Tilshunoslikka kirish fanining predmeti

TILSHUNOSLIKKA KIRISH KURSIDAN  
REFERAT MAVZULARI  
  1.   Til  va  tilning  paydo  bo’lishi. 
  2.   Til  ijtimoiy  hodisa  sifatida. 
  3.   Til, nutq  va  nutq faoliyati. 
  4.   Tilshunoslikning  boshqa  fannlar  bilan  aloqasi. 
  5.   Til  va  tafakkur. 
  6.   Til  va  jamiyat. 
  7.   Tilshunoslik fanining rivojlanish bosqichlari. 
  8.   Qadimgi asrlar tilshunosligi. 
  9.   Qiyosiy - tarixiy  tilshunoslik. 
 1O. Yosh  grammatiklar. 
 11.  Yosh` grammatiklarni  tanqid. 
 12.  Rossiyadagi tilshunoslik  maktablari. 
 13.  Qadimgi  xind  tilshunosligi. 
 14.  Qadimgi  arab tilshunosligi. 
 15.  Orta va yangi asrlarda ovrupoda tilshunoslikning  rivojlanishi. 
 16.  Mixail Vasilyevich Lomonosov. 
 17.  O’rta asrlarda arab tilshunosligi. 
 18.  O’rta Osiyoda tilshunoslik. 
 19.  Abu Ali ibn Sino va tilshunoslik. 
 20. Mahmud ibn Husayin  ibn Muhammad Qashg’ariy. 
 21. Alisher  Navoiy va  tilshunoslik. 
 22. Mirzo Mehdixon (Nizomiddin Muhammad Hodi al Husayn as Safaiy). 
 23.  Qiyosiy - tarixiy  tilshunoslikning yaratilishi. 
 24.  Frans  Bopp      (1791-1835). 
 25.  Yakob Grimm  (1785-1864). 
 26.  Aleksandr  Xristoforovich  Vostokov  (1781-1864). 
 27.  Vil’helm  fon  Humboldt  (1767-1835). 
 28.  Naturalizm  va  tilshunoslik. 
 29.  Avgust  Shlayher  (1821-1868). 
 30.  Psixologizm  va  tilshunoslik. 
 31.  Geymann  Shtayntal  (1823-1899). 
 32.  Aleksandr  Afanasevich  Ptebnya  (1835-1891). 
 33.  Maskva  tilshunoslik maktabi. 
 34.  Filipp  Fyodorovich Fortunatov  (1848-1914). 
 35.  Kopengagen strukturalizm (glosematika) maktabi. 
 36. Amerika strukturalizm (deskriptiv lingvistika) maktabi. 
 37. Aleksandr Matveevich Peshkovskiy (1878). 
 38. Nikolay Yakovlevich Marr (1864-) 

---

 
89 
 39. Lev Vladimirovich Shcherba(1880-1944). 
 40. Tilshunoslikning tadqiqot metodlari. 
 41. Kommunikativ tilshunoslik. 
 42. Psixolingvistika. 
 43. Sotsiolingvistika. 
 44. Matn tilshunosligi. 
 45. Matnning ta’rifi va matn birligi masalalari. 
 46. Matndagi sintaktik boq’lanish vositalari. 
 47. Matn va matn turlari. 
 48.  Tillarning tipologik tasnifi. 
 49. Qiyosiy tipologiya masalalari. 
 50. Geneologik klassifikatsia masalalari. 
 51. Yozuv va yozuvning taraqqiyot bosqichlari. 
 52. Grafika va orfografiya masalalari. 
 53. Yozuv va yozuv turlari. 
 54. Fonetika va fonologiya masalalari. 
 55. Fonetikaning asosiy masalalari. 
 56. Fonologiyaning asosiy masalalari. 
 57. Nutqning fonetik jihatdan bo’linishi. 
 58. Nutq va nutq apparati. 
 59. Nutq tovushlari klassifikatsiyasi. 
 60. Nutqning prosodik elementlari. 
 61. Fonetika va talaffuzga o’rgatish masalalari. 
 62. Tilning grammatik vositalari. 
 63. Grammatik kategoriya tushunchasi. 
 64. Grammatik son kategoriyasi. 
 65. Grammatik kelishik kategoriyasi. 
 66. Grammatik zamon kategoriyasi. 
 67. Morfologiyaning asosiy masalalari. 
 68. So’z turkumlari. 
 69. So’z  morfologiyaning tadqiqot ob’yekti s ifatida. 
 70. Sintaksisning asosiy masalalari. 
 71. Gap sintaksisning tadqiqot ob’yektidir. 
 72. Gap bo’laklari. 
 73. Gap turlari. 
 74. Sintaktik munosabat turlari. 
 75. Leksikologiyaning asosiy masalalari. 
 76. So’z leksikologiyaning tadqiqot ob’yektidir. 
 77. So’z va tushuncha masalasi. 
 78. So’zlarning ma’no munosabatlari. 
 79. Leksik ma’no va ularning turlari. 
 80. Tillarning lug’at  tarkibi. 

---

 
90 
 81. Leksikografiyaning asosiy masalalari. 
 82. Milliy tillarning shakllanishi va rivojlanishi. 
 83. Adabiy til va til normasi. 
 84. Orfografiya prinsiplari. 
 85. Faol va nofaol leksika. 
 86. Semasiologiya. 
 87. So’zlarning ko’p ma’noliligi. 
 88. Tillardagi omonimlar masalasiga doir. 
 89. Tillardagi sinonimlar masalasiga doir. 
 90. Tillardagi antonimlar masalasiga doir. 
 91. Tabu, evfemizm va argo. 
 92. Atama va atamashunoslik masalalari. 
 93. So’zlarning aniq va mavhum ma’nolari. 
 94. Mustaqil ma’noli va yordamchi so’zlar. 
 95. So’zlarning etimologiyasi. 
 96. Qo’shma so’zlar. 
 97. Hukm va gap. 
 98. O’zbekiston tilshunoslari. 
 99. Tilshunoslik va til o’rgatish masalalari. 
100. Ko’p til bilish masalasiga doir. 
101. Tilshunoslik va ma’naviyat masalalari. 
102. Tilshunoslik va milliy mafkura masalalari. 
2/12/97