Til, lison, me’yor va nutq munosabati

III BOB. TIL BIRLIKLARI TAVSIFI 

 

3.1.

 

Lisoniy tasnif va uning turlari  

 

 Tasnif  (arabcha  «saralash»,  «tartibga  solish»)  narsa  va  predmetni  aniq  va 

doimiy  o‘ringa  ega  bo‘lgan  guruh  (sinf)ga  bo‘lish.  Agar  tasnif  ilmiy  asosga  ega 

bo‘lsa,  u  uzoq  davr  mobaynida  amal  qiladi.  Masalan,  kimyoviy  unsurlar  tasnifi 

bugungi kunda ular soni 200 dan oshib ketayotgan bo‘lsa-da, o‘zgarmasdan amal 

qilmoqda.

 

Tasniflash  bo‘lishdan  barqaror  tabiatliligi  bilan  ajralib  turadi.  To‘g‘ri, 

tasniflashda  ham  oddiy  bo‘lishda  amal  qiladigan  barcha  tamoyillar  asos  bo‘lib 

xizmat qiladi. Ya’ni tasnifda ham bo‘lishdagi kabi: 

1)  tasniflangan  bo‘laklar  hajmi  tasniflanayotgan  butunlik  hajmiga  teng 

bo‘lishi; 

2) tasnif bir asosda amalga oshirilishi; 

3) tasnif (tasniflangan) guruhlari bir-birini inkor qilishi; 

4) tasnif uzluksiz bo‘lishi, ya’ni unda «sakrash» bo‘lmasligi lozim.  

Bu qoidalarni qisqacha sharhlaymiz.