Тилини ривожлантириш департаменти ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


Мактабгача ёшдаги болалар луғати ҳажми турли



Download 8,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet270/398
Sana02.06.2023
Hajmi8,89 Mb.
#948061
1   ...   266   267   268   269   270   271   272   273   ...   398
Мактабгача ёшдаги болалар луғати ҳажми турли 
безаклар, иллюстрациялар билан бирга 100 бетдан ошмайди
. Аксарият луғатлар 20-40 бет 
атрофида бўлиб, сўзлик миқдори 10дан 100гача бўлиши кузатилади. Бу тоифадаги луғатлар ҳажм 
билан боғлиқ чегара сабабли мавзучаларга бўлиниб, кичик-кичик китобчалардан иборат бўлади ва 
кўп ҳолларда луғатлар туркумини юзага келтиради. Масалан, Ўзбекистон Матбуот ва ахборот 
агентлигининг “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” давлат илмий нашриёти томонидан 
“Менинг биринчи энциклопедиям” туркумида 50 номдаги луғат нашр этилиши режалаштирилган 
бўлиб, ушбу болалар энциклопедиясининг 2018 йилда 10таси (“Техника оламига саёҳат”, “Бу жуда 
қизиқ”, “Капалаклар олами”, “Коинотга саёҳат”, “Дунё бўйлаб саёҳат”, “Балиқлар оламига саёҳат”, 
“Ҳайвонот оламига саёҳат”, “Ўсимликлар оламига саёҳат”, “Тарихга саёҳат”, “Ёш билимдон”) 
нашр этилган.
Иккинчидан
, умумий энциклопедия, ҳатто энциклопедик ўқув луғатларининг бошқа 
турларидан фарқли равишда бу типдаги 
луғатлар корпуси материални ўзига хос тартибда 
тақдим қилиши билан ҳарактерланади
. Аниқроғи, луғат сўзлиги камдан-кам ҳолларда алфавит, 
кўпинча мавзувий тартибга асосланади. Вокабула (бош сўз) бир пайтда ҳам сўзлик, ҳам умумий 
мавзу остида жамланган луғат мақолалар уяси номини англатади ва моҳиятан идеографик 
83
* Қарши давлат университети таянч докторант, zoira.raxmatova.82 @mail.ru 
84
* ТАТУ Қарши филиали ўзбек тили ва адабиёти кафедраси ўқитувчиси


Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
230 
луғатларни эслатади. Сабаби болалар луғатининг сўзни эмас, айнан тушунчани изоҳлаш (кўп 
ҳолларда кўрсатиб изоҳлаш)га йўналтирилганлиги билан боғлиқ. Умуман олганда, луғатларнинг 
илк кўриниши бўлган идеографик луғатлар ҳам мана шу эҳтиёж билан юзага келган эди. 
Мактабгача ёшдаги таълим олувчиларга мўлжалланган луғатларнинг асосий кўриниши 
бўлган болалар энциклопедиялари ҳам маълумотни тақдим этиш усулига кўра идеографик 
луғатларни эслатади. Масалан, 2010 йилда нашр этилган “Менинг энг биринчи энциклопедиям” 
луғати “Ҳаммаси одам ҳақида”, “Атрофимиздаги техника”, “Санъат олами” каби қисмлардан 
ташкил топган бўлиб, улар ўз ичида биринчи, иккинчи, учинчи даражали кичик-кичик луғат 
мақола ва изоҳлардан ташкил топган. 
Учинчидан
, луғат мақоланинг 

Download 8,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   266   267   268   269   270   271   272   273   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish