Tizimli plataning vazifasi va ishlash tamoyili

ISa	EISa	Mca	vLB	PcI
agP
Ma’lumot/manzil razryadligi (bit)	16/24	32/32	32/32	32/32, 64/64	32/32, 64/ 64	32/32, 64/64
Ishchi chastota (MHz)	8	8–33	10–20	33gacha	66 gacha	66/133
O‘tkazish xususiyati (Mbayt/s)	16	33	76	132	132/264 /528	528/1056 /2112
Ulangan qurilmal ar soni (dona)	6	15	15	4	10	1

Shaxsiy kompyuter tashqi shinalariningturi tashqi qurilmalarning turli-tumanligi sababli juda ko‘pdir.

IDE(Integrated Drive Electronics), ATA(AT Attachment-AT ga ulanadigan), EIDE(Enhanced IDE), SCSI(Small Computer System Interface) tashqi shinalaridan ko‘pincha tashqi saqlash qurilmalari uchun interfeys sifatida foydalaniladi.

ATA interfeysi Integrated Drive Electronics nomi bilan ham mashhur bo‘lib, 1988-yilda IBM PC AT shaxsiy kompyuterlarining foydalanuvchilariga taqdim qilindi. U bitta jamlagichning hajmini 504 Mbaytgacha (an’anaviy BIOS da manzillar makonini «kallak – si lindr – sektor» tashkil qilinishi sababli: 16 ta kallak × 1024 ta silindr × 63 ta sektor × sektorda 512 bayt = 504 Kbayt = 528 482 304 bayt) chegaralaydi va ma’lumotlar uzatish tezligini nazariy jihatdan 5–10 Mbayt/s ta’minlaydi.

ATA/IDE interfeyslarining modifikatsiyalari va kengaytmalari juda ko‘p. Turli raqamli ATA, Fast ATA (bu ham raqami bilan), Ultra ATA (bular ham bir nechta) va EIDE interfeyslari mavjud. Shuningdek, ATARX, DMA protokollarini qo‘llaydigan IDE interfeyslari ham mavjud. Bu keltirilgan nomlarning ko‘pchiligi rasmiy tasdiqlanmagan bo‘lib, savdo markasi bo‘lgan, shunga qaramasdan adabiyotlarda tez-tez uchrab turadi. Nomlarning bunday ommalashuvi hizirgi vaqtda shaxsiy kompyuterlarda qo‘llanilayotgan disk interfeyslarining 90 foizi IDE toifasiga tegishlidir. Ba’zi modifikatsiyalarni qisqacha ko‘rib chiqamiz.