To`plar nazariyasidan asosiy ma`lumotlar

II BOB. MATEMATIK FUNKSIYALAR
2.1- §. math —MATEMATIK FUNKSIYALAR
Bu modul oʻz ichida matematikaga oid turli funksilayar va oʻzgaruvchilarni saqlaydi. Keling, ularning baʻzilari bilan tanishamiz.
π\piπ
ning qiymati
1
import math
2
PI = math.pi
3
print(f"PI ning qiymati: {PI}")
Copied!
Natija: PI ning qiymati: 3.141592653589793
e — natural logarifm asosi
1
E = math.e
2
print(f"e ning qiymati: {E}")
Copied!
Natija: e ning qiymati: 2.718281828459045
Trigonometriya
Modul tarkibida deyarli barcha trigonometrik funksiyalar mavjud (cos, sin, tangens, arccos, va hokazo)
1
math.sin(math.pi/2)
2
math.cos(0)
3
math.tan(PI)
Copied!
Shunigdek degrees va radians metodlari yordamida burchakdan radianga va aksincha konvertasiya qilishimiz ham mumkin:
1
math.degrees(math.pi/2)
2
math.radians(90)
Copied!
LOGARIFMLAR
log() va log10() funksiyalari yordamida natural va o'n asosli logarifmlarni hisoblash mumkin:
1
# natural logarifm
2
math.log(5)
3
# 10 asosli logarifm
4
math.log10(100)
Copied!
SONLARNI YAXLITLASH
Sonlarni eng yaxlitlash uchun Pythonda maxsus round() funksiyasi mavjud. Bunga qo'shimcha ravishda, math moduli ichidagi ceil() funksiyasi yordamida berilgan o'nlik sonni keyingi butun songa, floor() yordamida esa quyi butun songa yaqinlashtirish mumkin:
1
x = 4.6
2
print(math.ceil(x))
3
print(math.floor(x))
Copied!
Natija:
1
5
2
4
Copied!
ILDIZ VA DARAJA
Berilgan sonning kvadrat ildizini hisoblash uchun sqrt(), sonni darajaga oshirish uchun esa pow() funksiyalariga murojat qilamiz:
1
x = 81
2
3
# Kvadrat ildiz
4
math.sqrt(x)
5
6
# Darajaga oshirish
7
math.pow(x,3) # x ning kubi
8
math.pow(x,5) # x ning 5-darajasi
9
math.pow(x,1/3) # x dan kub ildiz
Copied!
math moduli tarkibida boshqa funksiyalar ham mavjud. Yuqorida biz ularning ba'zilari bilan tanishdik. Bu modul asosan butun va oʻnlik sonlar bilan ishlashga moʻljallangan. Kompleks sonlar bilan ishlash uchun cmath moduliga murojat qilishingiz mumkin.