Tili va adabiyoti universiteti



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet125/217
Sana01.01.2022
Hajmi1,78 Mb.
#281903
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   217
Bog'liq
MATNLINGVISTIKASI-converted

Sinestetik metaforalarda bir sezgi organi bilan idrok etiladigan narsa-
tushuncha  boshqa  sezgi  organi  bilan  idrok  etiladigan  narsa-tushunchaga 
o‘xshatiladi, yaqinlash- tiriladi va shu asosda ko‘chma ma’no yuzaga keladi.  
Masalan: Shirin tabassum, shirin gap, shirin uy; engil tabassum, engil nigoh, 
engil  qadam,  og‘ir  tush,  og‘ir  gap,  og‘ir  masala  kabi.  Bu  misollarda 
keltirilgan  shirin,  engil,  og‘ir  sifatlarida  sinestetik  metafora  sodir  bo‘lgan. 
Maza-ta’m  ma’nosini  bildiruvchi  shirin  va  o‘lchovni  ifodalovchi  engil 
so‘zlari «yoqimli» ma’nosida, og‘ir so‘zi esa «yoqimsiz» ma’nosida kelgan.             
Metonimiya  deb  voqea-hodisa,  narsa-buyumlar  o‘rtasidagi  o‘zaro 
yaqinlik  va  bog‘liqlik  asosida  ma’no  ko‘chishiga  aytiladi.  Metonimiya  ham 
qiyosga  asoslanadi.  Faqat  «metaforada  bir-biriga  o‘xshash  predmetlarning 
belgilari  qiyoslansa,  metonimiyada  bu  ikki  predmet  tashqi  ko‘rinishi  yoki 
ichki  xususiyatlari  bilan  bir-biriga  qandaydir  aloqasi  bo‘lsa  ham,  ammo, 
umuman  bir-biridan  farq  qiluvchi  (bir-biriga  o‘xshamagan)  predmetlarning 
belgilari  chog‘ishtiriladi».  Masalan:...yaxshiliqmi,  yomonliqmi  haytovur 
bo‘ladirg‘an ko‘ngilsiz gapni kechikkani yaxshi... Fuzuliyni yaxshilab o‘qush 
kerak.  (A.Qodiriy)  Ushbu  gapda  muallif  va  uning  asarlari  o‘rtasidagi 
aloqadorlikka  asoslanib  «asar»  muallif  nomi  bilan  qayta  nomlanyapti.  Yoki: 
Saroy  tinch  uyquda,  tun  yarim  (A.Qodiriy).  Bu  misolda  saroy  so‘zi  orqali 
«saroydagi  odamlar»  ma’nosi  ham  ifodalangan.  Metonimiyaning  turli 
ko‘rinishlari mavjud va bu haqda tilshunosllikka oid adabiyotlardan atroflicha 
ma’lumot olish mumkin. Biz sizga bir mansurani havola qilmoqchimiz. Unda 
muallifning metonimik qayta nomlash usulidan  mahorat bilan foydalanganiga 
o‘zingiz guvoh bo‘lasiz:   

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish