To’plamning muallifi to’g’risida ma’lumot

Kassa va kassa operatsiyalarini auditi 

Markaziy bank xuzuridagi tashkilotlarning (Axborotlash-tirish Bosh 

markazi, Bank kolleji va “Davlat belgisi” maxsus ishlab chiqarish birlashmasi 
fabrikalari) kassasi audit qilinayotganda obe’ktga kelgan zaxoti, kassir va bosh 
(katta) buxgalterning ishtirokida zudlik bilan audit qilinadi. Amalda bo’lgan pul mablag’lari, pul hujjatlari va qat’iy hisobda turadigan blankalar buxgalteriya hisobi 
ma’lumotlari bilan qiyoslanadi. Kassa naqd pul qoldiqlari, hamda kassada mavjud 
boshqa boyliklar auditi bevosita muassasaning bosh hisobchisi va kassiri 
ishtirokida amalga oshirilib, boshqa xodimlarning kassaga kirishi takiklanadi. 
Xazinada audit o’tkazilayotgan paytda barcha kassa operatsiyalari tuxtatiladi 
va kassa qoldig’i hisoblanishidan avval kassirdan u barcha naqd pul va jamiki pul 
mablag’larini bergani to’g’risida tilxat olinadi. Agar kassirning so’nggi kassa 
hisobotida ko’rsatilmagan pul operatsiyalari bo’lsa, kassirning kassa hisoboti 
auditor va bosh buxgalter xuzurida tuziladi. 
Auditor tomonidan kassa naqd pul qoldiqlarini sanash bilan birga kassa 
chidamli seyf, yong’inga karshi va ogoh moslamalari bilan jixozlanganligiga, kassa 
ish kuni oxirida muxrlanib' qo’riqlash posgiga topshirilishi nazoratdan o’tkazilib, bu haqda dalolatnomada qayd etish lozim. 
Amaldagi pul mablag’lari, qimmatbaho qog’ozlar sinchiklab 
tekshirilganidan keyin alohida dalolatnoma tuziladi. 
Kassa va kassa operatsiyalarini audit qilishda auditor quyidagilarni aniqlashi 
zarur: 
a) kassa operatsiyalari kirim-chiqim orderlari bilan rasmiylash-tirilishi, o’z 
vaqtida va to’g’ri tuzilishi, pul qabul qilingan va berilgan sanalar, hamda shuning 
asosi ko’rsatilishi, chiqim hujjatlarida tegishli imzolari borligi; 
b) bank hujjatlarini yoki ish haqiga doir hisob-kitoblar bilan bog’liq 
hujjatlarni imzolash huquqiga ega bo’lgan buxgalter yoki boshqa bir hisobchi 
xodim kassir vazifasini bajarmayotgani; 
v) deponentdagi summalar bankka to’liq va o’z vaqtida topshirilishi, 
kassadagi naqd pul kundalik qoldig’ining bank belgilab bergan limitiga rioya 
qilinishi va ular but saqlanishi qanday ta’minlangani; 
g) kassirning moddiy javobgarlik haqida kassa operatsiyalarini o’tkazish 
to’g’risidagi nizomga muvofiq belgilangan shaklda tuzilgan majburiyatnomasining 
mavjudligi; 
d) kassa hujjatlari audit o’tkazilayotgan davr bo’yicha to’liq tekshirishdan 
o’tkaziladi. Kassa hujjatlarini tekshirilishi birdaniga kassa, hamda moliya 
tartiblariga rioya qilinishi tekshirilishi hisoblanadi.