Топографик хариталарни



Download 55,1 Kb.
bet9/9
Sana09.07.2022
Hajmi55,1 Kb.
#763571
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
3-Топографик хариталарни ўқиш

километр тўри деб ҳам юритилади.
Координата чизиқларининг километр қийматлари хаританинг минутли ва ички рамкалари орасига ёзил­ган бўлади. Абсцисса қийматлари харита рамкасининг шимолий ва жанубий қисмига, ордината қийматлари эса шарқий ва ғарбий қисмига ёзилади. Масалан, расм­да рамканинг жанубий қисмига яқин roризонтал чи­зиққа 4959 ёзилган. Бу рақам шу чизиқ ва унда жой­лашган нуқталар экватордан 49559 км шимолда жойлашганлигини билдиради. Шу расмдаги биринчи вертикал чизикка 3307 ёзилган. Бу рақамларнинг биринчи (3) шу хаританинг зона номерини, қолганлари эса чизиқнинг шартли ординатасини билдиради. Абсисса ва ордината чизиқлари қийматларини қайта-қайта ёзмаслик учун кейинги горизонтал ва вертикал чизиқларида биринчи абсцисса ва ордината қийматидаги олдинги икки рақам тушириб қолдирилади. Шунинг учун биринчи горизонтал чизиқда 4959, кейингиларида 49 рақам тушириб қолдирилиб, 60,61 ва шу кабилар ёзилган. Худди шу каби биринчи вертикал чизиққа 3307, кейингиларига эса 08,09 ва бошқалар ёзилган.
Топографик хариталардан фойдаланишда керак бўладиган баъзи бир маълумотлар унинг рамкасидан ташқариа берилади. Бу маълумотларга хаританинг ёрдамчи элементлари дейилади. Хаританинг ёрдамчи элементлари қуйидагилардан иборат:
1. Ҳар бир варақ топографик хаританинг шимолий рамкаси тепасида унинг номенклатураси (масалан, У-41-144-Б) ва қавс ичида шу харитада жойлашган энг катта аҳоли пунктларнинг номи; 2. Хаританинг жа­нубий рамкаси остида; а) шу картада тасвирланган ҳудуднинг магнит оғиш бурчаги (100 30') ва мериди­анлар яқинлашуви бурчаги (10 54') қавс ичида магнит стрелкасининг оғиши ва меридианлар яқинлашиши бур­чакларини углометрнинг неча бўлагига тенг эканлиги кўрсатилади; б) магнит стрелкасининг оғиши ва ме­ридианлар яқинлашиши бурчакларнинг чизмаси; в) хаританинг сонли, сўз билан ифодаланган ва чизиқли масштаби; г) асосий горизонтларнинг неча метрдан ўтказилганлиги; д) қиялик бурчагини ўлчаш учун хиз­мат қиладиган қиялик бурчакларини аниқлаш чизма­си; е) хаританинг тузилган ва нашр этилган йили ҳамда план олган кишининг фамилияси, харитани нашр эт­ган ташкилотнинг номи ва бошқа маълумотлар бери­лади.
Download 55,1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish