Tili va adabiyoti universiteti

Iboralar: 
1.  Aftini  burishtirmoq  –  Qimirlasam,  biqinim  sanchadi,  –dedi  Saidiy 
xuddi hozir sanchadiganday aftini burishtirib. (41-b.) 
2.  Bo‘yniga  olmoq  –  Saidiy  xayrlashib  chiqdi,  qishloqqa  borishni 
bo‘yniga olib qo‘ydi. (83-b.) 
3.  Dami  ichiga  tushmoq  –  Saidiy  Yoqubjonning  aytganini  qilganida 
Kenjaning dami ichiga tushdi. (124-b.) 

---

 
123 
4.  Oqizmay-tomizmay  etkazmoq  –  So‘z  o‘rni  kelganda,  u  Saidiyda 
zakovat  belgilari  ko‘rganini,  bu  yigit  oddiy  studentlardan  yuqori 
turishini  so‘zlar,  buni  esa  Munisxon  oqizmay-tomizmay  Saidiyga 
etkazar edi. (67-b.) 
5.  Ta’bi  ochilmoq  –  U  qishloqqa  kelganida  dastlab  yangi  muhitga 
o‘rganolmay  ko‘p  qiynalgan  edi,  ammo  o‘rganganidan  so‘ng,  ta’bi 
ochilib ketdi. (89-b.) 
6.  Yuragi  dov  bermaslik  –  Munisxon  paltosining  yoqasini  ko‘tardi-yu, 
eshikdan chiqishga yuragi dov bermay, turib qoldi. (43-b.) 
7.  Uhda qilolmaslik – Shef bilan ishlab ham uhda qilolmayotirsizmi? (82-
b.) 
8.  Quloq  bermoq  –  Qiz  uning  so‘ziga  o‘zi  ustidan  chiqarilgan  hukmni 
tinglaganday quloq berar edi. (35-b.) 
Metaforalar: 
1.  –  Assalomu  alaykum,  shervachcha,  –    dedi  bir  keksa  tovush  va  bu 
tovushning  egasidan  ilgari  «to‘q»  etib  hassa  kirdi.(88-b.)  – 
Shervachcha,  –  dedi  chol    ikkala  qo‘lini  ko‘kragiga  qo‘yib,  xirillab,  - 
gazetaga bersalar... (89-b.) 
2.  Dori  –  Yo  bosh  og‘rig‘ini  dori  bilan  bosaylikmi?  Bir  ryumka-bir 
ryumka... (129-b.) 
3.  Yaqinlik  iplari  –  Bora-bora  ikki  oradagi  Ehson  tug‘dirgan  yaqinlik 
iplari uzila boshladi. (42-b.)  
4. 
«To‘ngak» bilan professor o‘rtasida o‘tgan bu gap butun universitetga 
dovruq bo‘ldi. (43-b.)   
 
Metonimiyalar: 
1.   Zal – Yana qarsak zalni ko‘targuday bo‘ldi. (94-b.) Butun zal domlaga 
qaradi (94-b.)  
2.  Katta, mayda – U «katta» yozish uchun avval «mayda» bilan o‘quvchi 
orttirish kerak, dedi. (136-b.) 
3.  «Oshiqlar» – Xususan, Kenja Saidiyning «Oshiqlar»i ochiqdan-ochiq 
sho‘ro hukumatining xotin-qizlar ozodligi to‘g‘risidagi siyosatiga 
zarba berish, (...) Abbosxonning o‘zi tasalliga muhtoj bo‘lib qoldi.  
(139-b.) 
4.  Fakultet – Fakultetni tashlashga o‘zingizda bu qadar majburiyat 
sezsangiz noiloj davom etmang, chunki bu narsa fakultetdan 
haydalishga olib keladi. (106-b.) 
5.  Firqa – Shunda, albatta firqa ko‘rsatgan yo‘ldan boramiz. (94-b.) 
6.  Universitet  –  Universitet  chaqirtirayotir.  (91-b.)  «To‘ngak»  bilan 
professor  o‘rtasida  o‘tgan  bu  gap  butun  universitetga  dovruq  bo‘ldi. 
(43-b.) 
7.   Shisha – Buni esa ko‘proq shisha osonlashtiradi. (112-b.) 

---

 
124