Tili va adabiyoti universiteti



Download 6,85 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/464
Sana05.06.2022
Hajmi6,85 Mb.
#639528
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   464
Bog'liq
ANJUMANMATERIALLARI.19.11.2020

 
güniη
 
kabi soʻzlarning birinchi boʻgʻinida
 о - ö 
yoki 
u-ü 
tovushlaridan 
birortasi kelsa, ayrim holatlarni hisobga olmaganda, ikkinchi yopiq boʻgʻinda 
u
bilan 
ї
(
ü-i

oʻrtasida noaniq bir tovush talaffuz etilishini taʼkidlaydi [Abdullayev, 1965:18]. F. 
Abdullayevning ushbu fikrlari bizning kuzatishlarimizda ham oʻz tasdigʻini topadi. Masalan, 
jügür//jügir, sujuq//sujїq, о:dun//оdїn, uruš//urїš, uruq//urїq, tüzük//tüzik, kölük//kölik, 
qulun//qulїn 
kabi soʻzlarda,
 
haqiqatan ham,
 
о, ö, u, ü
 
tovushlari bilan
 
i, ї
 
tovushlari oʻrtasidagi 
talaffuzni farqlash qiyin. 
Lab garmoniyasining uchinchi boʻgʻinda amal qilishi doirasi juda oz boʻlsa-da mavjud: 
bürsügün (indinga), juduruq (musht), tuturuq, qušmurun (quduq hamda qattiq yerlarni qazishda 
ishlatiladigan uchli tesha), sürgürüš, bulduruq (kishilarga berilgan laqab).
Xulosa qilib aytganda, davrlar oʻtishi bilan tarixiy jarayon taqozosi bilan shahar shevalarida 
oʻz kuchini yoʻqotgan singarmonizm qonuni Iqon shevasida hamon yaxshi saqlanganligi va 
hozirda ham amalda ekanligini kuzatish mumkin. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Абдуллаев Ф. Хоразм шевалари.– Тошкент: ФАН, 1961.–Б.135. 
2.
Абдуллаев Ф.А. Қарноқ шевасиниг фонетикасидан // Ўзбек тили ва aдабиёти, 
1965. №6. – Б. 18. 
3.
Ashirboуev S. Oʻzbek dialektologiyasi. – Toshkent: Navroʻz, 2016. Б. 27. 
4.
Иброҳимов С. Ўзбек тилининг Андижон шеваси. – Тошкент: ФАН, 1967. –Б. 98-
104. 
5.
Маҳмудов Қ. Ўзбек тилининг тарихий фонетикаси. – Тошкент: Ижод, 2006. – Б. 
67-69. 
6.
Муҳаммаджонов Қ. Жанубий Қозоғистондаги ўзбек шевалари.Тошкент: ФАН, 
1981. – Б. 5. 
7.
Миртожиев М. Ўзбек тили фонетикаси. – Тошкент: Фан, 2013. – Б. 294-299. 
8.
Поливанов Е.Д. Фонетическая система говора кишлака Икан (Туркестанский 
уезд) //Известия. АН СССР, 1929, серия 7, № 7. – С.536. 
9.
Решетов В.В Ўзбек шеваларининг классификацияси //Ўзбек тили ва адабиёти, 
1966, №1, – Б.10. 
10.
Решетов В.В., Шоабдураҳмонов Ш. Ўзбек диалектологияси .– Ўқитувчи, 1978. 
– Б.122-125. 
11.
Тенишев.Э.Р. Сравнительно-историческая грамматика тюрских языков. – 
Москва: Наука, 1984. –С. 433-455. 

Download 6,85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   464




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish