Tili va adabiyoti universiteti

 
A1 daraja – oʻzbek tilini oʻrgatishning ilk bosqichi (maktabgacha ta'lim tashkilotlari va 
maktabga tayyorlov guruhlari uchun).
 
A2 daraja – oʻzbek tilini oʻqitishning boshlangʻich bosqichi (ta'lim boshqa tillarda olib 
boriladigan maktablarning 1-4-sinflari uchun).
 
B1 daraja – oʻzbek tilini oʻqitishning tayanch bosqichi (ta'lim boshqa tillarda olib 
boriladigan maktablarning 5-9-sinflari).
 
B2 daraja – oʻzbek tilini oʻqitishning sohaviy yoʻnaltirilgan bosqichi (ta'lim boshqa tillarda 
olib boriladigan maktablarning 10-11-sinflari hamda ta'lim rus va qoraqalpoq tillarida olib 
boriladigan litseylar va kasb-hunar kollejlari guruhlari uchun).
 
C1 daraja – oʻzbek tilini oʻqitishning yuqori bosqichi (oliy ta'lim muassasalarining rus 
guruhlari uchun).
 
Ushbu tavsiyalardan kelib chiqib, A1 daraja talablarini maktabgacha ta'lim va maktabga 
tayyorlov muassasalari uchun belgilash va respublikamizda ta'lim boshqa tillarda tahsil 
olayotgan oʻquvchilarning aksariyati oʻzbek va qarindosh turkiy tillar oilasiga mansub til 
sohiblarining farzandlari ekanligi, hatto qarindosh boʻlmagan rus tili sohiblarining ham til 
muhitida katta boʻlganliklari ularning ham maktabga A1 daraja talablari asosida qabul qilish;
 
oʻzbek tilidan A2 daraja boʻyicha qayd etilgan ta'lim mazmuni va malakaviy 
koʻrsatkichlarni biroz soddalashtirilgan shaklda boshlangʻich ta'limning 2-4-sinflarida, V1 daraja 
talablarini 5-9-sinflarda, yuqori 10-11- sinflar va oʻrta maxsus ta'limda esa V2 daraja talablarini 
bemalol shakllantirish hamda oliy ta'lim bosqichi uchun S1 daraja me'yorlarini belgilash, S2 
daraja talablarini magistratura va malaka oshirish bosqichi uchun belgilash orqali 
respublikamizda davlat tilining nufuzini oshirish; 
 
ta'lim muassasalarida davlat tilini oʻrgatish va uni bilish darajasini baholash tizimini 
yanada takomillashtirish, baholashni ta'lim oluvchilarga nisbatan emas, til koʻnikmalarini amaliy 
qoʻllash kompetensiyalarining rivojlanganlik darajalariga koʻra va xalqaro talablarga muvofiq 
tashkil etishni yoʻlga qoʻyish;
 
oʻzbek tilining oʻqitilishida natijaviylikni ta'minlash, uni oʻrganishga ehtiyojni yuzaga 
keltirish uchun chet tillarda amal qiladigan sertifikatlashtirish tizimini oʻzbek tiliga ham joriy 
etish, unda har bir DTS darajasi uchun beriladigan sertifikatlarning qonuniy maqomini aniq 
koʻrsatish va 11-sinflar, AL va KHK bitiruvchilari DTS V2 darajasi talablariga javob bersagina, 
OTMga kirish huquqini qoʻlga kiritishini, oliy ta'lim bosqichlari bitiruvchilari S1, S2 
darajalarning qay biriga egaligiga koʻra kasbiy lavozimlarga ishga qabul qilinishining belgilab 
qoʻyilishi va shunga qat'iy amal qilinishi barcha fuqarolarimiz tomonidan respublikamizning 
davlat tilini puxta oʻrganish ehtiyojini yuzaga keltirish; 
 
sertifikatlashtirish tizimini joriy etish orqali oʻzbek tilini mustaqil oʻqib-oʻrganish orqali 
oʻz bilim, koʻnikma, malakalarini oshirib borgan va darajaviy sertifikatlarni qoʻlga kiritgan 
abiturientlarga oʻzlari tanlagan kasbiy sohalarga bevosita aloqador fanlarni chuqurroq 
oʻrganishlari uchun shart-sharoit yaratish koʻzda tutiladi.
 
Yangilanayotgan Oʻzbekiston uchinchi renesans davriga qadam qoʻyar ekan, bunda 
ta'limni isloh qilish va oʻzlashtirilayotgan bilimlarning natijaviyligini ta'minlashning ahamiyati 

---

486 
nihoyatda katta. Xususan, respublikamizning davlat tili boʻlmish oʻzbek tilining rivoji va 
taraqqiyoti uchun har birimiz mas'ulmiz.