Tog’ o’simliklari Kirish



Download 0,64 Mb.
bet6/8
Sana06.07.2022
Hajmi0,64 Mb.
#749724
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Tog’ o’simliklari

QIZILCHA ( Ephedra distachya)zag`odoshlar oilasidan bo`yi 1-1,5 m poyasining qobig`i kulrang tanasi sershox, shoxchalari tik tarvaqaylab o`sadi , silliq ingichka, yo`l – yo`l bo`g`im oralig`idan uzunligi 2 sm . Barglari qarqma- qarshi joylashgan tangasimon, pardali uchburchak. U aprel oyida ko`kkaradi. Iyun oyida gullaydi, chankchi xosil qiluvchi shoxchasi bittadan sharsimon 2 – 4 gulli bo`ladi. gulyonbaag`ri oval shaklida. Changdoni qisqa bargli 1 yoki 2 -3 tadan bir gulli. Mevasi iyul oyida pishadi uning uzunligi 6 – 7 mm sharsimon etli qizil urug`i 4 -6 mm uzunlikda, nashtarsimon ikki tomoni qabariq. Uning yosh novdalarida alkaloidi bor. Undan kishilar qadimdan oshqazon va bod kasalliklarini davolashda foydalanganlar.
IRG`AY (kotoneaster multiflora) rra`noguldoshlar oilasidan, bo`yi 0,5-1,5m ga tetadigan tik o`suvchi buta . barglari uzun teskari tuxumsimon. Ancha enli barglarining ikki tomoni ham tuksiz . irg`ay may oyida gullaydi ,ro`vak shaklida to`p gul hosil qiladi. gultoji oq ,mevasi sentabr oyida pishadi.u och qizil rangli,cho`zinchoq tuxumsimon ,uzunligi 6-10 mm 1-2 ta danakdan iborat.manzarali buta. Gullar uchun payvantag sifatida ham ishlatiladi.


N A`MATAK(rosa marakandika) ra`noguldoshlar oilasidan,bo`yi 1,5-2 m ga yetadigan buta. tikani ko`p,shohlaridagi barglari to`p bo`lib joylashgan.barglari Mayda 5-9 ta uzunligi 2-6 mm tuxumsimon,ba`zan dumoloq.aprel boshlarida ko`karadi. O`q ildizli.may-iyun oylarida gullaydi. Mevasi iyun-avgustda pishadi U payvantak sifatida islatiladi .mevasi tarkibida s vitamini ko`p. bundan tashqari jigar kasalliklarini davolashda
Tog’ mintaqasidagi dorivor o’simliklari
Air (ir, sug'orish ildizi, Tatar iksiri, kalamar). Bu Petrograddan boshlanadi,
Tver, Nijniy Novgorod lablari. va Sibirning janubiy qismida Amur viloyatiga qadar. Ilmiy jihatdan tibbiyotda rizomli kalamus ishlatiladi. Farmakopeya quritilgan ildizpoyani talab qiladi, kuzda yig'ib olinadi va po'stlog'idan tozalanmaydi. Efir moyi ham ishlatiladi. suv, alkogol, murakkab havodor damlamasi. Bu dorini tinchlantiruvchi ta'sir ko'rsatadi tantrums, ham oshqozon, ham anti-febril. Livoniyada quritilgan va kesilgan dorixonalar uchun kub shaklida kubik shaklida. Soxta kalamus bilan aralashtirmang chiroyli sariq gullar, ammo mutlaqo hidsiz.
Akonit (kurashchi, bel og'rig'i, ko'k kapalak). G'arbiy janubi-g'arbda topilgan viloyatlari, Sibir, Turkistonda (bu erda Issiqko'l ildizi deb ataladi) va Kavkaz butalar orasidagi bog'larda. Ko'pincha bog'larda boqiladi. Shunga ko'ra, bir yillik ildizlar (ildiz) ishlatiladi Farmakopeya talablari yovvoyi o'simliklar bilan majburiydir, quritiladi. Ularning hidlari yo'q, ammo ta'mi o'tkir, yonish va ko'ngil aynish, juda zaharli. Qayerdan Ikkita juftlashgan, birining ildizi bor va oldingisiga o'xshash ajinlangan, yaroqsiz. Boshqa, yanada silliq va oq rangni olish kerak. Giyohvand moddalar og'riq qoldiruvchi vositalar sifatida juda muhimdir. nevralgiya va revmatizmga qarshi vosita. Shakl 2.Air (Ir, sug'orish ildizi, Tatar iksiri, kalamus).

Shakl 3. Akonit (kurashchi, bel og'rig'i, ko'k kapalak).Zefir , yoki yovvoyi saramas, zefir. Ho'l o'tloqlarda va qirg'oq bo'ylab o'sadi Rossiyaning markaziy va janubidagi, Qrimda, Kavkazda, Turkistonda butalar va ariqlar va Sibir. Farmakopeya faqat madaniy o'simliklarning ildizidan foydalanadiikki yosh; kuzda, sarg'ish-kulrang po'stloqdan tozalangan va quritilgan va asosiy (yadro) ildiz tashlanmoqda va ishlatiladi faqat ildizlar lateral. Ildizlari uzunligi 10 dan 40 santimetrgacha bo'laklarga bo'linadi. Ammo ikkala barg ham, gul ham yumshatuvchi va tinchlantiruvchi vosita sifatida ishlatiladi nafas yo'llarining katarali bilan. Anxel (Angelica o'rmon). Nam o'tloqli o'tloqlarda, butalar va o'rmonlar orasida Rossiyaning barcha shimoliy va markaziy qismida. O'simlik ikki yillikdir. Quritgandan foydalaning katta ikki yillik o'simliklarning ildizpoyalari. Erta bahorda yoki undan keyin kuzda to'plash qurib qolgan barglar. Siz sharbatni, simni saqlab, ko'ndalang bo'laklarga bo'lingan ildizlarni yuvdingiz ipga o'ralgan va quritilgan. Oshqozon og'rig'iga qarshi. Farmakopeya uchun o'stiriladigan ildiz kerak AnjelikaAnis (yaramas). Rossiyadagi anis madaniyati markazi - Voronej viloyati - Berechinskiy, Ostrogojsk, Uels va ma'buda Charskiy okruglari. Cheklangan miqdorda olib keeling Kursk, Xerson, Podolsk, Tauride va Xarkov viloyatlarida. Tibbiyotda quritilgan quritilgan mevalar yoki anisid va anislangan efir moylari ishlatiladi. Rossiya bozorining talabi 3000 funtdan oshmadi. Urushdan oldin, barcha anisid moylari va Anetol (moyning asosiy tarkibiy qismi) chet elga eksport qilindi. Rus piyozi dunyo bozorida hukmronlik qildi va uning madaniyati katta kelajakka ega.

Pansies (bros, Ivan da Maria, uch rangli binafsha), yillik o't. U dalalarda, adirlarda va o'tloqlarda o'sadi, apreldan oktyabrgacha gullaydi. Tibbiy maqsadlar uchun Majburiy ravishda yovvoyi o'sadigan o'simlikning quritilgan o'ti qo'llaniladi. Xalq tabobatida qalin ildizlari bo'lmagan quritilgan o't scrofula uchun davolash vositasi sifatida ishlatiladi. Deb atalmish qismi sifatida kiritilgan. Averin choyi.Arnika (qo'zichoq, qo'zichoq o'ti, mayo, o'rmon tamaki, xantal o'ti). Ichida oz miqdorda Boltiq bo'yi mintaqasida to'plangan.Belladonna (belladonna, uyqusiz ahmoq, qo'shiq gilos, telba gilos, ahmoqlik) Atropinni zavod tomonidan ishlab chiqarish. Yovvoyi va madaniy o'simliklarning quritilgan barglari ishlatiladi. Belena (qorayish, tomoq, ahmoqlik, quturish) Tibbiy maqsadlarda foydalanish uchun yovvoyi va madaniy o'simliklardan to'plangan quritilgan barglar. Tashqari
barglarda oqartirilgan barglarning infuzionini ifodalovchi urug'lar, oqartirilgan yog 'ishlatiladi kunjut yog'ida va boshqalar.Boligolov (omega dog'lari), eng kuchli zahar. Mos keladigan barglarni to'plang
faqat yangi quritilgan va dorixona qoidalariga muvofiq har yili yangilanadi. VaqtMay to'plami. Bu butun Evropa bo'ylab Rossiyada uchraydi, uzoq shimoldan tashqari Sibir, Kavkaz va Turkiston uylar yaqinidagi yaroqsiz joylarda.
Shakl 4. Boligolov (Omega joyi bor).

Bogorodskaya o'ti (mazali, kekik). Kichik buta o'simlik. Ko'pincha topilgan Rossiya bo'ylab qumli joylarda, tepaliklarda, orasida bir nechta navlar butalar va qarag'ay o'rmonlari. Tibbiy maqsadlar uchun, quritilgan o'simlik bilan barglari va yupqa ildizi yo'q. Efir moyi ham ishlatiladi. distillash orqali olingan, yangi yoki quritilgan o't suvi bilan. Iyun oyida yig'ish. O't hidi xushbo'y, yoqimli, baharatlı ta'm.


Valerian (marian, maun, mushuk ildizi, chemer, febril ildiz). Valerian rizomlari to'plami va uning madaniyati jiddiy e'tiborga loyiqdir. Uchun maqsadga muvofiq deb hisoblangan dorivor o'simliklar quruq tuproqlar. Germaniyada valerian uzoq vaqt davomida tarbiyalangan; Gollandiyada, Angliyada va Shimoliy Amerika shuningdek dalalarda ko'p miqdorda etishtiriladi. Ildizlar kerak kech kuzda yoki erta bahorda uchinchi yil qazib oling. Soat (loviya qayin, trefol) ariqlar, botqoqli o'tloqlar va daryo bo'ylarida, Rossiyaning shimoliy va markaziy qismida, Kavkaz va Sibirdagi ko'llar va ko'lmaklar. Tibbiy maqsadlar uchun faqat gullashdan oldin yoki gullash davrida to'plangan barglardan foydalaniladi.
Suv qalampiri (tog'li joy,xantal, o'rmon xantal, it qalampiri).
Suv qalampiri (baland tog ', xantal, o'rmon xantal, it qalampiri). Yillik o'simlik, lanceolat barglari. Gul cho'tkalari uzun, egri tepa; gullar mayda, yashil-pushti. Meva uchburchak yong'oqdir. Bu o'simlik yig'ib olinishga loyiqdir, chunki u Kanada sariq ildizini almashtirishi mumkin, juda qimmat, qo'shimcha ravishda, ichki qon ketishini davolash vositasi sifatida. U Qrimdan tashqari butun Rossiya bo'ylab, nam joylarda, ariqlar bo'ylab, daryo bo'ylarida o'sadi. Suv qalampir
Jingalak bo'ri (kardobenedikt), yillik o'simlik 4 tacha santimetrga teng. Iyul va avgust oylarida gullaydi. U ko'pincha Kavkazda, Transkaspiy mintaqasida va Turkistonda uchraydi Rossiyaning janubidagi bog'larda va oshxona bog'larida etishtirilgan. Faqat tibbiy maqsadlar uchun gullaydigan o'simliklar va o'tlar deb ataladigan gul savatidan to'plangan burglar jingalak bo'ri. Ta'mi achchiq. Achchiq modda sifatida ishlatiladi suv quyish paytida tuyadi uyg'onishi.
Jingalak bo'ri (kardobenedikt),
Shakl 7. Elecampane (omon, yovvoyi) (cardobenedict). kungaboqar, perxovnik
Elecampane (Ummon, yovvoyi kungaboqar, tuklar). Rizom qalin, go'shtli, poyasi
to'g'ri, deyarli fathom hajmi. O'rim-yig'imdan so'ng, ildizlar uzunlikka bo'linadi, ammo po'stloq chiqarilmaydi, chunki u shifobaxsh tamoyillarga boy. Ildizdan tayyorlang ekstrakti. U ekspektoran va diuretik sifatida ishlatiladi. Yovvoyi tabiatda o'rta va janubdagi nam joylarda, butalar va dengiz qirlari orasida
Rossiya, Kavkaz va Oltoy. O'simlik ko'p yillik hisoblanadi. Sevimli xalq davosi.
Donnik (sariq burkun, vernacular, nolish). Poltavaning Kremenchug tumanidan birida viloyatda 1500 funtgacha to'plangan. To'plam e'tiborga loyiq edi.

Datura (gingerbread man, tikanlar). Datura urug'larini yig'ish juda muhimdir


ulardan atropin olish. Rossiya allaqachon atropin ishlab chiqarishni tashkil etishga muvaffaq bo'ldi va shuning uchun urug'lar cheksiz miqdorda talab qilinadi. Juda oz barg kerak. Ulardan maxsus sigaretalar tayyorlanadi, ular iste'molchiga maslahat beradi.
Avliyo Ioann pirogi (qayin, Voronets, Sankt-Ivanovo o'ti, kovak), ko'p yillik o'simlik butun yoz davomida gullaydigan, butun Rossiya bo'ylab o'tloqlarda, tepaliklarda, butalar orasida joylashgan va o'rmon chetida. Tibbiy maqsadlar uchun odamlar antenna qismlaridan foydalanadilar gullaydigan o'simlik yoki o't.
Centaury (gorychka yoki krasnotsvetiki).
Kuzmichev o'ti (efedra, dasht malina, berry ignabargli daraxtlar, dasht qayinlari). Kam buta bizning janubi-sharqimizda va ba'zi janubiy viloyatlarda, Sibirda, ichida Turkiston. Revmatizm uchun xalq davosi. Qulupnay bilan gullash paytida hosil. Itshumurt (karlushina yoki wolfberries). Buzilmaydigan itshumurt po'stlog'i uchun ishlatiladi laksatif ishlab chiqarish Shakl 8. Qizilmiya (qizilmiya, shirin ildiz). Qizilmiya (qizilmiya, shirin ildiz). Bizda ikkita tur bor: qizilmiya silliq va Ural. Ko'p yillik o'simlik. Quritilgan peeled ildizlari va bo'laklari ishlatiladi.
rizomlar. Amerika, Angliyaga chet elga eksport qilindi. 1.800.000 gacha eksport qilindi funt sterlingni tashkil etdi. Ural qizilmiyasi eng yaxshi deb hisoblanadi. Xorijga yuborilgan barcha tovarlar xom shakl. To'g'ri qizilmiya, janubdagi solonetzalarda va qirg'oq bo'yida o'sadi sharqiy Rossiya, Shimoliy Kavkazda (juda ko'p), Zaqafqaziyada, Turkistonda, janubda Sibir. Janubiy Uralning solonetzalarida, G'arbiy Sibirda, Oltoyda Ural qizilmiyasi. Qizilmiya Zaharli marul (lopucene). G'arbiy tomondan yovvoyi holda topilgan ikki yillik o'simlik toshloq joylarda, shuningdek Kursk, Ekaterinoslav va Xarkov lablarida.
Ular barglardan va tashqaridan oqib chiqadigan va qotib qolgan sharbatdan foydalanadilar (ya'ni laktukariya deb ataladi). Barglari gul o'qi bo'lgan o'simliklardan yig'ilgan. Laktukariya qabul qilinadi jarohatlaydi.
Qoshiq o'ti (chingot o'ti, dala horseradish). Ikki yillik o'simlik. Grass Bir yillik o'simliklardan foydalaniladi. Yangi yoki quritilgan o'tlarga qo'shimcha ravishda
urug'lardan ham foydalaniladi. Farmakopeya uchun qoshiqdan yangi barglar va gullar kerak bo'ladi bog'larda o'tlar etishtirildi. Boltiq dengizi bo'yida vahshiyona o'sadi va Shimoliy Muz okeani va sharqiy Sibir. Qovoqqa qarshi ishlatiladi.10Mac Hosil bo'lgan ko'knor boshlari, urug'lar va sutli sharbat ko'knor urug'lari pishmagan. Bu sutli sharbat deb ataladigan narsadir tibbiyotda ishlatiladigan afyun. Undan 19 tagacha turli xil alkaloidlar ishlab chiqariladi.
Asosiysi - morfin. Opiyning sifati undan chiqarilgan foiz bilan belgilanadi.morfin.

Mak
Jingalak yalpiz va yalpiz - ko'p yillik o'simlik. Yalpiz barglari barglarida oval, dumaloq tishli-serrated barglari bor va quloqlarni kapitatsiya shaklida qizg'ish gullar. Yalpizning ikki navi bilan tanilgan - oq yashil bilan jarohatlaydi, qora to'q jigarrang va quyuq yashil rangda barglari. Nayza uchida barglar yurak shaklida, jingalak, jag'li qirralari va pufakchali shishgan kulrang kul rang pubescent yuzasi. Ichida o'stiriladi Poltava, Tula, Qozon, Yaroslavl, Voronej va Tambov lablari. Deyarli faqat ingliz yalpizi. Tibbiyotda quritilgan yalpiz barglari, efir moyi va mentol. Digitalis (digitalis). Bu faoliyatni tartibga solish uchun eng muhim o'simlik. Rossiya Farmakopeyasining talabiga binoan qalblar material berishlari kerak - quritilgan barglar faqat yovvoyi namunalardan. Rossiyada tabiatda Digitalis topilmadi va janubda u bog'larda o'stiriladi. Kavkazda yana bir tur bor, zang digitalis deb ataladigan narsa qiziq sog'ayish tamoyillari mazmunini tadqiq qilish. Rossiyada keng tarqalgan yana bir tur - katta rangli raqamli; u ham tadqiqotga tortiladi. Barglarni yig'ishda siz ularning qalin o'rta tomirini olib tashlashingiz kerak, chunki u yomon alkaloidlarni o'z ichiga oladi va tez quritilishini oldini oladi. Past haroratda quriting va issiq va quruq joyda saqlang.Shakl 13. Dandelion (kulbaba, sutchi, pashshalar, yovvoyi hindiba).


Dandelion (kulbaba, sutchi, pashshalar, yovvoyi hindiba). Bu ko'p yillik o'simlik hamma joyda topilgan. Tibbiy maqsadlar uchun quritilgan ildiz to'plangan kuzda va butun o'simlik (ildiz va o't), gullashdan oldin erta bahorda to'plangan. Shakl 14. Fern qora yoki erkak. Butun o'simlik va vaayning bir qismi ko'rinishi. Fern qora rangda. Yuqori yarmi: I-barg sporangiya bilan quyidagi: 3 ochilgan sporangium.
Qora yoki erkak fern (atıştırmalık, chang'ida chang'ichi). Ko'p yillik otsu
gul hosil qilmaydigan va sporlar bilan ko'payadigan o'simlik. Bizda deyarli
butun Rossiya bo'ylab, ko'pincha o'rmonlarda va butalar orasidagi doimiy tog'lar, ko'proq nam joylarda bo'ling. Barglari (aka vai) uzunligi bir metrgacha. Eng yaxshi fern Lifland tog'lar atrofidan ko'rib chiqiladi. Volmar. Yovvoyi fern aktsiyalari
juda katta. Tibbiy maqsadlar uchun faqat erkakning ildizi ishlatiladi fern (bizning oramizda keng tarqalgan "ayol" ni olmang) fern - antirium). Rizomlarni yig'ishda ular ildizlardan, barglardan, tarozilardan va o'lik eski qismlar va yaxshilab quritilgan. Faqat yuqori qismi ishlatiladi kuzda to'plangan rizomning bir qismi. Dorixonalar har yili yangilariga almashtiriladi. Ekstrakti (qurtlarga qarshi) beradigan rizomlargina mos keladi. sarg'ish emas, yashil. Fernni yig'ishga e'tibor berishingiz kerak Shimoliy va Markaziy Rossiya. Vladimirda ko'plab erkak fernlari bor viloyatlar.Shuvoq (tsitrus shuvoq), ko'p yillik o'simlik. To'g'ri sopi, balandligi 1,5 gacha
arshin. U butun Rossiya bo'ylab o'sib bormoqda. Butun o'simlik kul rangga bo'yalgan. Tibbiy maqsadlarda gullaydigan shuvoqning quritilgan tepalari ishlatiladi. Yangidan o'tlar, shuningdek, efir moyi yog'iga aylanadi. Tibbiyotda shuvoq ishlatiladi ovqat hazm qilish organlarining faoliyatini rag'batlantiradigan achchiq modda sifatida. Sirdaryo viloyatida shuvoq o'sadi. Gullar sitratdir
va sitrat urug'i. Anthelmintik qanday ishlatilishi sitratdan olingan shuvoq, santonin deb ataladigan narsa. Rossiya eksklyuziv etkazib beruvchi edi butun dunyo bo'ylab shuvoq shuvoq.
Chemeritsa (chemer, hellebore ildizi), ko'p yillik o'simlik, deyarli keng tarqalgan
butun Rossiyada. Gullaydigan o'simlikning poyasi yillik, tik, 1 metrgacha
uzun bo'yli, qalin, eman. Ko'p yillik rizom, silindrsimon yoki aksincha -
konusli, oddiy yoki ko'p gumbazli. Quritilgan rizom tibbiyotda qo'llaniladi
nevralgiya, podagra va revmatizmga qarshi oq hellebore, shuningdek veterinariya tibbiyotida emetik va antiparazitik vosita. Rizom bahorda ildizlari bilan birga qazishadi. Ildiz 10 yildan ortiq o'sishi kerak, shunda u gullaydigan kurtaklar paydo bo'ladi. Bir qator o'simliklar (perechypa, repeshka, tovstushka) balandligi 1,5 arsingacha.
Bu yovvoyi tabiatda butun Rossiya bo'ylab botqoq, xandaqlarda o'sadi daryo bo'ylari. Somonsiz quriydi. Gullash davrida to'plangan.
Zafron stigma uchun katta maydonlarda o'stiriladi, gul ustunining yuqori qismi bilan birgalikda tibbiyotda ishlatiladi og'riq qoldiruvchi. Lampochka ekish bilan targ'ib qilinadi. Kultivatsiya qilinadi ehtimol uzum o'sadigan joyda.

Download 0,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish