To‘g‘ri chiziqli harakat tezligi. Tezlik formulasidan yo‘l va vaqtni topish

B.

Vaqt birligi ichida bosib o’tilgan yo’l

C.	Uzliksiz bir o’lchamli , hamma onlari bir hil , faqat oldinga o’tadi

D.	To’g`ri chiziqli harakatlanayotgan moddiy nuqta ixiyortiy teng vaqtlar oralig`ida bir hil masofani bosib o’tgan harakatga aytiladi .

Tanlang

a
S
?

Darsda beriladigan tushunchalar

• Tekis o'zgaruvchan harakatda bosib o'tgan yo'l formulasini tezlik grafigidan ham keltirib chiqarish mumkin. Haqiqatdan ham tekis harakatdagi yo'l grafigida formuladan bosib o'tilgan masofa S son qiymat jihatidan shtrixlangan S yuzaga teng bo'ladi .

Tekis tezlanuvchan harakatda yo'l grafigi	Tekis sekinlanuvchan harakatda yo'l grafigi

Shunga ko'ra tekis tezlanuvchan harakat uchun tezlik grafigidan yo'lni hisoblash formulasini chiqaramiz. Bunda bosib o'tilgan yo'l tezlik grafigidagi ABSD figuraning yuziga son qiymat jihatidan teng bo'ladi.Yuzani hisoblash S1va S2 yuzalarga bo'lib hisoblaymiz. S1-ABED to'rtburchak yuzasi, S2-BSE uchburchak yuzasi. Demak, . Bosib o'tilgan yo'l formulasiga ega bo'lamiz. Tezlanish formulasidan tezlik o'zgarishi ekanligi hisobga olinsa, kelib chiqadi. Tekis sekinlanuvchan harakatda ifoda o'rinli bo'ladi.

Qisqa test topshirish

• 1.Rasmda 5 ta jism tezliklarining vaqtga bog’lanish grafiklari
• keltirilgan. Qaysi jismlar tekis harakat qilgan?
• A)hammasi B) 1, 4 C) 1,2,4 D) 3,5
• 2.Vagon -0,5 m/s2 tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakat qilmoqda. Vagonning boshlang‘ich tezligi 54 km/soat. Vagon qancha vaqtdan keyin boshlang‘ich nuqtadan qancha uzoqlikda to‘xtaydi?
• A) 220 m B) 225 m C)225 sm D) 22,5 m
• 3.Tinch turgan jism tekis tezlanuvchan harakat qilib, 8 s da 20 m/s tezlikka erishdi. Jism qanday tezlanish bilan harakat qilgan ? A) 1,5 m/s2 B)15 m/s2 C)150 m/s2 D)2,5 m/s2
• 4. 0,4 m/s2 tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning ma’lum vaqtdagi tezligi 9 m/s ga teng. Jismning shu vaqtdan 10 s oldingi paytdagi tezligi qancha bo’lgan ?
• A) 5 m/s B)15 m/s C)150 m/s D)2,5 m/s