TibbiyotdaNarkotik xossaga EGA bo‘lgan moddalardan meditsinada foydalanish

9.2.Farmakologik va farmakoterapevtik xarakteristikasi, ishlatilishi

Ishlatilishi va ishlatilishiga moneliklar. M-xolinolitiklar tibbiyot amaliyotida, masalan,

oftalmologiyada ko„zning ichki qismini ko„rish maqsadida ko„z qorachig„ini kengaytirish uchun,

bundan tashqari, ko„z miopiyasining (yaqinni ko„rish) darajasini aniqlash va shunga qarab

ko„zoynak yozib berish uchun ishlatiladi. Preparatlar bronxial astma kasalligida,

bradiaritmiyada, me‟da va ichak yaralarida, M-xolinomimetiklardan zaharlanishda, me‟da-ichak

sanchig„ida, buyrak va o„t qopi tosh kasalligi xurujida, me‟da - ichakning rentgenoskopiyasida

va boshqa hollarda keng ishlatiladi. M-xolinoblokatorlar glaukoma kasalligida, umuman yoshi

keksayib qolgan bemorlarga tavsiya etilmaydi.

O„simlik yoki uning preparatlaridan zaharlanishda og„iz qurishi, ovoz xirillashi, teri

qizarishi, qurib qolib issiq bo„lishi, chanqash, ko„z qorachig„ining kengayishi, taxikardiya va

boshqalar kuzatiladi, tana harorati ko„tariladi.

Birinchi yordam choralari: antixolinesteraz preparatlardan fizostigmin salitsilat 0,001 g

dan (5 ml osh tuzining izotonik eritmasida) har 5 daqiqada yuborib turiladi (umumiy dozasi

0,006 g). Prozerin yoki galantamin ham berilishi mumkin. Psixomotor qo„zg„olishda mushaklar

orasiga geksenal yoki sibazon yuboriladi. Zaharlanish og„iz orqali bo„lgan taqdirda me‟da

aktivlangan ko„mir aralashgan suv bilan yuviladi, tuz surgilar tavsiya etiladi. Og„izni chayib,

sovuq suvli dush yoki sovuq suv bilan cho„milish va artinish zarur.

Belladonna o„simligidan olinadigan va tayyorlanadigan asosiy dori vositalari:

Atropin sulfat (Atropini sulfas) Preparat kukun, tabletka, eritma holida ichish uchun,

in‟yeksiya va ko„zga tomizish mo„ljallangan. Kukun va tabletka xolida 0,0005-0,0025 g dan 1-2

marta 1 kunda, in‟yeksiya uchun 0,1%-1 ml teri ostiga, ko„zga tomizish uchun-0,1-0,25-0,5-

1% li eritma. Belladonna nastoykasi (Tinctura Belladonnae). O„simlik bargidan (1:10) 40%

spirtda tayyorlanadi. "Zelenin tomchisi" tarkibiga kiradi. 5-10 tomchidan ichiladi. Bulardan

tashqari, belladonna bargining poroshogi (kukuni), ildiz va bargining ekstrakti tarkibiga

kiradigan, quyidagi preparatlar mavjud: bellataminal, bekarbon, bepasal, bellalgin, bellastezin,

me‟da tabletkasi va tomchisi, betiol va anuzol (shamchalar), salutan (bronxolitik, balg„am

ko„chiruvchi) va boshqa kompleks preparatlari mavjud.

60