Tili va adabiyoti universiteti

ALLAH’IN YEĞENİ 
Efendi’nin evine bir misafir gelmiş: 
-Ben Allah’ın yeğeniyim ,- demiş. 
Efendi misafiri izzet-ikram ile üç dört gün ağırlamış bu misafiri, sonra misafiri gitmiş. 
Aradan bir hafta geçince yine aynı misafir Efendi’ye gelmiş, Efendi bu sefer de onu 
güler yüzle ağırlamış, misafir üçüncü defa geldiğinde, Efendi ona: 
-Buyurun camiye gidiyoruz demiş,-misafir de 
“Efendinin kazaya kalan namazı vardır.” diye düşünmüş. Efendi misafire mescidi 
göstererek: 
-Gelmelerinizin sonu yok, bugün de doğduğunuz evde yatın! diye cevap vermiş. 
 
Özbek toplumsal hayatının bir diğer önemli kültürel değeri de misafirperverliktir. 
Misafirin hakkını ata hakkı kadar üstün sayan bir anlayışa sahip olan Özbekler, aynı zamanda 
misafirin de ev sahibinin kurallarına uyması gerektiğini toplumsal normlarla 
çerçevelendirmişlerdir. Yukarıdaki fıkraya konu olan olay bu duruma bir örnektir. Üç kez üst 
üste gelen misafir artık kendisine toplum tarafından çizilen manevi sınırı aşmıştır. Efendi de 
bunu yine mizahi bir dille kendisine hatırlatmaktadır. 
3. Sonuç 

---

312 
Kültür, insanoğlunun bilişsel, duygusal ve inançsal yapıp etmeleri sonucu ortaya çıkan 
ve kuşaktan kuşağa kültürel bellek vasıtasıyla aktarılan değerlerdir. İnsanların yarattığı bu 
kültürel değerlerin gelecek nesillere aktarılmasında en büyük sorumluluk aileye aittir. Ekonomik 
ve sosyal bir birlik olan aile esasen toplumun en küçük ve bir o kadar da güçlü kültürel bellek 
alanıdır. Yaratılan değerler sözel, görsel ve işitsel çeşitli vasıtalarla gelecek nesillere aktarılır. Bu 
bağlamda çalışma sahamız olarak belirlediğimiz Özbek sahasında bu değerler Efendi latifeleriyle 
gelecek nesillere ulaştırılır. Bir anlamda Efendi bir kütür taşıyıcısıdır.
Bu latifelerde iyi bir insan, iyi bir eş, iyi ve adil bir devlet adamı nasıl olunur/ nasıl 
olunmaz? Soruları cevap bulmaktadır. Özbek insanı bu latifeler sayesinde hem kendi kültürel 
kimliğini idrak edip yaşamakta hem de bu latifeleri icra ederek yaşatmaktadır yüzlerce yıldır 
olduğu gibi. 
Metinlerin açık ve örtük mesajlarının çözümlenmesiyle Özbek toplumsal hayatının 
sosyo-kültürel boyutu da konu ile ilgilenen sosyal bilimcilerin dikkatine sunulmaktadır. Konu 
hakkında daha derinlemesine yapılacak olan çalışmalar Efendi kimliğini ve bu kimliğin taşıdığı 
kültürel değerler sistemini daha açık ve anlaşılır hale getirecektir.