Тоғ олди ярим чўЛ (адир) яйловларидан оқилона

Юқоридаги келтирилган маълумотлардан келиб чиққан холда, 
қуйидагиларни таъкидлаш мумкин: 

Чўл ва ярим чўл яйловлари ўсимлик қоплами бута-барра ўтли, ярим бута 
– эфемер ўтли, шўра ўтли ва эфемер ўтли типлардан иборат бўлиб, 
нисбатан кам ҳосилли ва ҳосилнинг турли йиллар ва йил мавсумлари 
бўйлаб кескин ўзгаувчанлиги билан характерланади; 

Турли типларга хос яйловларнинг ўзига хос камчиликлари мавжуд: бута-
барра ўтли яйловлар қишда кам ҳосилли ва яйлов озуқаси тўйимлилиги 
жуда паст; 

Ярим бута-эфемерли яйловларнинг ҳосили ёзда ва қишда жуда кам, 
озуқанинг тўйимлилиги ҳам қониқарли эмас; 

Эфемер ўтли яйловлар гарчанд баҳор мавсумида жуда яхши яйловлар 
ҳисоблансада, куз ва қиш мавсумларида фойдаланишга яроқсиз; 

Шўра ўтли яйловлар фақатгина кузда, қисқа мавсумда фойдаланишга 
яроқли, яйлов озуқаси ҳосили ва унинг тўйимлилиги паст; 

Яйловларнинг қониқарсиз ҳолати уларни фитомелиорациялаш орқали 
кўп компонентли ва юқори ҳосилли сунъий агрофитоценозлар барпо 
қилишнинг мақсадга мувофиқлигини ва бундай яйловлардан самарали 
фойдаланиш чора –тадбирларини амалга оширишни тақозо этади. 

Яйловлардан мавсумий фойдаланиш бўйича Республика яйловлари 
мақсадга мувофиқ равишда тақсимланмаган: жами яйловларнинг 50% 
йил бўйи фойдаланишга яроқли, 20% яйловлар-баҳор-ёз мавсумларида, 
қолган қисми эса қисқа мавсумий фойдаланишга яроқли яйловлар 
ҳисобланади; 

Республика яйловларининг ўртача ҳосилдорлиги гектаридан - 1,21 озуқа 
бирлигини ташкил қилади. 

Ёғингарчилик миқдори ўртача йилларда чорва ҳайвонларини яйлов 
озуқаси билан таъминланиши 80%, кам ҳосилли йилларда 55-60%, жуда 
кам ҳосилли йилларда 30-40% атрофида бўлиши аниқланган; 

Яйловлардан рационал фойдаланишнинг асосий ва ҳал қилувчи омили-
улардан қатъий мавсумий фойдаланиш ва йиллар аро яйлов алмашиниш 
тизимига риоя қилиш, мавжуд озуқанинг 65-70% игача едирилишини 
таъминлашдир. 

---

10