Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

Registr fayllari. 
Barcha SPlar ma’lumotlar va buyruqlarni birlashtirishning turli funksiyalarini 
bajarish uchun mo‘ljallangan registlar to‘plami – registr fayllariga ega. To‘plamlar 
va bu to‘plamlardagi registrlar soni turli protsessolarda yetarlicha keng diapazonda 
o‘zgarib turadi va zamonaviy protsessorlarda ko‘payib bormoqda.
Registr fayllarining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

---

99 
1. Registrlardan egri amalda operand manzilini saqlash va modifikatsiyalash 
uchun foydalanish. Misol uchun, TMS protsessorlaridagi yordamchi (ikkitadan 
sakkiztagacha) registrlarini keltirishimiz mumkin. Shuni qayd etish kerakki, ushbu 
registrlardan umumiy vazifani (masalan, ma’lumotlarni vaqtincha saqlash) 
bajaruvchi registr sifatida foydalanish mumkin.
2. Registrlar to‘plami tizim ishi konfiguratsiyasini berish va saqlash (masalan, 
xotira konfiguratsiyasi, uzilishlarni maskirovkalash) va tizim ishi rejimlarini nazorat 
qilish uchun qo‘llanilishi mumkin. Ushbu registrlarga va ularning alohida 
razryadlariga 
foydalanuvchi 
tizimning 
initsializatsiya 
bosqichida 
tizim 
kofiguratsiyasini va uning ish rejimini belgilovchi muayyan boshqaruvchi so‘zlarni 
dasturiy tarzda yozadi. Protsessor dasturni bajarishda o‘zining muayyan vaqtdagi 
holati to‘g‘risidagi o‘zgaruvchan axborotni qayd etadi. Ushbu axborot protsessor 
ishini va holat o‘zgarishini boshqarishda qo‘llanilishi mumkin. Boshqaruvchi 
registrlar va holat registrlari, qoidaga binoan, protsessor xotirasida nomdan tashqari 
muayyan manzilga ega bo‘ladilar va ularga axborotni o‘qish uchun xotira 
yacheykasiga murojaat qilgandek kirish mumkin.
3. Registrlardan operandalar, natijani qabul qiluvchilar manbalari, operandlar 
va natijalar manbalari/qabul qiluvchilari sifatida foydalanish mumkin. Istalgan 
universal va ixtisoslashtirilgan protsessorlarda registr arxitekturasi operandlarning 
ikkita eslab qoluvchi muhitning birida: asosiy xotira yoki registrda joylashishiga 
yo‘l beradi. Ishlov berish buyrug‘ining uchta turi mavjud: “registr-registr”, “registr-
xotira”, “xotira-xotira”.
“Registr-registr” buyruq turi uni bajarishda ikkita operand manbai registr 
hisoblanishini anglatadi. Amal natijasi ham registrga joylashtiriladi. Yuqori 
darajadagi tillar kompilyatorlari “registr-registr” turidagi oddiy buyruqdan unumli 
foydalanadilar, ushbu buyruqlar tez bajariladi va bir necha AMQ ega, unumdorligi 
yuqori bo‘lgan protsessorlarda mavjud. Operandlar manbai/qabul qiluvchisi sifatida 
registr fayllarning qo‘llanilishi “registr-registr” buyruq turidan keng foydalanish va 
S tiliga yaqin arxitekturali protsessorlarni qurish imkonini beradi.

---

100 
Turli firmalar SPlarida va bir firmaning turli oilalariga mansub 
protsessorlarda yuqorida zikr etilgan barcha buyruq turlari eng muhim buyruqlar 
sifatida qo‘llaniladi, amallar natijalarini qabul qiluvchilar sifatida deyarli doim 
registrlar (registrlar to‘plami) dan foydalaniladi.