Томонидан дарслик сифатида тавсия этилган

24.3-жадвал
Ўзбекистонда аҳоли пул даромадлари ва харажатлари баланси таркиби
 
Кўрсаткичлар 
2004 
2005 
2006
2007
2008 
млрд. 
сўм 
фоиз млрд. 
сўм 
фоиз млрд. 
сўм 
фоиз млрд. 
сўм 
фоиз млрд. 
сўм 
фоиз 
Жами 
даромадлар 
7634,
4 
100,
0 
9728,
6 
100,
0 
12954,
9 
100,
0 
16872,
7 
100,
0 
22626,
3 
100,
0 
шу жумладан: 
-меҳнатга ҳақ 
тўлаш ва 
корхоналардан 
олинган бошқа 
даромадлар 
2057,
0 
26,9 
2860,
2 
29,4 
3857,1 
29,7 
5417,5 
32,1 
7534,6 
33,3 
-мол-мулк, 
тадбиркорлик, 
қишлоқ 
хўжалик 
маҳсулотларин
и сотишдан 
олинган 
даромадлар
4593,
7 
60,2 
5448,
0 
56,0 
7135,8 
55,1 
8786,9 
52,1 
11290,
5 
49,9 
-ижтимоий 
трансфертлар 
983,7 
12,9 
1420,
4 
14,6 
1962,0 
15,2 
2668,3 
15,8 
3801,2 
16,8 
Жами 
харажатлар ва 
жамғармалар 
7561,
1 
100,
0 
9533,
0 
100,
0 
12680,
7 
100,
0 
16572,
8 
100,
0 
22240,
7 
100,
0 
шу жумладан: 
-истеъмол 
сарфлари
5871,
8 
77,7 
6911,
4 
72,5 
9538,9 
73,6 
12409,
8 
73,5 
16613,
8 
74,7 
-мажбурий 
тўлов ва 
бадаллар 
598,7 
7,9 
667,3 
7,0 
895,8 
6,9 
1123,1 
6,7 
1445,6 
6,5 
-жамғармалар-
нинг ўсиши 
1090,
6 
14,4 
1954,
3 
20,5 
2246,0 
17,4 
3039,9 
18,0 
3803,2 
17,1 
Манба: Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари.
ўсишининг 13,4 фоизи меҳнатга ҳақ тўлаш, 9,9 фоизи тадбиркорлик 
фаолиятидан олинадиган ва бошқа даромадлар, 4 фоизи ижтимоий 
трансфертлар ҳисобига рўй берди (24.1-диаграмма).
Аҳолининг ёлланиб ишловчи қисми оладиган даромадларининг асосий 
улушини 
иш ҳақи
ташкил этади. Даромаднинг бу тури истиқболда ҳам пул 
даромадлари умумий ҳажмининг шаклланишида ўзининг етакчи ролини 
сақлаб қолади. Жумладан, Ўзбекистонда 2001 йилда меҳнатга лаёқатли 
аҳолининг ўртача иш ҳақи кун кечириш учун минимум даражада зарур 
бўлган маблағнинг 99 фоизини ташкил этган бўлса, 2007 йилда бу кўрсаткич 
3 баробардан кўпроқ ошди. Таъкидлаш жоизки, бу кўрсаткич МДҲ 
мамлакатлари ўртасида юқори кўрсаткичлардан бири ҳисобланади
168
.
168
Инсон манфаатлари устуворлигини таъминлаш – барча ислоҳот ва ўзгаришларимизнинг бош мақсадидир. 
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримовнинг 2007 йилда мамлакатни ижтимоий-иқтисодий 
ривожлантириш якунлари ва 2008 йилда иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштиришнинг энг муҳим устувор 
йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамаси мажлисидаги маърузаси // Халқ сўзи, 2008 йил 9 февраль. 

---

502 
24.1-диаграмма
Аҳоли пул даромадлари қўшимча ўсишининг омиллари
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Манба: Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари.
 
Аҳоли пул даромадлари даражасига давлат ёрдам дастурлари бўйича 
тўловлар сезиларли таъсир кўрсатади. Бу манбалар ҳисобига пенсия 
таъминоти амалга оширилади ва турли хил нафақалар тўланади. 
Аҳолининг 
молия-кредит тизими
орқали олинадиган пул даромадлари 
қуйидагилардан иборат:
- давлат суғуртаси бўйича тўловлар;
- шахсий уй қурилишига ва матлубот жамияти аъзоларига банк 
ссудалари;
- жамғарма банкидаги омонатлар бўйича фоизлар;
- акция, облигация қийматининг ўсишидан олинадиган даромад ва заём 
бўйича тўловлар;
- лотерея бўйича ютуқлар;
- товарларни кредитга сотиб олиш натижасида пайдо бўладиган вақтинча 
бўш маблағлар;
- ҳар хил турдаги компенсация тўловлар ва ҳ.к. 
Ўзбекистонда аҳоли жон бошига реал пул даромадлари 2008 йилда 23 
фоизга ўсди (24.2-диаграмма). 
Аҳоли даромадлари уларнинг турмуш даражасига бевосита таъсир 
кўрсатади. 
Аҳоли турмуш даражаси – аҳолининг ҳаёт кечириши учун зарур 
бўлган моддий ва маънавий неъматлар билан таъминланиши ҳамда 
улар эҳтиёжининг бу неъматлар билан қондирилиши даражаси. 
Аҳоли турмуш даражасининг БМТ томонидан тавсия этилган 
кўрсаткичлари тизими ўз ичига қуйидаги гуруҳларни олади: 
1) туғилиш ва ўлиш даражаси ҳамда бошқа демографик кўрсаткичлар; 
2) ҳаёт кечиришнинг санитар-гигиена жиҳатидан шароитлари; 
3) озиқ-овқат товарларини истеъмол қилиш; 
20,8