Tili va adabiyoti universiteti

bor-ing siz-lar, kel-ing siz-lar
). 
Bor-, kel-
qismlarining soʻzning lugʻaviy ma’nosini tashuvchi oʻzak morfema ekanligi; 
-ing, -iz, -lar
unsurlarining fe’lning shakl oʻzgartiruvchi affikslar ekanligi, hech shubhasiz, ma’lum va aniq. 
Bu ikki soʻzning va shu tipdagi boshqa fe’l-leksemalarning bunday shakllarga kelib qolishi, har 
bir shakl oʻzgartiruvchi unsurning genezisi xususida mushtarak ilmiy xulosa chiqarish hozircha 
qiyin, albatta. Ilmiy manbalarda e’tirof etilishiga qaraganda, 
bor-, kel-
oʻzaklari ham chin 
ma’noda sinxron (hozirgi) oʻzaklar emas. Ular tarkibidagi oxirgi tovushlar (
l, r
undoshlari) 
qachonlardir affiks boʻlgan degan taxminlar ham yoʻq emas.
“-lar”
affiksi xususida ham ana shunday fikrlar mavjud. Bu unsur aslida 
“-l” 
va
“-ar”
affikslarining bir morfema tarkibiga singishuvidan hosil boʻlgan, ya’ni soddalashgan affiksdir[1].
“-ing”
unsuri haqidagi fikrlarda yuqoridagi kabi har xilliklar yoʻq: u fe’lning ikkinchi 
shaxs koʻplik shaklini hosil qiluvchi qoʻshimcha sifatida tan olingan. Bundan tashqari, bu affiks 
ish-harakat va holat subyektiga nisbatan hurmat ma’nosini bildiruvchi pragmatik vazifa ham 
bajaradi. Masalan, 
sen keling 
(?) // 
siz kel-ING - keling
(“Siz”
hurmat qilinayotgan tinglovchi, 
yakka shaxs, ya’ni 
“sen”
ma’nosida. Aniqrogʻi, 
“siz”
tinglovchi-shaxsning birdan ortiqligi, 
koʻpligi ma’nosini bildirmaydi. 
“Birdan ortiqlik, koʻplik”
ma’nosi 
“siz”
ga
“-lar”

---

18 
qoʻshimchasini qoʻshish bilan hosil qilinadi: