Топографик хариталарни

Топографик хариталардаги ёзувлар. Топографик харитадаги обьектларни фақат шартли белгилар билангина кўрсатиш, яъни уларнинг номларини ёзмаслик харитадан фойдаланишда анча қийинчилик туғдирган бўлур эди. Топографик харитада берилган ёзувлар топографик обьектларнинг атоқли ва турдош номидан, обьектларни сон ва сифат жиҳатдан характерлайдиган ёзув, қисқартма сўз, ҳарф ва рақамлардан иборатдир.
Аҳоли яшайдиган пунктлар, дарё, канал, сой ва арииқлар, орол ва ярим ороллар, тоғ ва водийлар, давлат, республика, вилоят, туман ва бошқаларнинг номлари топографик харитада тасвирланадиган тасвирланадиган объектлар­нинг атоқли номларидир.
Саноат ва қишлоқ хўжалик корхоналарининг шарт­ли белгиси ёнидаги уларнинг ихтисосини, ўрмонлар­нинг турини кўрсатувчи, йўлларининг тўшамасини ифодаловчи ёзувлар объектларнинг хусусиятини ёки сифат жиҳатдан характерлаш учун берилган ёзувларга мисол бўла олади. Масалан, фабрика шартли белгиси ёнига ёзиб қўйилган «меб» сўзи шу фабриканинг ме­бел ишлаб чиқаришини, завод шартли белгиси ёнига ёзилган «маш» сўзи шу заводнинг машинасозлик за­води эканлигини; қудуқ шартли белгиси ёнига ёзил­ган «арт» сўзи шу қудуқнинг артезиан қудуғи эканли­гини, шоссе шартли белгиси Ўрта сига қўйилган «А» ҳарфи бу йўлнинг тўшамаси асфальт эканлигини бил­диради.
Обьектларни миқдор жиҳатидан характерлайдиган рақамларга қишлоқ номи остига ёзилган рақам – шу қишлоқдаги хўжалик сонини, горизонталга ёзилган рақамлар – шу горизонталнинг абсолют баландлигини, кўприк шартли белгиси ёнига ёзилган рақамлар шу кўприкнинг узунлиги ва қанча юк кўтара олишини, жар ёнига ёзилган рақам – жарнинг чуқурлигини билдиради.
Топографик хариталарда тасвирланган объектнинг катта-кичиклигини ва аҳамиятига қараб ҳар хил шрифт­лар қабул қилинган. Масалан, аҳоли пунктларининг номи улар аҳолисининг сони ва маъмурий аҳамиятига қараб турли катталикдаги шрифтлар билан ёзилади. Дарё ва каналларнинг номи уларнинг кема қатнови учун яроқли ёки яроқсизлигига қараб ҳар хил катта­ликдаги шрифтдаги ёзувлар билан ёзилади
Умуман, топографик харитадаги ёзувлар объектлар­нинг фақат номи ёки характеринигина билдириб қол­май, маълум даражада шартли белги вазифасини ҳам ўтайди.