Tijorat banklari faoliyati tahlili indd

7.3. Tijorat banklari likvidligi va to‘lovga layoqatligi 
tahlilining ahamiyati va vazifalari
Bank likvidligini tahlil qilish quyidagi maqsadlarni ko‘z-
laydi:
– bank likviligining koeffitsiyentlarini hisoblash tizimi 
to‘g‘riligini va to‘liqligini tasdiqdlash;

---

139
– bank holati bo‘yicha xulosalarni shakllantirish;
– bank balansi likvidligining yomon holatga kelayotgan-
ligidan darak beruvchi real va salbiy potensial tendensiya-
larni aniqlash;
– salbiy tendensiyalarni vujudga keltirgan omillarni tah-
lil qilish;
– bank balansi likvidligini tahlil qilish va tekshirish nati-
jalariga ko‘ra bank uchun takliflarni belgilab olish.
Yangi tashkil qilinayotgan tijorat banklari uchun ustav 
kapitalining minimal miqdori va tashkil qilingan banklar 
u chun kapitaldagi shaxsiy mablag‘larining minial miqdori;
– kapitalning yetarlilik normativlari;
– likvidlik normativlari;
– bir qarzdorga yoki qarzdolar guruhiga bo‘lgan xatar-
ning maksimal miqdori;
– yirik kreditlar xatarining maksimal miqdori;
– bitta kreditorga (omonatchiga) bo‘lgan xatarning mak-
simal miqdori;
– aholidan jalb qilingan mablag‘larning maksimal miq-
dori va hokazo.
Bu ko‘rsatkichlar orasida likvidlik normativlari muhim 
ahamiyatga ega, chunki ularning miqdori ko‘p jihatdan 
bankning depozit va kredit siyosatining samarali yuritili-
shiga bog‘liq bo‘ladi. Banklar likvidlik ko‘rsatkichlarining 
minimal miqdorini ushlab turishga harakat qiladilar, chun-
ki bunda likvidlik va yuqori daromadlilik ko‘rinishdagi 
qarama-qarshilik sharoitida optimal qaror qabul qilish im-
koniyatiga ega bo‘ladilar. 
O‘zbekiston Respublikasining 1998-yil 2-noyabrdagi «Ti-
jorat banklari likvidligini tartibga solish bo‘yicha qo‘yilgan 
talablar to‘g‘risida»gi 421-sonli tartibda likvidlik norma-
tivlari berilgan (joriy, lahzalik va uzoq muddatli likvidlik). 
Mazkur ko‘rsatkichlar tizimidan likvidilik normativining