Tkti-2020. 5-маъруза. Махсус фанларни ўқитиш методлари ва шакллари

9) Ақлий ҳужум усули.
Бу усул дарс мавзусига оид қўйилган муаммони ечиш ёки саволга жавоб топиш мақсадида ғояларни жамлаш ва саралаш усули саналади. Қатнашчилар бирлашган ҳолда ечими номаълум муаммони ечишга ёки саволга жавоб топишга ҳаракат қиладилар. Энг мақбул ечимни топиш бўйича шахсий ғояларини илгари сурадилар. Босқичлари: муаммоли вазиятни келтириб чиқариш; унинг ечимини топиш учун ўқувчиларни жалб қилиш; турли ечимлар тақдимотини эшитиш; ечимларни солиштириш ва танлаш; хулосалаш.
10) Эссе
Эссе – бу мавзу бўйича 1000 дан 5000 гача сўзлар ҳажмидаги иншо ҳисобланади. Эсседа талаба ўқув материали бўйича ўзининг шахсий фикрини эркин ифода этади.
Эссенинг бошқа шакллари ҳам мавжуд. “Беш дақиқалик эссе” шакли ўрганилаётган мавзу бўйича олинган билимларни умумлаштириш, мушоҳада қилиш мақсадида ўқув машғулотида охирида 5 дақиқа оралиғида олиб борилади. “Асосланган эссе” шаклида эса қўйилган саволга асосли жавоб келтирилади. Масалан, талаба маълум бир фикрни айтади ва уни ҳимоя қилиб асосланган далиллар келтиради. Бундан мақсад бошқаларни ўз фикрига ишонтириш, ўзгаларга фикрини ўтказишдир. Асосланган эссе ўрганилаётган мавзуга мос келиши, орфографик ва грамматик, стилистик хатолардан холи бўлиши, унда шахсий нуқтаи-назар далиллар билан аниқ ифода этилиши зарур.
Масалан, «Тошкент кимё-технология институти келажакда гуллаб яшнайди, агарда ... » мавзусида асосланган эссе ёзиш мумкин.


4. Таълим воситалари.

Таълим-тарбия жараёнининг сифат самарадорлигини ошириш кўп жиҳатдан таълим воситалари билан қай даражада таъминланганлик билан боғлиқ бўлади.

Таълим воситалари қуйидаги турларга бўлинади:
· Матнли воситалар
· Тасвирли воситалар
· Аудио воситалар
· Моделлар
· Ёрдамчи жиҳозлар
· Лаборатория жиҳозлари
Матнли воситалар. Маълумот олиш ва маълумотни кайта ишлаш учун қуйидагилардан фойдаланилади:
· Ўқув дастурлари
· Махсус адабиётлар;
· Илмий манбалар
· Тарқатма материаллар