Til ijtimoiy hodisa. Fonetika


  Mujassamlantiruvchi  (polisintetik)



Download 0,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/59
Sana31.12.2021
Hajmi0,65 Mb.
#198348
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   59
Bog'liq
1-MA'RUZA Ona tili

4.  Mujassamlantiruvchi  (polisintetik)

19

 tillarning  xususiyati  shundan  iboratki,  ularda 

butun bir gap bir so‗z holida yoziladi va talaffuz qilinadi. Masalan, AQSHning Yuta shtatida 

yashovchi  hindularning  payyut    tilidan  misol  keltiramiz:  “vii-to-kuchum-punku-ryugani-

yugvi-van-tyum”  tarzida  yoziladigan  ―so‗z-gap‖  so‗zma-so‗z  quyidagicha  tarjima  qilinadi:  

“pichoq-qora-bizon-qo„lga  o„rgatilgan-bo„laklamoq-o„tirmoq”.  Ma‘nosi:    Pichoq  bilan 

qo„lga  o„rgatilgan  qora  bizonni  bo„laklab  o„tirishibdi”.  Polisintetik  tillarga  chukot  tili, 

suningdek,  Amerikadagi  ayrim  hindu  tillari,  Osiyodagi paleoosiyo  oilasiga  mansub  ayrim 

tillar kiradi. Bunday tillarda bizning tushunchamizdagi so‗z birligi yo‗q, ya‘ni so‗zlar gapdan 

tashqarida mavjud bo‗la olmaydi. 

Shuni  ta‘kidlash  lozimki,  tillarning  morfologik  tasnifi  nisbiy  tabiatga  egadir,  chunki  o‗z 

xususiyatlari bilan mutlaq tarzda bir guruhga tegishli bo‗lgan til yo‗q. Misol uchun, o‗zbek 

tili asosiy xususiyatlari bo‗yicha agglyutinativ tillar guruhiga kirsa ham, flektiv tillarga xos 

belgilardan  xoli  emas.  Masalan,    o‗zbek  tilida  ham  so‗z  tarkibidagi  tovush  o‗zgarishi 

natijasida yasalgan so‗zlar mavjudligi haqida buyuk o‗zbek tilshunosi Ayyub G‗ulomov  fikr 

bildirib o‗tganlar.  U kishi bo„r va bo„z (gazmol nomi), ko„r va ko„zsemir va semizqimir va 



qimiz  so‗zlarining  o‗zaro  aloqadorligini,  ya‘ni  yasalganligini  ta‘kidlaganlar

20

.  Shuningdek, 



keldim  so‗zidagi  –m  qo‗shimchasi  ham  1-shaxsni,  ham  birlikni  ifodalaydi.  Bular  o‗zbek 

tilidagi fleksiyaning  izlaridir.  




Download 0,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish