Tibbiyot kasbiga kirish

Axlat tekshirishi 

Axlat tekshiruvi-MIT  kasalliklarida asosiy tekshiruv bo`lib 

hisoblanadi. 

Tekshiruv 

aniqligi 

bemorning 

tekshiruvga 

tayyorlashga bog`liq bo`ladi.  

Axlatning keyingi tekshiruv turlari farqlanadi. 

Koprologik  tekshiruv  (grek.  Kopros-axlat)-hazm  traktining 

turli qismlarida ovqat hazm bo`lishini o`rganadi: 

  Rangi,  zichligi(konsistensiyasi),  hidi,  reaksiyasi(pH)  va 

qo`shimchalarning  mavjudligi(ovqat  qoldiqlari,  yiring,  qon, 

shilliq, gelmintlar); 

  Oqsil  qoldiqlari(muskul  va  biriktiruvchi  tola),  uglevod 

qoldiqlari 

(o`simlik 

hujayrasi 

va 

kraxmal), 

yog` 

qoldiqlari(neytral yog`, yog` kislotasi, sovun), hujayra qoldiqlari 

(leykositlar, eritrositlar, makrofaglar, ichak epiteliysi), kristallik 

hosila(tripelfosfati,  kalsiy  oksalat,  xolesterin  kristallari), 

shilliqni  aniqlash  uchun  axlatni  mikroskopik  tekshiruvdan 

o`tkaziladi. 

  Qonning  aniq  pigmentini,  strekobilin,  ammiak  va 

aminokislotalarni  aniqlash  uchun  axlatni  kimyoviy  analizdan 

o`tkaziladi. 

 Axlatda  yashirin  qonni  tekshiruvi-Gregersen  Veber 

reaksiyasi. 

Sodda  hayvonlar  va  gelmintlar  tuxumini  axlatda  aniqlash 

tekshiruvi. 

Ichak 

infeksiyasi 

qo`zg`atuvchisini 

aniqlash 

uchun 

bakteriologik tekshiruv qo`llniladi 

 Bemorni axlat topshirishga tayyorlash: 

 Medikamentlar  bekor  qilinishi:  axlatning  tashqi 

ko`rinishiga  ta`sir  ko`rsatadigan,  mikroskopik  tekshiruvga  xalal 

beruvchi  va ichaklar peristaltikasini  kuchaytiradigan preparatlar 

2-3  kun  oldin  to`xtatiladi.  Bunday  preparatlar  qatoriga  vismut, 

temir,  bariy  sulfat,  pilokarpin,  efedrin,  neostigmin  metilsulfat, 

aktivlangan 

ko`mir 

preparatlari, 

shuningdek 

yog`lardan 

---

175 

 

tayyorlangan rektal shamchalar ham kiradi. Moyli huqnalar ham 

o`tkazilmaydi. 

 Ovqat  rejimini  to`grilash:  tekshiruvdan  5  kun    oldin 

bemorga maxsus dieta buyuriladi. 

 Odatda  Shmid  (2250kkal)  yoki  Pevzner  (3250kkal) 

dietasi  buyuriladi.  Shmid  dietasi  tarkibiga  bo`tqa,  yog`siz 

go`sht,  kartoshka  pyuresi,  tuxum,  bug`doy  non  va  ichimliklar 

(sut,  choy,  kakao)  kiradi.  Pevzner  dietasi  maksimal  ovqat 

yuklamasi  asosida  tuzilgan.  Uning  tarkibiga  qovurilgan  go`sht, 

grechixa va guruch bo`tqasi,  qovurilgan 

kartoshka, 

salatlar, 

karam,  moy,  bug`doy  non,  yangi  mevalar  va  sharbat  kiradi.  Bu 

dietalar  yordamida  ovqatning  o`zlashtirish  bosqichini  (ovqat 

hazm  qi,ish  kamchiligi  bosqichi)  amalga  oshirish  mumkin. 

Masalan,  Shmidt  dietasida  sog`lom  odam  axlatida  ovqat 

qoldiqlari  aniqlanmaydi,  Pevzner  dietasida  axlatda  katta 

miqdorda hazm bo`lmagan kletchatka va kam miqdorda mushak 

tolasi topiladi.  

 Axlatdagi  yashirin  qon  analizida  axlat  topshirishdan  3 

kun  oldin  bemorga  sut-o`simlik  dietasi  buyuriladi  va  qonni 

aniqlashda  reaksiyaga  kirishganligi  uchun  temir  saqlaydigan 

mahsulotlar(go`sht,  jigar,  baliq,  tuxum,  pomidor,  ko`k 

sabzavotlar,  grechixa  bo`tqasi)  man  etiladi.  Natijaning  soxta 

chiqmasligi  uchun  bemorda  milklar  qonashi,  burundan  qon 

ketishi  va  qonli  yo`tal  yo`qligiga  ishonch  hosil  qilish  kerak, 

bemorga tishlarini tozalash maslahat berilmaydi.