Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

Suruluvchi vergulli ma’lumotlar formati.
Ma’lumotlar formatining uchta 
turining (“so‘z”, “ikkitalik so‘z”, “kengaytirilgan so‘z”) SVli SPlar uchun 
mo‘ljallanganligi adolatli hol. Ushbu formatlar quyidagi nollarga ega: 
–
SP (Single Precision floating - point format); 
–
birlamchi aniqlikdagi ma’lumotlarni taqdim etuvchi format (“so‘z”ga 
to‘g‘ri keladi); 
–
DP (Duble Precision floating - point format) - ikkilik aniqlikda 
ma’lumotlarni taqdim etuvchi format (“ikkitalik so‘z”ga to‘g‘ri keladi); 

---

115 
–
SEP (Single Extended Precision floating-point format) - hisoblashlarning 
oraliq va yakuniy natijalarni kengaytirilgan birlamchi aniqlikda taqdim etish 
formati. (nma’lumotlarni taqdim etish dipazoni va aniqligini kengaytiradi.
SP va DP formatlari (8.3-rasm) bazaviy deb ataladi, chunki ularning uzunligi 
va tuzilishi standartlashtirilgan, ular ma’lumotlarni xotirada tashqi taqdim etish 
uchun qo‘llaniladi va IEEE 754 standartini qo‘llovchi qurilmalarga mos keladi.
8.3-rasm. Suriluvchi vergulli formatlar strukturasi. 
Ma’lumotlarni ichki taqdim etishda qo‘llaniladigan kengaytirilgan SEP 
formatiga uncha keskin bo‘lmagan talablar qo‘yiladi. SP, DP formatlari strukturasi 
bir xil (8.3,
a
,
b
-rasm) va SVli sonlarni (8.2) formula ko‘rinishda taqdim etish shakli 
bilan belgilangan. Unda IEEE 754 standartiga binoan aniq ketma-ketlikda 
joylashtirilgan uchta maydon ajratilgan: 
–
belgili maydoni - sonning S belgisini taqdim etish uchun (1 bit); 
–
surilgan tartib maydoni - e surilgan tartib qiymatini taqdim etish uchun; 
–
mantissa maydoni - of mantissaning kasr qismini taqdim etish uchun; 
mantissaning 1ga teng butun qismi noaniq ishtirok etadi.
SEP formati strukturasida (8.3,
v
-rasm) mantissaning butun qismi aniq 
mavjud bo‘lib, amallarni bajarish qulay.
31 
30
23 
22 0
S 
e 
f 
а) SP so’z 
b) DP ikkilik so’z 
63 62 52 
51 0 
e 
f 
b) SEP kengaytirlgan so’z 
e 
S 
f 
43 42 32 
31 0 
S 

---

116