Токи галла м устакиллигига эриш м ас эк а н м и з, иктисодий м ус



Download 11,24 Mb.
Pdf ko'rish
bet112/194
Sana12.07.2022
Hajmi11,24 Mb.
#782246
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   194
Bog'liq
Donli ekinlarni yetishtirish texnologiyasi

Етиштириш технологпяси.
Алмашлаб экишдаги урни. 
Барча бахорги экинларга ухшаб утмишдош экинларга талаб- 
чан булади. Бу экинни тоза шудгорга экиш ёки дуккакли 
экинлардан сунг экиш ижобий натижа беради. Мамлакатда 
бахорги бутдой учун энг яхши утмищцош пахта ва катор


ораси ишланадиган экинлар, лалми шароитда нухат, лалми 
тарвуз ва дон экинлари хисобланади.
Бахорги бурдой утитларга талабчан 1 т. дон олиш учун 
тупрокда 35-45 азот, 9-12 кг. фосфор иа 18-24 кг. калий 
узлаштиради. Экиш билан бирга 30 кг азот ва 30 кг фос- 
форли укит берилади. Гуллаш фазасида яна кушимча 30-40 
кг азотли берилади, кушимча озиклантириш хосилдорликни 
4-8 центнерга ошириш имконини беради. Фосфорли уритлар 
илдизнинг ва хосил органларнинг яхши ривожланиб усиб 
бориш ва усув даврининг кискаришига олиб келади.
Сугориладиган шароитда ерни асосий ва экишдан 
олдин ишлайдиган максад хайдалма катламини юмшатиш ва 
нам туплаш, саклаш, далани бегона утлардан тозалашдан 
иборат. Усимлик туплаш ва гуллаш фазасида нам ва озика 
моддаларни куп узлаштиради.
Экиш даврида урушинг унувчанлигига эътибор бериш 
лозим. Урурнинг тозалиги 99-98%, унувчанлиги ю мш ок дав­
рида бурдой 90-95%, кагтиц бугдойда 85-90% булиши шарт. 
Урурлар экишдан олдин турли касалликларга карши бир 
тонна урур 75% витавакс (2,5-3,0 кг/т) фундазол 50% (2,5 
кг/т) чанг коракуяга карши 70% 2-3 кг/т фенорам солиб 
дориланади. Экиш муддахини кечиктирмасдан эрта бахорда 
утказиш лозим. Эрта экилганда хосилдорлик юкори булади. 
Агарда экишни бир хавтага кечиктирилса хосил 25-40 % га 
камаяди.
Бахори бурдой кузги бурдойга ухшаб тор каторлаб эки- 
лади, катор ораси 13-15 см булади. Экиш СЗТ-3,6 маркали, 
СЗС-2,1 маркали дон сеялкалари олиб борилади. Экиш 
меъёри гектари 3-3,35 млн унувчан урур хисобланади. Экиш
чукурлиги тупрок ва иклттм хусусиятларттга, намликка, эктпп 
муддатларига хам боглик. Уруклар 5-6 см чукурликка ташла- 
нади. Бизда уругни чукуррок ташлаш керак. юза экилса 
тупрок тез куриб кетади, айникса лалми бахорикор шароитда 
бир текис унмайди, майсалар нимжон булади, пишиш муд- 
дати хар-хил булади. Занг, ун шудринг, илдиз чириш касал­
ликларга карши экинлар 25% тимт, (0,5 л/га байлетон 25% 
(0,5 кг/га) ишланади.
Бахорда намгарчилик жуда куп булса, каткалок хосил 
булади, каткалокликни бороналаш оркали йукотишлари,


ротацион ёки борона ишлатилиши керак. Бу вактда ер яхши 
юмшайди, усимликлар шикастланмайди. Бахорда 30-40 кг 
азотли угит берилади. Су гори ш пушта олиб экилган майдон- 
ларда туфидан туфи 700-600 м3 микдорда олиб борилади. 
Баъзан нотекис жойларда ёмтерлатиб хам суториш мумкин, 
сугориш меъёри 600-700 м 3 булади. Бахорда ёмгир куп булса, 
бугдойнинг ётиб колишига карши курашиш керак, шамол- 
латиш ва бошка ишлар олиб борилади. Бахори бугдойни 
бахорда бегона утлардан химоя килиш керак, бунинг учун 
албатта гербидлардан фойдаланилади. 2,4 Д гурухи ва дазал 
пуркалади.
Занг, ун шудринг, иддиз чириш ва коракуя касалик- 
лари учун албатта майдонлар жими (25% 0,5 л/га), байлетон 
(25% 0,5 л/га) билан ишлаб чикилади. Хасва, галла кунгиз- 
лари, дон туплами ва бошкалар учун карбофос билан дори- 
ланади (50% 0,5-1,2 л/га).
Хосилни йигиб олиш ишларини тезлаштириш лозим, 
чунки бахори юмшок бугдой анча чурт ва тез тукилувчан 
булади. Ьошогидан донлари тукилиб кегади. Катгик бугдой 
:шбатта тукилмайди, бошокларида махкам туради. Юмшок 
бахорий бугдойни уришни мум пишиш фазасида хам бош- 
лаш мумкин. Донлар тулик пишгунча кутиб утириш шарт 
эмас, ана шунда нобудгарчилик камаяди.
Хосил НИВА, Сибиряк ва Кейс комбайнларида йигаш- 
тириб олинади.
БАХОРГИ АРПА
Халк хужалигидаги ахамияти. Арпа дони чорва мола- 
рига озика учут! ишлатилади. Арпа донидан ёрма ва кофе, ун 
тайёрланади, аммо унида клейковина йу к. Пиво тайёрлашда 
энг асосий хомашё булиб, сомони ва тупони озука деб 
хисобланади. бахорги арпа хосилдорлигига нисбатан камрок, 
ер шарида бахорги арпа майдони кузги арпага нисбатан жуда 
кам микдорда. Ер шарида жами майдони 76 млн.га булса, 
шундан деярли 1 фоизи бахорги арпани гашкил килади, 
деярли барча мамлакатларда экилади.
Бахори арпа озик-овкат, ем хашак ва техник экин 
хисобланади, донидан ун ва ёрма тайёрланади. Худди кахвага


ухшаш суррогатлар олиш мумкин. Таркибида клейковина, ва 
оксил кам булгани учун унидан яхши хамлр ва нон тайёрлаб 
булмайди. Хамир килмокчи булганда 35-40% букдой уни 
кушилади. Арпа донида 14% оксил, 65% азотсиз экстратив 
моддалар, 2-2,5% 
ev,
5,0-5,5% ёлш лик ва 2,5-2,8% кул мав- 
жуд. Арпа дони отлар ва майда моллар томонидан яхши 
куриб истеъмол кил ин ад и. 100 кг арпа донида 126 озука 
бирлиги бор.
Арпанинг энг яхши хусусияти ундан пиво тайёрлани- 
ши, бошка биронта усимлик донидан нива тайёрлаш мумкин 
эмас. Пиво асосан икки каторли арпалардан тайёрланади.
Пиво тайёрланадиган арпалар дони йирик, бир хил 
текисликда, кобиклари юпка булиш керак, ивитишга куйил- 
ган арпалар 3-4 кунда буртиши лозим, донлар бир текисда 
булмаса буртиш даражаси хар хил булади. Арпа дони кобик- 
дари юпка булиши тайёрлаш жараёнини тезлаштиради. П иво 
тайёрланадиган арпалар таркибида махсус талаблар булади.
Пиво олинадиган арпа донлари таркибида оксиллар 
имкони бор кадар сувда эримайдиган булиши лозим. Оксили 
сувда эрийдиган навлардан олинадиган пиволар купинча 
лойка ёки тагида чукмаси булади. Бундай пиволар хураида- 
лар томонидан хуш курилмайди.

Download 11,24 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish