Tibbiyot kasbiga kirish

Isitkichni ishlatish 

---

537 

 

Ta’sir mehanizmi: silliq mushaklarni reflektor bo’shashishini 

chaqiradi, ichki a’zolarga qon kelishini kuchaytiradi, og’riq 

qoldiruvchi va bo’shashtiruvchi ta’sir qiladi.  

Ko’rsatma: 

•  Umumiy yoki mahalliy isitish. 

•  Qorin bo’shlig’i a’zolarini surunkali kasalliklari (gastrit, 

kolit, asoratlanmagan oshqozon va 12 barmoq ichak 

yarasi). 

•  Gipertonik kriz. 

•  Yallig’lanish infiltratlari. 

Qarshi ko’rsatma: 

•  Qorin bo’shlig’i a’zolari o’tkir yallig’lanish kasalliklari 

(appenditsit, xoletsistit, pankreatit, peritonit). 

•  O’smalar, qon ketish holatlari, birinchi soatlardagi lat 

yeyishlar va jarohatdan keyingi birinchi kunlar. 

•  Infitsirlangan yaralar. 

Kerakli anjomlar: 

•  Rezina isitkich. 

•  70 °C haroratli suv. 

•  Sochiq yoki kichik choyshab. 

•  Vazelin. 

•  1% xloramin eritmasi. 

Bajarish ketma-ketligi: 

1. Isitkichning  2/3 qismi suv bilan to’ldiriladi (rasm.2). 

2. Isitkichni siqib og’zigacha suv keltiriladi va havosi 

chiqariladi. 

3. Isitkich og’zidagi probkani yaxshilab buraymiz. 

4. Isitkich og’zi pastka qaratiladi va germetikligi tekshiriladi. 

5. Isitkich quruq qilib artiladi. 

6. Isitkich kichik choyshabga o’raladi. 

7. Bemorga isitkich beriladi (terida pigmentatsiya bo’lmasligi 

uchun teriga vazelin moyi surtiladi). 

8. 5 daqiqadan keyin teri qizib ketgan yoki ketmaganligi 

tekshiriladi (yaqqol giperemiya). 

---

538 

 

9. Isitkich sovugandan so’ng olinadi. 

10. 

Istikich ishlatib bo’lingandan so’ng dezinfeksiya 

qilinadi. 

Asorati: 

•  Kuyish. 

•  Teri pigmentatsiyasi. 

Izoh: terida shishi bor va terisi sezuvchanligi past, Shuningdek 

bolalarga juda issiq bo’lmagan isitkich ehtiyotlik bilan 

qo’yiladi. 

Kompress 

Kompress  (lat.  compression  –  bosmoq,  siqmoq)  –  doka 

yoki  boshqa  mato  bilan  qo’yilgan  ko’p  qavatli  davolovchi 

bog’lam,  asosan  paxta,  yog’li  qog’oz  yoki  suv  o’tkazmaydigan 

plyonka bilan birga ishlatiladi. 

Ko’rsatma:  lat  yeyish  va  jarohatdan  keyingi  birinchi 

soatlar, burun va gemorraidal qon ketishlar, lixoradkani ikkinchi 

davri. 

Qarshi  ko’rsatma:  qorindagi  spastik  og’riqlar,  kollaps, 

shok. 

Kerakli  anjomlar:  muz  bilan  sovuq  suv,  bir  necha  qavat 

qilingan doka. 

Muolajani bajarish bosqichlari: 

1. Tayyorlangan  doka  sovuq  suvga  botiriladi  va  ozgina 

siqiladi. 

2. Kompress tanani kerakli joyiga qo’yiladi. 

3. Doka  har  2-3  daqiqada  almashtiriladi  (qizib  ketishiga 

qarab).