Tilshunoslikka kirish

Yordamchi so’zlar orqali hosil bo’luvchi forma; ukam uchun, park tomon, o’qib ko’r, o’qib chiq. Yordamchi so’z vositasida yasaluvchi forma analitik forma deyiladi.

Juft va takroriy shakl: qozon-tovoq, yaxshi-yomon juft formalari umumlashtirish ma’nosini; baland-baland, qator-qator, kula-kula kabilar ko’plik, takror, ta’kid ma’nosini ifodalaydi.



So’z turkumlari
So’zlarning o’ziga xos belgi-xususiyatlariga ko’ra ma’lum guruhga ajratilishi so’z turkumlari deyiladi. So’zlar konkret narsa, belgi, harakat, holat kabilarni bildirishi yoki bildirmasligiga ko’ra ikkiga bo’linadi: mustaqil so’zlar va yordamchi so’zlar.
So’z turkumlari jami 12 ta. Ular, asosan, ikki guruhga bo’linadi.

I.Mustaqil so’zlar turkumi

1. 
   Ot
   
2. 
   Sifat
   

3. Son

4. Olmosh

5. Fe’l

6. Ravish

5. 
   II.Yordamchi so’zlar turkumi
   

7. Ko’makchi.

8. Bog’lovchi.

9. Yuklama

Bulardan tashqari alohida so’zlar turkumi ham mavjud: modal so’zlar, undov so’zlar, taqlid so’zlar. Bu so’z turkumlari o’ziga xos jihatlari bilan yuqoridagi so’z turkumlaridan ajralib turadi.

Ot
Narsa-buyum, mavhumlik ma’nosini bildiruvchi so’zlar ot deyiladi. Ot quyidagi xususiyatlarga ega.

1. 
   Ot turkumi son, egalik, kelishik kabi grammatik kategoriyalarga, turli ma’no hamda vazifa uchun xizmat qiluvchi vazifaviy shakllarga (funksional forma), shuningdek o’ziga xos yasalish tizimiga ega.
   
2. 
   Ot, sifat, son, olmosh, fe’l va ravish (barcha mustaqil so’zlar) bilan birika oladi.
   
3. 
   Ot barcha gap bo’laklari vazifasida kela oladi (ega, kesim, ikkinchi darajali bo’laklar, undalma).