Толали материаллар ва газламалар билан ишлаш

Гилам тўқиш жараёни. Гилам тўқиш учун бизга турли рангдаги жун ип, илгак, дока сурп, ёки бўз мато керак бўлади. Ишни ипни тайёрлаб олишдан бошлаймиз. Бунинг учун ипни 6 сантиметрли қилиб тахлаб клёнкага ўраймиз. Ўраганда икки учи очиқ қолади. Клёнка чети елимланиб қўйилади. Хар- хил иплардан шундай ўрамлар тайёрланиб олинади. Энди гилам учун тасвир танланг.Тасвир катак қоғозга чизилади, чунки тўқишда катакларни осон санаш мумкин. Масалан «От» тасвири олинди. Тасвирдаги рангига қараб ип оласиз. Ипни иккига буклаб олиб уни тасвирни шу жойидаги катакка қўясиз илгакни ўтказиб, чиқариб бормасдан унга бояги ипни иласиз ва секин тортасиз, ярми ўтгандан сўнг тўхтатиб. ипни уч томонини берк томонини ичига киргазасиз ва тортасиз ип илгаксимон бўлиб қолади ва 3сантиметрли патли гилам бўлиб тўқилади. Ипни икки буклашда бир хилликка эътибор беринг, ҳар–хил бўлиб қолса гиламни устки қисми текис бўлмай қолади.


Дастгоҳда тўқиш. Дастгохда гилам тўқиш учун бизга жун ип, тароқ, кичик қайчи керак бўлади. Ишни дастгох тайёрлашдан бошлаймиз.
Дастгохни эни, узунлиги ихтиёрий сизга қандай катталикда гилам керак бўлса шундай дастгох тайёрлайсиз. Тасвирда дастгохнинг кўриниши берилган. Дастгохнинг икки томонига ип тортилиб рангли иплар шу иплар орасидан тасвирга мос қилиб ўтказилади. Гиламни икки уч томонини илгакда аввалги гилам тўқиш сингари тўқиб қўйилади. Қайчи ёрдамида гилам усти текисланади. Тароқдан эса асос ипидан рангли ип ўтаётганда зичлаштириш учун фойдаланиб борасиз.


Газлама ип ва бошқа нотўқима материалларни қайта ишлаш.
Пахта халқ ҳўжалиги ва саноат учун қиммат баҳо ҳом ашёдир. Пахтадан газлама, ип, арқон, балиқ тутиш учун тўр, болалар ўйинчоқлари ва одамлар учун керакли бошқа жуда кўп нарсалар тайёрланади. Пахта чигитидан пахта ёғи, кунжара, ўғит ва бошқалар олинади. Пахтадан тайёрланадиган газламаларнинг қуйдаги ҳиллари бор: сатин - қалин газлама, ўнг томони силлиқ бир оз ялтирайди, тескари томони ялтирамайди чит сатинга қараганда бир оз иплари ингичкароқ ва юмшоқ. Дока читга қараганда юмшоқроқ ва йирик тўқилган, дока ёруғлик ўтказади, чит еса ўтказмайди. Синтетик газламадан олинган газламалар: шойи, креп, трикотаж, виллур ва ҳоказо. Жундан олинадиган газламалар, жун, драп. Ипакдан, атлас, шойи, адрас, беқасам. Нотўқима газламалар: бўз, брезент, каноп, драп.