Til ijtimoiy hodisa. Fonetika

 

11-§. Tilshunoslik fanining bo‘limlari 

 

Tilshunoslik fani quyidagi bo‗limlarni o‗z ichiga qamrab oladi: 

1.  Lеksikologiya tilning lug‗at boyligini o‗rganuvchi bo‗limdir. Uning quyidagi sohalari 

mavjud:  

1)  semasiologiya  (yun.  semasia  -    belgi,  ma‘no,  logos  –  ta‘limot,  fan)    so‗zning  ma‘no 

tomonlarini o‗rganadi.  

2) onomasiologiya (yun. onyma – nom, logos – ta‘limot, fan) narsa va hodisalarga nom 

berish jarayonini o‗rganadi.

21

 

3) onomastika (yun. onomastike – nom qo‗yish san‘ati) atoqli otlarni o‗rganadigan soha 

bo‗lib, quyidagi qismlarni o‗z ichiga oladi:  

a) antroponimika (yun. anthropos –odam, onyma - nom) odam ismlarini o‗rganadi; 

b) toponimika (yun. topos – joy, onymo - nom) joy nomlarini o‗rganadi; 

4) etimologiyada (yun. etymon - haqiqat) so‗zlarning paydo bo‗lish yo‗llari o‗rganiladi. 

 5)  lеksikografiya  (yun.  lexis  –  so‗z,  grafo  -  yozaman)  lug‗at  tuzish  masalalari  bilan 

shug‗ullanadigan soha.     

2. Frazеologiya ko‗chma ma'noli birikmalar, ya'ni iboralarni o‗rganadigan bo‗lim. 

3. Shеvashunoslikda (dialеktologiya) tildagi shеvalar o‗rganiladi. 

                                                           

19

 М.Ирисқулов. Тилшуносликка кириш. ―Ўқитувчи‖ нашриѐти, -Т,: 1992, 185-бет   

20

 Ўзбек тили грамматикаси. 1-қисм. ―Фан‖ нашриѐти. –Т.: 1975, 22-бет.   

21

 М.Ирисқулов. Тилшуносликка кириш. ―Ўқитувчи‖ нашриѐти, -Т,: 1992, 91-бет.  

  

 

---