Tilshunoslik nazariyasi

.Hind – yevropa tillarining qarindoshlik aloqalari. Tillarning o`zaro qarindoshlik aloqalari va lisoniy xususiyatlari, tipologik belgilari tilshunoslikning muhim masalalaridan biri ekanligi. Eng yirik til oilasi bo`lishi hind – yevropa tillarini qiyosiy tarixiy (hamda qiyosiy-tipologik) metod asosida tadqiq etish ko`pgina jahon tillarini bir genetik uya zamirida tekshirish imkonini beradi. Bu tillarning barchasi o`zaro, qarindosh. Avgust Shleyxer ta‘biri bilan aytganda ―barcha hind – yevropa tillari bir‖ ―bobo til‖ asosida vujudga kelgan‖. Hind-yevropa tillari eng keng tarqalgan yirik oiladir. Hozirgi hind – yevropa tillari oilasi qarindoshlik darajasiga ko`ra 10 guruhga ajratiladi: hind,eron, roman, german, slovyan, grek, kelt, arman, boltiq, alban.

.Hind – yevropa tillarining tipologik xususiyatlari. Hind – yevropa tillari jami 95 tildan hamda 2005,3 million so`zlovchidan iborat oiladir. Bu tillarning barchasini umumlashtirib turuvchi tipologik xususiyat : ularning hammasi flektiv tipga mansub. Hind – yevropa tillarining genealogik tasnifi quyidagi guruhlarga bo‘linadi: Hind guruhi, Eron guruhi, Slovyan guruhi, Boltiq guruhi, German guruhi, Roman guruhi, Kelt guruhi, Grek guruhi., Alban guruhi, Armyan guruhi, Xett guruhi, Toxar guruhi. Hind – yevropa tillari flektiv tillardir. So`zlarning morfologik shakllarining fleksiya orqali yasalishi bu tillarning asosiy morfologik xususiyatidir

Adabiyotlar:

1.Азизов О. Тилшуносликка кириш. Т., ― Ўқитувчи‖, 1996. 2.Баскаков Н., Содиқов А., Абдуазизов А. Умумий тилшунослик. Т. ―Ўқитувчи‖, 1979.

135

3.Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., ―Ўқитувчи‖, 1981. 4.Aмирoвa T. и д. Очерки по истории лингвистики. М., «Наука», 1975. 5.Буранов Д. Сравнительная типология английского и тюрксих языков. М., «Высшая школа», 1983. 6.Головин Б. Введение в языкознание. М., «Высшая школа», 1977. 7.Реформатский А. Введение в языкознание. M., 1955.