Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati: 

1. Комилов Н. Маънолар оламига сафар. – Т.: Тамаддун, 2012. 

2. Комилов Н. Хизр чашмаси. – Т.: Маънавият, 2005. 

3. Комилов Н. Тасаввуф ёки комил инсон ахлоқи. – Т.: Ёзувчи, 1996. 

 

---

 

634 

 

ID-020-30-A071 

Sevinch G‘afforova  

 Oʻzbek filologiyasi fakulteti 1-kurs talabasi 

 

MAQOLLARDA TABIAT HODISALARINING AKS 

ETTIRILISHI 

 

Annotatsiya.  Ushbu  maqolada  xalq  og‘zaki  ijodi  namunasi  boʻlgan  maqollarda 

ajdodlarimizning  tabiat  hodisalari  haqidagi  yillar  davomida  tajriba  asosida  yuzaga  kelgan 

qarashlarining hozirgi kun tabiiy fanlar yutuqlari bilan hamohang ekanligi haqida soʻz boradi. 

Kalit soʻzlar: Hut, Asad, Sunbula, paremiologlar, qoʻnoq. 

 

Annotation. this article discusses the strong relationship between the views of our 

ancestors  that appeared over  the course  of  their many  years  of  experience  about  natural 

phenomena in proverbs as the examples of the public domain and today`s achievements of 

natural sciences. 

Key words: Hut, Asad, Sunbula, paremiologists, guest. 

 

 

Maqollar  olami  turli  soha  mutaxassislari  hisoblangan  olimlar  – 

paremiologlar,  tilshunoslar,  adabiyotshunoslar,  folkloristlar,  etnograflarning 

tadqiqotlar  olib  borishlari  uchun  “hosildor  maydon”  hisoblanadi  [2.4-bet]. 

Unda  vatanparvarlik,  toʻg‘rilik  va  egrilik,  mehnatsevarlik-u  halollik,  adolat, 

doʻstlik-u  dushmanlik,  tinchlik,  botirlik  va  qoʻrqoqlik,  donolik  va  nodonlik, 

hurmat, izzat, odob va odobsizlik, ilm va ilmsizlik, kasb-hunar, tarbiya va odat, 

mehmondoʻstlik,  saxiylikvabaxillik,  kamtarlikvamanmanlik,  oila,  rizq-nasiba, 

dehqonchilik,  yil  fasllari  kabi  qator  hayot  qirralari  estetik  va  falsafiy 

qarashlarda aks etadi.Shuningdek, maqollarda xalqimizning oʻzini oʻrab turgan 

borliq  va  tabiat  hodisalari  haqidagi  bilimi  oʻz  ifodasini  topadi.  Biz  quyida 

tahlilga tortgan maqollarda ajdodlarimizning tabiat hodisalari haqidagi yillar 

Til va adabiyot:  

ilmiy va amaliy izlanishlar yoʻlidagi ilk odimlar   

 

2020-yil 30-aprel 

---

 

635 

davomida tajriba asosida yuzaga kelgan qarashlarning hozirgi kun tabiiy fanlar 

yutuqlari  bilan  hamohangek,  xususan,  qadimdan  insonlar  qurg‘oqchilik  oʻz 

hukmini  surgan  davrda  tabiat  in’omi  boʻlgan  toshbaqalarni  oyog‘idan  osib 

qoʻyib ustidan suv quyishgan va ushbu amal ortidan yog‘ingarchilik boʻlishiga 

ishonishgan. Koʻp hollarda bu e’tiqod oʻz samarasini bergan. Quyida esa shu 

kabi  xalq  donishmandligi  asosida  yuzaga  kelgan  tabiatda  sodir  boʻladigan 

jarayonlar toʻg‘risidagi maqollar tahlili bilan tanishamiz: