Tizimli dasturlash 1 hs programma ta'minoti strukturasi

33) OS lar interfeysini rivojlanishi Operatsion tizim interfeysi dizayni bo'yicha 1981-2009 yillar orasida Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI - Grafik foydalanuvchi interfeysi) foydalanuvchining kompyuterning apparat tarkibiy qismlari bilan qulay va qulay usulda ishlashiga imkon beruvchi vositadir. Ko'p yillar davomida OS / 2, Macintosh, Windows, AmigaOS, Linux, Symbian OS va shunga o'xshash ko'plab operatsion tizimlar uchun grafik interfeyslarning yanada ko'pligi yaratilgan. 80-yillardan boshlab, ushbu tizimlarning interfeysi loyihalash evolyutsiyasini ko'rib chiqaylik. Shunisi e'tiborga loyiqki, ushbu mavzu grafik dizayn (faqat umumiy operatsion tizimlar emas) sohasidagi muhim yutuqlar va bosqichlarni ko'rsatadi va bugungi kungacha barcha tizimlar mavjud emas. Birinchi GUI Xerox Palo Alto Tadqiqot Markazida (PARC) 70-yillarda ishlab chiqilgan. Ushbu rivojlanish kompyuter grafikasida yangi innovatsion davrni boshladi. 1973 yilda yaratilgan Xerox Alto yangi grafik interfeysdan foydalangan birinchi shaxsiy kompyuter. Bu savdo mahsulot emas edi va asosan universitet tadqiqotlari uchun mo'ljallangan edi. Dasturiy ilovalar va grafik interfeyslarni o'z ichiga olgan yagona kompyuteri kompyuter sifatida taqdim etilgan birinchi tizim edi. Kompyuter "Xerox Star", keyinchalik "ViewPoint" deb nomlangan va hatto "GlobalView" deb nomlangan.Apple Lisa Office tizimi 1 (P1983)Bundan tashqari, Lisa OS nomi bilan ham tanilgan bo'lsa-da, bu holatda qisqartma nomi Office System uchun juda noaniq. U Apple tomonidan noutbukni hujjatlar bilan ishlashga undash niyatida yaratdi. Afsuski, bu tizim Apple Macintosh operatsion tizimi tomonidan "o'ldirildi". Lisa OS tizimiga 1983-yilda Lisa OS 2-ga, 1984-yilda esa Lisa OS 7/7-ga 3.1-darajali o'zgarishlar kiritildi, ammo bu o'zgarishlar faqat tizimning o'zi emas, balki uning tizimiga ta'sir qildi.isiCorp Visi O'n (1984)Visi O'n IBM PC uchun ishlab chiqilgan birinchi interfeys edi. Ushbu tizim katta korporatsiyalarga mo'ljallangan edi va juda qimmatga tushdi. Interfeys sichqonchani ishlatgan, o'rnatilgan o'rnatish va yordam tizimiga ega bo'lgan, ammo piktogramma ishlatmagan. Amiga Workbench1.0(1985)Uning ozod etilishidan so'ng, Amiga vaqtidan oldinroq tuyulardi. GUI, masalan, rangli grafikalar (4 rang: qora, oq, ko'k va to'q sariq rangli), aksariyat qismi qo'llab-quvvatlanadigan multitasking, stereo tovush va bir nechta holatlarga ega piktogrammalar uchun (ta'kidlangan va ta'kidlanmagan). Windows 1.0x (1985)Bu yil Microsoft nihoyat universal interfeysni tanladi va birinchi GUI-ga asoslangan operatsion tizim Windows 1.0 ni chiqardi. Tizimda 32x32 pikselli piktogramma rangli grafikalar mavjud edi. Biroq, eng qiziqarli yangilik (keyinchalik yo'qolgan bo'lsa) jonlantirilgan analog soatning belgisi (o'q bilan :)). GEM (1985) Digital Research, Inc. tomonidan yaratilgan GEM (Graphical Environment Manager). (DRI) oynaning turi edi. Dastlab, Intel 8088 mikroişlemcisi va Motorola 68000 asosida CP / M operatsion tizimi bilan foydalanish uchun mo'ljallangan, lekin undan keyin DOS'da foydalanish uchun o'zgartirildi. Aksariyat odamlar GEMni Atari ST kompyuterlari uchun GUI deb eslashadi va Amstraddan IBMning mos keluvchi kompyuterlari seriyali uchun ham foydalaniladi. U Ventura Publisher va boshqa DOS dasturlari uchun vosita sifatida xizmat qildi. U boshqa kompyuterlarga ham ko'chirildi, ammo ular haqida mashhurlik yo'q edi. IRIX 3 (1986 yilda chiqarilgan, 1984 yilda birinchi chiqarilgan) 64-bit IRIX operatsion tizimi UNIX uchun yaratilgan. GUI ning qiziqarli xususiyati vektor belgilarini qo'llab-quvvatlashdir. Bu xususiyat Mac OS X-ning boshlanishidan ancha oldin ushbu tizimga o'rnatildi. GEOS (1986)
GEOS (Grafik muhiti operatsion tizimi) Berkeley Softworks (keyin GeoWorks) tomonidan ishlab chiqilgan. Dastlab Commodore 64 uchun ishlab chiqilgan va geoWrite deb nomlangan grafik so'z protsessor va geoPaint deb nomlangan chizma dasturi mavjud edi. Vahakazo… KDE (v4.0 - yanvar 2008, v4.2 - mart 2009 y.) KDE versiyasi 4 atrof-muhit va interfeysga animatsiya, anti-aliasing, samarali oyna boshqaruvi tizimi va ish stoli vidjetlarini qo'llab-quvvatlash kabi ko'plab yangi aksessualar ko'rsatdi. Stol usti belgilar osongina o'zgaradi va har bir dizayn elementi osongina tuzilgan. Eng sezilarli o'zgarishlar Oxygen Project jamoasi tomonidan taqdim etilgan piktogramlar, mavzular va tovushlar bilan sodir bo'ldi. Ushbu belgilar eng fotorealist bo'lib qoldi. Va, ehtimol, butun KDE tarixining eng katta yaxshilanishi, atrof-muhitning Windows va Mac OS X platformalarida ishlashi mumkinligi.

34) Windows tarkibi, yadrosi va reestri

35) BIOS vazifalari va komponentalariBIOS , (Asosiy Kirish-Chiqish tizimi). EPROM bir deb ataladi chip haqida ROM xotirasi (Read Only memory, t: Read Only memory) joylashgan bir turdagi shakllantirish va dasturiy . Kompyuter vaqt ochildi protsessori uchun boshqa barcha uskunalar , navbati bilan, joriy etiladi. Uskunaning asosiy aloqa protokollarini aniqlaydi. Operatsion tizimning boshlang'ich elementlarini har qanday Drayverlardan( HDD , CD-ROM, va hokazo) yuklashga ruxsat beradi. Operatsion tizimishlayotgan vaqtda apparat va operatsion tizim o'rtasidagi munosabatni tartibga soladi. BIOS komponentlari Aksariyat foydalanuvchilar BIOS-ni almashtirish yoki Plug and Playni qo'llab-quvvatlaydigan BIOS-li yangi kompyuterlarni sotib olishlari kerak bo'ladi. Mos keluvchi BIOS Plug va Play kompyuterlarining operatsion tizimlari tomonidan ishlatiladigan 13 qo'shimcha tizim funksiyasini o'z ichiga oladi. Plug va Playni qo'llab-quvvatlaydigan BIOS Compaq, Intel va Feniks Technologies kabi kompaniyalar tomonidan ishlab chiqilmoqda.BIOS plugin & play imkoniyatlari kompyuter yoqilganda Post jarayonida amalga oshiriladi. BIOS, plitalarning joylashuvdagi joyini aniqlaydi va belgilaydi, shuningdek, vilkasidan ushlab va adapterlarni moslashtiradi. Ushbu harakatlar bir necha bosqichda amalga oshiriladi.1.   Tizim kartasi va adapter kartalarida maxsus tugun o'chirildi.2. Barcha ISA Plug va Play qurilmalari aniqlandi.3. Dastlabki resursni ajratish jadvali yaratiladi: portlar, IRQ liniyalari, DMA kanallari va xotira.4. I / U qurilmalari ulangan.5. ROMni izlash ISA qurilmalarida amalga oshiriladi.6.   Qurilma bootstrap dasturlari bilan tuzilgan, keyinchalik butun tizim ishga tushiriladi.7. Moslashtirilgan qurilmalar ularga ajratilgan resurslar to'g'risida ma'lumot uzatiladi.8. Bootloader boshlanadi. 9. Nazorat operatsion tizimga o'tkaziladi. 
36) Integrallashgan (turbo) programmalash tizimlari tuzilishi

Hozirgi paytda programmalash tizimlari asosan integrallashgan (birlashgan) shaklda tashkil qilinadi. Bunday tizimlarni Turbo Tizimlar ham deyiladi. Aytib o’tish joyizki SHEHM turbo rejimi va turbo tizim tushunchalari bir –biridan katta farq qiladi.

SHEHM turbo rejimi uning oddiy rejimidan farq qiladi. Bu farq takt chastotasi bilan bog’liq.(takt:prosessorning har bir komandasi bitta yoki bir nechta takt mobaynida bajariladi). Yani Turbo rejimida takt chastotasi

(M Hz,G Hz) ancha ko’tariladi.

Turbotizim - integrallashgan tizim bo’lib programmani tayyorlash, taxlash va natija olish uchun tahrirlovchi,translyator, aloqalarni tashkil qiluvchi modul cheklovchi va yordamchi qism sistemalar yagona kompleks(majmua) sifatida tashkil qilingan. Tizim bilan ish menyu-muloqat shaklida olib boriladi. Turbo tizimlar 150-350 kb qo’shimcha xotirani talab qiladi. Turbo tizimlardan Turbo Pascal, Turbo Ci, Turbo assemblerni keltirish mumkin. Turbo tizimlar asosida yangi programmalash muhitlari(visual, obektga mo’ljallangan, case-texnologyalar) ishlab chiqilgan.
37) Massivni tasvirlash usullari va rekursiv qismprogrammani keltiring

38) Subjarayonlarni tashkil qilish sxemasi va qulayliklari

39) Windows fayl tizimi dispetcheri va ilovalari

40) Assemblerlar asosiy vazifalari, disassembler ta'rifi va qo'llanishi

Assembler. Assembler programmalash tizimi bo’lib assembler tili va shu tilni tarjima qiladigan translyatordan iborat. Yana assembler tilidan mashina tiliga programmani tarjima qiladi. Programmalashda disassembler ham ishlatiladi.

Disassemble maxsus progrmma bo’lib obyekt kodni unga ekvivalent bo’lgan assembler – programmaga o’tkazadi.

Assemblerlar asosan mashina oilasiga (platformaga ) mo’ljallangan holda ishlab chiqariladi. Masalan , Intel (IBM PC) oilasiga mansub assembler, Apple (Mac , Matorolla, Zilog) oilasi uchun ishlab chiqarilgan assembler yoki VAX arxitekturasiga mutobiq assembler va h. shularga qaramasdan, assemblerlarning bajariladigan ishining umumiy to’plamini quyudagicha deb qarash mumkin.

1.Amallar mnemonik kodini ularga ekvivalent bo’lgan mashina kodiga o’tkazish.

Masalan , add ni 10 ga o’chirish.

2. simvolik operandlarni ekvivalent bo’lgan mashina adreslarga o’tkazish.

Masalan , alpha ni 1243 ga o’chirish.

3. maxsus format asosida mashina komandalarini tuzish.

Masalan ,$88/$8e/NWords ←MOVCX,bp+NWords.

4. boshlang’ich programmadagi konstantalarni mashinaning ichki tasvirlanishiga o’tkazish.

Masalan , edf→45F446

5. Hosil bo’lgan obеkt programmani xotiraga yozish va listingni chiqarish.

41) Programmalash tizimi standart modullari, tuzilishi va tarkibi

42) Unit tipidagi modullarni qulayliklari, yaratish va qo'llash sxemasi

UNIT tipidagi modul. Bu texnalogiyaning quyidagi qulayliklari mavjud.

1. 
   Programma bo’lak (modul) larga bo’linadi va tarjima qilinadi.
   
2. 
   Qismprogrammalar kutubxonasini yaratish mumkin.
   

d) Standart modullardan foydalaniladi.

e) Programma hajmini kengaytirish mumkin.

Paskal oilasidagi tizimlar muhitida modulning umumiy strukturasi quyidagicha.

Unit moduli – bu maxsus shaklda tashkil qilingan kutubxona bo’lib unda konstanta, turlar, o’zgaruvchilar, protsedura va funksiyalar saqlanadi. Bunday modulning programmadan asosiy farqi shundan iboratkim, u mustaqil ishga tayyorlanmaydi. Faqat boshqa mustaqil programmalar tarkibida ishlashga da’vat etiladi.

Unit modulining umumiy strukturasi quyidagichadir [4].

Unit ;

interface {e’lonlar bo’limi boshlanishi}

USES {boshqa mod1, mod2, … , modn- larni bog’lash}

Const

Type

Var

{shu modulda ishlatiladigan protseduralar (funksiyalar) sarlavhalari} implementation {ishlab chiqarish bo’limi}

Uses {modullar ro’yxati}

Const

Type

Var

Label

begin

end.

Ko’rinib turibdikim, modul to’rtta qismga bo’linadi.

1. 
   Modul sarlavhasi (unit nom);
   
2. 
   Interfeys, ya’ni e’lonlar bo’limi (interface);
   

d) Ishlab chiqarish bo’limi (implementation);

e) Ishga yurgizish bo’limi (begin va end orasida);

43) Windows ilovalar, jarayonlar va oqimlar

44) API, uning tarkibi va vazifalari Deyarli barcha operatsion tizimlar ( UNIX , Windows , OS X , va hokazo) dasturchilar ushbu operatsion tizim uchun ilovalarni yaratishi mumkin bo'lgan APIga ega. Asosiy operatsion tizim API - bu sistema murojaatlarining to'plamidir .Dasturiy ta'minot sohasida standart funktsional standartlar uchun standart APIlar muhim rol o'ynaydi, chunki ular umumiy API ishlatadigan barcha dasturlar teng darajada yoki odatda tanish tarzda ishlaydi. GUI API-larida bu dasturlarda yangi dasturiy ta'minot mahsulotlarini o'zlashtirish jarayonini osonlashtiradigan o'xshash foydalanuvchi interfeysi bo'ladi degan ma'noni anglatadi. Boshqa tomondan, turli xil operatsion tizimlar API-laridagi farqlar platformalar orasidagi ilovalarni uzatishni sezilarli darajada murakkablashtiradi. Ushbu murakkablikni chetlab o'tishning turli usullari mavjud: "oraliq" API-larni ( wxWidgets , GTK va boshq.) Yozish, bir OT tizimiga tegishli tizim chaqiruvlarini boshqa operatsion tizimga ( Wine , cygwin va dasturlash tillarida kodlash standartlarini kiritish (masalan, C tilining standart kutubxonasi ), turli platformalarda ( sh , python , perl , php ,tcl , java va boshqalar). Ta'kidlash joizki, dasturchi odatda bir xil natijaga erishish uchun bir nechta turli xil API larga ega. Bundan tashqari, har bir API odatda past darajadagi abstraktsiya API dasturi komponentlari yordamida amalga oshiriladi.Masalan: ko'rish uchun brauzer line « Salom, dunyo! "Mavjud satrni o'z ichiga olgan eng oddiy nom va eng oddiy tanasi bilan HTML hujjatini yaratish kifoya . Brauzer ushbu hujjatni ochganda , brauzer dasturi faylning nomini (yoki allaqachon ochiq fayl identifikatorini ) HTML hujjatlarini ishlovchi kutubxonaga o'tkazadi va bu faylni operatsion tizim API-ni ishlatib o'qiydi va keyin uni "Clear window" turidagi standart grafik dastlabki operatsiyalar API kutubxonasi, "Salom, dunyo!" Yozuvi. Tanlangan shriftda. Ushbu operatsiyalar paytida, grafiklar ibtidoiy kutubxonaoyna interfeysi kutubxonasiga mos keladigan so'rovlar bilan kiradi, bu kutubxona allaqachon operatsion tizimining API bilan bog'lanib, ma'lumot kartasini buferga yozib beradi . Shu bilan birga, amalda har bir darajada, aslida bir necha muqobil API mavjud. Misol uchun, biz HTML-da manba hujjatni yozishimiz mumkin, biroq LaTeX- da biz ekranni ko'rish uchun har qanday brauzerdan foydalanishimiz mumkin. Bundan tashqari, turli xil brauzerlar turli xil HTML kutubxonalaridan foydalanadilar, bundan tashqari, bularning barchasi turli xil primitiv kutubxonalar va turli operatsion tizimlar yordamida to'planishi mumkin. Shu bois mavjud bo'lgan ko'p darajali API tizimlarining asosiy qiyinchiliklari quyidagilar: Bitta API tizimidan ikkinchisiga dastur kodini ko'chirishning murakkabligi (masalan, OSni o'zgartirganda ); Past darajadan yuqori darajagacha harakat qilishda funktsiyalarning yo'qolishi. Yaxshiyamki, har bir API "qatlami" ayrim standart operatsiyalar majmualarini bajarishga yordam berish uchun yaratilgan. Shu bilan birga, bu juda qiyin, yoki past API darajasida taqdim etiladigan boshqa operatsiyalarni amalga oshirishning mutlaqo mumkin emasligi.

45) Windows muhitida xotirani boshqarish Windows operatsion tizimida ishlaydigan har bir operatsiya o'zida 4 GB hajmdagi virtual manzil maydonini oladi deb hisoblashadi. Ushbu raqam buyruqlar manzillarining kengligi bilan belgilanadi: 2 ³² bayt = 4 GB. Albatta, har bir jarayon uchun bunday miqdordagi jismoniy xotira bo'ladi, deb hisoblash qiyin, faqatgina mumkin bo'lgan manzillar oralig'i haqida gap boradi. Lekin, bu ma'noda ham, jarayon uchun faqat 2 Gbayt past virtual xotira manzillari mavjud. Xususan, Windows NT uchun 80000000 ₁₆ dan FFFFFFFF ₁₆ ga qadar bo'lgan eski 2 Gb, faqat tizimda mavjud. Ushbu yechim tizim funksiyalarini chaqirish vaqtini qisqartirishga imkon berdi, chunki sahifalarni ko'rsatishni o'zgartirishga hojat qolmadi, ulardan foydalanishga ruxsat berish kerak. Biroq, API funktsiyalarini chaqirishga imkon berish uchun, bu funktsiyalarni o'z ichiga olgan tizim kutubxonalari virtual maydonning yosh, foydalanuvchining yarmida joylashgan.Windows 95 da bezorilik bo'yicha qaror qabul qilindi: tizim bu erda xotiraning yuqori qismida joylashgan, ammo bu yarim o'qish va yozish uchun foydalanuvchi jarayoniga o'tish mumkin. Shu bilan birga, tizimning chaqiruvi yanada osonroq bo'ladi, lekin tizim tirilishi kerak bo'lmagan noto'g'ri dastur oldida himoyasiz bo'ladi.Qadimgi 2 GB ga qo'shimcha ravishda, kichik maydonlarni ham virtual bo'shliqning boshida va oxirida amalga oshirish mumkin emas. Windows NT da 00000000 ₁₆ dan 0000FFFF ₁₆ va 7FFF0000 dan ₁₆ dan 7FFFFFFF ₁₆ gacha bo'lgan manzillar _{mavjud emas} , ya'ni. har biri 64 KB ikki dona. Bu odatda dasturlash xatolarini aniqlash uchun amalga oshiriladi, chunki odatda taqiqlangan manzillar oralig'iga tushib bo'lmaydigan ko'rsatilmaydigan ko'rsatgichlardan foydalaniladi.64-bit qiyin representable 2 virtual manzil maydoni ortadi hajmini CPU ⁶⁴ bayt (17 milliard gigabaytlik, agar zarur bo'lsa), lekin Windows XP, har bir jarayon uchun "faqat" 7152 6FBFFFFFFFF 0 dan manzillar bilan gigabayt mavjud qilish ₁₆ , va manzili qolgan makon faqat tizim tomonidan ishlatilishi mumkin.

46) Asembler oilasiga qarashli tillar qulayliklari

47) Tizimli dasturlash texnologiyalari va instrumental vositalari

48) Qismprogrammalar parametrlari, turlari va ularga qo'yilgan talablar

Dastur tuzishda ba‘zan bir xil hisoblashni, kattaliklarning turli qiymatlari uchun bir necha marta takrorlab yozishga to’g’ri keladi. Bunday hollarda shu takrorlanuvchi hisoblashni alohida protsedura shaklida yozib, undan istalgancha foydalanish Maqsadga muvofikdir. Dasturda ishlatiladigan protseduralar dasturning protseduralar va funktsiyalarni bayon etish bo’limida tavsiflanishi lozim. Protseduraning umumiy ko’rinishi quyidagicha: procedure n (p1:t1; p2:t2; var p3:t3,…); By yerda n-protsedura nomi, PI-formal parametrlar, TI-parametr turlari. Protsedura ham asosiy dastur qanday strukturaga ega bo’lsa shu strukturaga ega. Protsedura asosiy dasturning var bo’limidan keyin va begin bo’limidan oldinda joylashadi. Agar protsedurada bir dona kattalikning qiymati hosil qilinsa, unda bunday protsedurani funktsiya sifatida tashkil qilish qulay. Funktsiya function so’zi bilan boshlanib, so’ngra uning nomi (ixtiyoriy identifiqator) yoziladi va uning parametrlari, turlari ko’rsatilib dasturda begin va end operatorlari oraligida funktsiya tanasi yoziladi. Protsedura funktsiyaning umumiy ko’rinishi quyidagicha: function n ({parametrlar ro’yxati}: {protsedura qiymatining turi});

49) Assemblerlar va yuklovchilar asosiy vazifalari va qo'llanishi. Zagruzchiklar (Yuklovchilar). Obеkt programma tarjima qilingan komandalar boshlang’ich ma'lumotlar qiymatlari, xotira adrеslarini saqlaydi. Bu jarayonlar uchta bosqichni o’z ichiga oladi.

1. Zagruzka (yuklash). Programmani bajarish uchun opеrativ xotira joylashtirish.

2. Siljitish (pеrеmеhеniе). Obеkt programmani adrеslarni o’zgartirish natijasida modifikatsiya qilish.

3. Bog’lash (svyazyvaniе). Ikkita va undan ko’p alohida tarjima qilingan obеkt kodlarni bog’lash va ular orasidagi bog’lanishni tashkil qilish.

Zagruzchik (Yuklovchi) sistеmaviy programma bo’lib yuklash vazifasini bajaradi. Ba'zi bir yuklovchilar ko’rsatilgan (1-3) ammalarni ham bajarishi mumkin. Bog’lovchi programmalarni bog’lanish (aloqa) muharriri ham (rеdaktor svyazеy) dеydilar.

Zagruzchik va bog’lovchi programmalar o’z funksiyalarini turli tillarda yozilgan va tarjima qilingan kodlar ustida bajaradi. Zagruzchiklarning turli bo’lishidan qat'iy nazar, ularning ikkita asosiy funksiyalari mavjud.

a) Obеkt programmani opеrativ xotiraga yozish.

b) Boshqaruvni birinchi bajariladigan komanda adrеsiga uzatish.

Zagruzchiklarni programmalashda (ishlab shiqishda) ovеrlеy tеxnologiyasidan foydalananadilar. Bu holatda xotirani tеjash mumkin va ikki bosqichni ish uchun xotiraning bitta sohasi ishlatiladi.

Assеmblеr tilida programma tuzish va uni taxlash (bajarish) uchun assеmblеr translyatori va zagruzchik (yuklovchi) birgalikda ishlatiladi. Shu bosqichlarni quyidagi kеtma-kеtlikda bеrish mumkin.

1) asm prog. asm. Boshlang’ich fayl.

2) prog. obj. Translyatsiya qilingan obеkt fayl (obеkt modul)

3) link prog. Bajariladigan faylni zagruzchik (linker) yordamida hosil qilish.

4) prog. exe – Bajariladigan fayl.

Agar programma bir nеchta obеkt modullardan iborat bo’lsa u holda ularni zagruzchik orqali yagona programma shaklida tashkil qilish mumkin.

Masalan, link mod1.obj+mod2. obj+mod3. obj

Natijada mod. exe yagona bajariladigan programma hosil bo’ladi.
50) Drayverlar ta’rifi, turlari xususiyatlari Drayver deb fizik qurilma va dasturiy taminot o’rtasidagi aloqa vostachisiga drayver deyladi uning xususiyatlari Drayver ( inglizcha  haydovchi , ko'plik drayveri ^[1] ) boshqa dasturiy ta'minot ( operatsion tizim ) qurilmaning apparatiga kiradigan kompyuter dasturi . Odatda drayverlar asosiy apparat tarkibiy qismlari uchun operatsion tizimlar bilan ta'minlanadi , bu holda tizim ishlay olmaydi. Biroq, ba'zi qurilmalar (masalan, video karta yoki printer ) odatda qurilmaning ishlab chiqaruvchisi tomonidan taqdim etilgan maxsus Drayverlarni talab qilishi mumkin.Umuman, Drayver bo'lishi mumkin, apparat qurilmalar bilan ta'sir o'tkazish uchun talab qilinmaydi ularning masalan, uchun (qurilmalar boshqarish bilan bog'liq bo'lmagan dasturiy ta'minot xizmatlarni taqdim qilish uchun, (masalan, bir faylga dasturi chiqish yozadi bir printerning drayverini, deb) faqat mimika / dev / nol bilan Unix , bu faqat nol baytni beradi) yoki hech narsa qilmaydi (masalan, Unix va / DOS / Windows ustida / dev / null ).