Томонидан дарслик сифатида тавсия этилган


Хекшер-Олин-Самуэльсон модели



Download 4,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet516/553
Sana30.04.2022
Hajmi4,45 Mb.
#596111
1   ...   512   513   514   515   516   517   518   519   ...   553
Bog'liq
25-y-Iqtisodiyot-nazariyasi.-Darslik.-Sh.Sh .Shodmonov.T-2009

Хекшер-Олин-Самуэльсон модели
деб юритилувчи модель алоҳида 
аҳамият касб этади. Бу модель асосчилари Э.Хекшер ва Б.Олин халқаро товар 
оқимларининг йўналиш ва таркибий тузилиши қай тарзда белгиланиши 
тўғрисидаги замонавий тасаввурларни ишлаб чиқдилар. П.Самуэльсон эса 


548 
мазкур фикрларни амалий жиҳатдан ифодаловчи математик шартларни очиб 
берди. Мазкур модель асосида 
ишлаб чиқариш омиллари нисбати 
назарияси
ётади. Маълумки, турли мамлакатлар ишлаб чиқариш омиллари – 
ишчи кучи, ер ва капитал билан турли даражада таъминланганлар. Агар 
мамлакат фақат қандайдир битта омил билан етарли даражада таъминланган 
бўлса, бу мамлакатда шундай омил сиғими катта бўлган товарларни ишлаб 
чиқариш арзонга тушади. Бу мамлакат учун уларни ишлаб чиқариш ва 
экспорт қилиш нисбатан фойдали ҳисобланади.
Халқаро ихтисослашувнинг қонуниятларини янада чуқурроқ тушуниш 
қиёсий харажатлар таҳлили асосида кўп омилли андоза тузишга олиб 
келдики, унда товарлар ҳаракати билан бирга ишлаб чиқариш омилларининг 
давлатлараро эркин ҳаракати имкониятлари ҳисобга олинди. Ўтказилган 
тадқиқотларда нафақат тармоқлараро, балки тармоқлар ичида ва минтақа 
ўртасидаги ихтисослашувнинг қонуниятлари, мамлакатнинг материал, 
капитал, меҳнат ва фан сиғимли товарларга ихтисослашув сабаблари очиб 
берилди. Ихтисослашувга фан ва техника тараққиёти ҳамда технологик 
ўзгаришлар суръати ва тавсифи таъсирининг хусусиятлари аниқланди. 
1954 йили америкалик иқтисодчи В.Леонтьевнинг мақоласи эълон 
қилиниб, унда ўша даврда капитал ортиқчалигига эга бўлган мамлакат 
ҳисобланувчи АҚШ экспорти ва импортида меҳнат ва капитал тўлиқ 
сарфининг ҳисоб-китоби асосида Хекшер-Олин назариясини текширишга 
уриниб кўрилган. Бунда АҚШ капитал сиғими юқори бўлган товарларни 
экспорт қилиб, меҳнат сиғими юқори бўлган товарларни эса импорт қилиши 
тахмин қилинар эди. Натижа тескари бўлиб чиқиб, 

Download 4,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   512   513   514   515   516   517   518   519   ...   553




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish