Tibbiyot Oliy o'quv yurtlari uchun o'quv adabiyoti

Krepitaеsiya (alveolyar krepitasiya) patologik yuqori chastotali nafas shovqini, ekssudati bor o'pka alveolari devorlari yopishishi natijasida hosil bo´ladi. Krepitasiyaning xirillashdan farqi, chuqur nafas olish balandligida eshitiladi, ko’p mayda ishqalanishning yuzaga chiqishi, barmoqlar orasida sochning g'ichirlashiga o'xshaydi.

Alveolyar krepitasiya - o'tkir krupoz pnevmoniyaning spesifik belgisi, ekssudat paydo bolish fazasiga mos keladi (boshlang'ich krepitasiya- crepitatio indix). Ba'zida krepitasiya o'tuvchi auskultativ fenomen bo'lib, rivojlangan atelektaz ustida bo´ladi, shuningdek disksimon atelektazda o'pkaning pastki qismida gipoventilyasiya hisobiga (bu xolatlarda bir necha chuqur nafas olishdan keyin yo’qoladii). Bu paytda bronxiola devorlari nafas chiqarishda yopishadi, keyingi nafas olishda ocqiladi, ovoz chiqaradi.

Plevraning ishqalanish shovqini. Yuzasi fibroz suyuqlik bilan o'zgargan (quruq plevritda), sklerotik jarayon, osmalar elementi (mezotelioma, plevra karsinomatozi) bilan qoplangan plevra varag'larining ishqalanishidan hosil bolgan shovqin. qar xil holatlarda shovqin chastota diapozoni turlicha (710-1400 Gs.) va uni qabul qilish farqlanadi. Ba'zi holatlarda u qor ishqalanish yoki qichirlashidek, boshqa paytlarda xuddi qattiq yuza ustida qum harakatidek eshitiladi. Yumshoq moysimon ovoz beradi. Shovqin quloqqa yaqin eshitilayotgandek qabul qilinadi. Krepitasiya va xirillashdan farq qilib, u nafas olish va chiqarishda ham eshitiladi, nafas chuqurligi kuchayganda yuqorilashadi, bemorni soq tomonga yotkazilganda, ba'zida stetosko’p bilan ko'krak devoriga bosilganda eshitiladi.

Stridor (lot.stridor - xushtak: sinonimi stridorli nafas) - shovqinli nafas, halqum yoki traxeya torayishi natijasida yuzaga keladi. Masofaviy xarakterga ega, bemordan ma'lum bir masofada eshitiladi, tembri bo'yicha bronxial yoki amforik nafas, shovqinli ovoz, nafas olishning qiyinlashuvi va nafas chiqarishning bir oz qiyinlashuvi bilan kechadi.

Tug'ma stridor - ko'p hollarda laringomalyasiya - halqum toqaylari shakllanishi orqada qolishi bilan xarakterlanadi, buning natijasida xalqum tug'ruqdan keyin xam mayin, chokkan bo´ladi. Nafas olganda halqum yumshoq devori ichkariga tortiladi va uning yorig'ini toraytiradi.

Tuhilgandan keyin 4-6 xaftasida laringomalyasiyaga bog’liq stridor paydo bo´ladi. Tinch xolatda yoki qorinda yotqizilganda stridor yo’qoladii, yig'laganda kuchayadi, ba'zi xolatlarda doimiy saqlanadi. Bunda bola ovozi jarangdor, toza bolib qoladi, umumiy axvoli o'zgarmaydi. Halqum tog'aylari o'sish va rivojlanishida (1 yoshda) stridor yo’qoladii.

Tuhilgandan keyin darrov yuzaga chiqadigan stridor qar-xil tug'ma nuqsonlar - xoana atreziyasi, halqum kistasi, halqum va traxeya tug'ma stenozi va boshqalarga bog’liqdir. Agar stridor emizishda paydo bo'lsa, traxeya va qizilongach o’rtasitdagi teshik, halqumning tirqishidan dalolat beradi. O'tkir respirator virusli infeksiya qo'sqilishi stridorni kuchaytiradi. Ba'zida nafas yolllari otkazuvchanligi buzilishi natijasida nafas etishmovchiligi belgilari rivojlanadi (xansirash, sianoz, nafas olishda qovurg'alararo mushaklar tortilishi va boshqalar) stridor sababini aniqlash uchun bolani pediatr va otorinolaringolog ko'rishi kerak.

Laringomalyasiyali stridorda bolani kuzatish lozim, erta chiniqtirish tadbirlari bilan o'tkir respirator virusli infeksiya profilaktikasi o'tkaziladi. O'RVI qo'shilganda, bolada xansirash paydo bo'lsa, tezda gospitalizasiya qilish kerak.

Bronxofoniya - ovozni bronxlardan ko'krak qafasiga o'tishi, auskultasiya yordamida aniqlanadi. Pnevmoniya, tuberkulez, atelektazda kuchaygan bronxofoniya bo´ladi. Susaygan bronxofoniya plevral boshliqda suyuqlik (ekssudativ plevrit, gidrotoraks, gemotoraks va havo -pnevmatoraks) to'planganda yuz beradi.

Nafas yetishmovchiligi - qonning normal gaz tarkibini ta'minlamaslik bo'lib, tashqi nafas apparati nofaol ishi hisobiga, organizmning funksional imkoniyatlari pasayishiga olib keladi.