Tizimli platani tanlash va o’rnatish

IEEE 1394 (Institute of Electrical and Electronic Engineers 1394 – elektrotexnika va elektronika bo‘yicha injenerlar instituti standarti 1394) – bu kompyuterning ichki komponentlarini va tashqi qurilmalarni ulash uchun mo‘ljallangan yangi va istiqbolli interfeysdir.
IEEE 1394 Fire Wire, ya’ni «olovli sim» nomi bilan ham mashhur. Fire-Wire raqamli ketma-ket interfeys yuqori ishonchlilik va ma’lumotlarni uzatish sifati bilan xarakterlanadi, uning protokoli vaqtning real masshtablarida sezilarli buzilishlarsiz video- va audiosignallarni o‘tishini ta’minlash bilan axborotlarni vaqt bo‘yicha kafolatlangan uzatilishini quvvatlaydi. Fire-Wire shina yordamida Plug and Play texnologiyasi bo‘yicha va deyarli istalgan konfiguratsiyalardagi ko‘p sonli turli qurilmalarni bir-birlariga ulash mumkin, bu bilan u avval aytilgan qiyin konfiguratsiyalanadigan turdagi shinalardan foydali farqlanadi. Bitta kontrollerga yaxlit oltita simli kabel yordamida bitta portga 63 tagacha qurilmalar ulanishi mumkin. Interfeysning o‘tkazish xususiyati 100–400 Mbit/s ni tashkil yetadi, kelajakda hatto 1600 Mbit/s ga yetishi kutilmoqda. Bu interfeys qattiq disklarni, CD-ROM va DVD-ROM diskyurituvchilarni, shuningdek, raqamli videokomeralar, videomagnitafonlar kabi yuqori tezlikli tashqi qurilmalarni ulash uchun ishlatiladi.

XULOSA

Xulosa qilib aytganda Tizimli plata ko‘p qatlamli tekstolitdan tayyorlangan bosma platako‘rinishida bajariladi. Qatlamlarning soni 12 tagacha bo‘lishi mumkin, ammo ko‘pincha 8 ta qatlamlibosma plata ishlatiladi. Har bir qatlam orasida mikrosxemalarni, qarshiliklarni, kondensatorlarni va razyomlarni o‘zaro ulanishini ta’minlab turuvchi, yupqa metall qoplamadan ishlangan bosma o‘tkazgichlar joylashgan. Plata g‘ilofga shassi bilan birga o‘rnatiladi. Agar protsessor

elektr ta’minoti bloki yonida joylashgan bo‘lsa, platani qiyalatib
kirgizish kerak. Plata kerakli holatni egallagandan keyin ichiga
o‘rnatilgan (integratsiyalashgan) qurilmalar uchun razyomlar
g‘ilofning orqa tarafiagi teshiklarga mos keladi.
Zamonaviy kompyuter tizimlari uchun bunday ushlanish
ko‘plik qiladi. Shuning uchun avval AMD, keyin esa Intel korporatsiyasi xotira kontrollerini protsessor kristaliga joylashtirdi
(2.3-b rasm). Tuzilishning bu tamoyilida protsessor xotira bilan
bevosita ishlaydi. Bu esa o‘z o‘rnida tizimning umumiy unumdorligini oshiradi. Tizimli plataning protsessorning arxitekturasiga bog‘liq bo‘lgan boshqa variantlari ham mavjuddir. Masalan,
oxirgi vaqtda grafi nimtizimning ishlash tezligini oshirish uchun
videokartaning interfeysini (PCI-E uchun) chipsetdan protsessor
kristaliga joylashtirilgan varianti keng tarqaldi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. S.Rahmonqulov “IBM PC shaxsiy kompyuterida ishlash”, Т.: “Sharq”, 1998.

2. A. Axmedov N. Taylaqov “Informatika”, Toshkent “O’zbekiston”, 2001.
3. A. Abduqodirov va boshqalar “Informatika”, Т.: “Me’ros”. 2002.
4. A. Sattorov «Informatika va axborot texnologiyalari» Toshkent «O’qituvchi», 2002.
5. http://www.microsoft.com/
6. http://www.ziyonet.uz/
7.http://www.ref.uz/