Тинчлик бахтдир –тинчликсаодат

ТИНЧЛИК БАХТДИР –ТИНЧЛИКСАОДАТ...
May 09, 2020

Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси, “Жасорат”медали соҳиби, 98 ёшли Орифота Муминов

Қирғинбарот урушининг тирик гувоҳи, иштирокчиси бўлган Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси, “Жасорат”медали соҳиби, 98 ёшли Орифота Муминов хонадонига йўқлов уюштирдик. Файзли уйга кириб борганимизда отахонни ўғил-қизлар, невара-чевараю, эваралар қуршовида учратдик.
Мустабид тузум тазйиқи, қатағонларга-қарамасдан ўзбекистонлик ларнинг иккинчи жаҳон урушийилларида кўрсатган юксак ватанпарварликнамуналарибухалқнингкўпмингйилииктарихга, бой маънавиймеросгаэгаэканлиги, умуминсонийвамиллийқадриятларнибирхилдаҳисқилишиникўрсатади. Иккинчижаҳонурушидаюртимизнингжами 6,5 млн. аҳолидан 1433230 кишисафарбарэтилди. Мудофаажамғармасигажами 649,9 млн. сўмпулва 55 кг. олтин, кумушкабиқимматбаҳометаллартопширган. Урушнингдастлабкиолтиойимобайнида 421,5 мингтатурлииссиқкийимларфронтгаюборилди. СобиқСССРнингтурлиўлкалариданбирмиллионданортиқфуқароларини (шулардан, 200 мингиболалар) ўзбекхалқиўзбағригаолди. Бундайфактларникўплабкелтиришмумкин...

Ушбу жангларда Қувасойшаҳриданфронтгажўнабкетган 991танавқиронйигитларимиздан 292 нафариқайтибкелганхолос. Машаққатлиҳаётйўли, хотиралартўғрисидасўзлабберишларинисўраганимиздаM кинолардакўрганимиздаёқбизнитаҳликаваҳаяжончулғаганмашъумдаврларниэсларэкан, невара-чевараларинингчуғур-чуғуриданнуронийюзларигулгуняшнабтурганОрифотабирданмахзунтортибҳикоясинибошлади:

Мен 1922 йилдехқоноиласидатуғилганман. Бизниоилаолтикишиданиборатбўлган. Отам, онам ва 4 ўғил. Менкенжасиэдим. Иккиёшгатўлганимдаотамоламданўтди. Онамёлғизўзитўртболаникаттақилиб, воягаетказди. Урушбошланганидамен 19 ёшгатўлган, навқирон, бақувват, тоғниталқонқиладиганпахлавонйигитэдим. Менидархолурушсафигарўйхатгаолишди.
1941 йилибарчаурушгасафарбарэтилганйигитларорасида мен хам бор эдим. Бизгажанговархолатниўргатишмақсадидабиринчибўлиб, ҚозоғистоннингПетраполскполкигаобориб, қуролданқандайфойдаланишни, отишниўргатишди. Ундансўнг Украина фронтига стрелок солдат сифатидаюборишди. У ердабарчасолдатларбиланбиргабирқошиққонимизқолгунчаватанимизнинемис-фашистларгабермаймиз, душманданҳимояқиламиздебқасамёдичдик.
Урушбошланибкетди. Харбир солдат қишдаоёғигаваленка, ёзда ботинка, устигаиссиқпахталикпуфайкавашим, шинел, бошимизгателпак, каска, қўлимиздалопатка, милтиқ, елкамиздапротивагаз, белимиздасувичадиганфлага, католог, овқатсоладигантермиз, сухойпоёк, сухарийнон, консервабўларди. Агардушманнибомбасийўлларниишғолқилганбўлса, бизсолдатларгаовқатўзвақтидакелмасаўзимизнихалтамизниичидагисухойпоёгимизниебқорнимизнитўйғазардик. Хозиргикунгаўхшабовқаттанламасэдик. Қорнимизтўйсашунгахамшукроналикқилардик. Урушпайтидадушманбомбалариосмонданёғилибтурарэди. Ўзимизниҳимояқилишучунқўлимиздагилапаткаларбиланокопқазиб, душманўқиданжонсақлардик. 

Шинелларимизни тагимизгасолиб, бир-биримизгасуяниб, навбатчиликқилибтонготкизардик. Ҳозиргизамонгаўхшабқалинкўрпачалар, ёстиқларҳамдаиссиқуйлардагииссиқовқатларйўқэди. Уйқудеганнарсанибилмасэдик. Шамол, ёмғирвақорбўлишигақарамасданВатанучунолғақадамбосиб, душманбиланмардонаворкурашарэдик. Шундайкунларимизҳамбўлардики, душманниишғолқилганшаҳарёкиқишлоқларидагиаҳолиэкибқўйганкарам, лавлаги, сабзинимаикинарсаникўрибқолсакқорнимизочлигидансуюнибейишгатушардик. Устимиздагикийимларйиртилиб, чириганиданботинкаларимизниоғзиочилиб, яроқсизҳолатгаучрагандадушманларникийим-бошинитортиболибкийибкетаверарэдик. Кунларданбиркуниҳаргалгидекотишмачоғидаиккинемисаскариолдимданчиқибқолди. Менбуаскарларгақаратибўқуздим, бириҳалокбўлди, иккинчисиэсаменгаўқузди, оёғимгатегибярадорбўлдим. Сафдошларимўқовозиниэшитибдарҳолетибкелишдивадушманларниқўлгаолишди. Мениэсагоспитал(ҳарбийшифоҳона)гаюборишди. Уердаменишифокорлароёғимдагиўқниолибташлашдивамаълуммуддатдаволанибётдим. Сўнграсоғайиббўлгач, сафдошларимсафигақўшилиб, ҳечнарсабўлмагандайурушдадавомэтдим. Украинафронтиданбошланиб, Чехославакия, Венгрия, Австрия, ПолшаваГерманиядавлатларидадушманларбиланжангқилиб, уларниенгдик. 1945 йил 9 май кунирадиодан “Ғалаба”деганва“Ура”, “Уре”, “Ура”деганбаландовозлардагижарангдорсўзларбизнишундайруҳлантирди. Шодлигимизничекийўқэди. Барчааскарларқаторименҳамжудахурсандбўлиб, бошимиздагишапкаларимизниосмонгаотдик. Сўнгғалабанинишонлаббўлганимизданкейин, поезд вагонларигаўтириб, уй-уйимизгажўнадик...

Ҳозиргикунда 20 таневарам, 32 тачеварамбор. Невараларимменданурушдаврларинисўзлабберишимнисўрашгандаоёғимдагиўқданқолганчандиққақарабурушпайтлариёдимгатушади, чекканазобларимкўзўнгимдагавдаланади. Невараларимга доим насихатқиламанки, яхшиўқинглар, кўчалардабехудаюрманглар, бироркасбэгасибўлишгаинтилинглар, бунингучункўпкитобўқинглар, Ватаннисевинглар, шундайтинч, фаровонҳаётниқадригаетинглар. Бизкўрганкунниҳечкимгаравокўрмайман. Доим дунёбўлсин, ҳечвақтурушбўлмасин. ФарзандларимЎзбекистонсизёшларқўлида, ёшларбизнингкелажагамиз, осмонимизмусаффобўлсин, шод-ҳуррамҳаётгашукроналикқилибяшанглар. Ўзбекистонгакўзтегмасин. 

CуҳбатимизсўнгидаОрифотабизваёшларгашунгдайнасиҳатқилди: ҳечқачонВатаннисотманг, униавайлабасранглар, ёлғонгапирманг, бошингизгақиличкелсаҳамтўғрисўзланг. Кўпкитобўқинглар. ЯхшикасбларэгаллабЎзбекистонгаўзхиссаларингниқўшинглар. Бизкўрганкунларниҳечкимкўрмасин. Урушҳечқачонбўлмасин. Доимсергакваҳушёрбўлинглар. Ётғояларгирдобигачалинибқолманглар, ватанпурушликданхудосақласин. Соғлиқларинггаэътиборберинглар, “оғу”деганбаълоларданузоқроқюринглар. Менсиздайёшларгаишонаман. Бизветеранларқарибқолдик. Сафимизборгансарикамайибборяпти. Келажагимизэндисиздайнавқирон, билимгачанқоқ, ақллифарзандларқўлидадир.
Ўзбекистонгаҳечқачонкўзтегмасин. Фарзандаримоилааъзоларингбилан, дўст-у биродар, қариндош-уруғларбиланқардошқўшнидавлатларбиланҳамахил, тинч-тотувбўлибяшанглар. Барчамизбобонингистакларигақўшилдик.
ТўғрисиОрифотанингшуулуғёшидасўзларинингмаънолигивабутунлиги, мусиқатинглаши, гимнастикабиланшуғулланишиҳавасимизникелтирди. Шундайёшгакиришбизларгаҳамнасибэтишинидилимизгатугдик. 

Қувасойшаҳархокимлигидавлат тили маслахатчисиХ.Хўжаназаров