Tibbiyot instituti talabalari uchun

127 rasm. Rentgenogrammaga qarab noma’lum odam shaxsini 
aniqlash.
a – G. ismli kishi peshona bo’shlig’i tiriklik 
rentgenogrammasi;
b – noma’lum murda peshona bo’shlig’i 
rentgenogrammasi
17.5. Fotosuratdan foydalanib murda shaxsini aniqlash
Sud tibbiyotida suyak qoldiqlariga qarab murdani shaxsini aniqlashda 
solishtiruvchi material sifatida fotosuratdan foydalanish mumkin. Tekshirish 
davomida u noma’lum odam murdasi kalla suyagi bilan solishtiriladi. Bunday 
fotosolishtirish kalla suyagining tuzilishi va boshining yumshoq to’qimasi 
orasidagi munosabatlarni qonuniyatlari borligiga asoslangan.
Murda kalla suyagi noma’lum yo’qolgan odamni fotosurati bilan solishtirma 
626
а
б

---

tekshiruv kalla suyagini taqdim qilingan fotosurat bilan solishtirishdan boshlanadi. 
Bunda kalla suyagi va yuzining asimmetriya detallari va umumiy xarakteri 
solishtiriladi. Shundan keyin murda kallasi va odam kallasining tasvirini bir biriga 
to’g’ri kelishi ko’zdan kechiriladi.
Boshi va kallasi tasvirini bir biriga to’g’ri kelishi har xil usul bilan amalga 
oshiriladi. Sud tibbiyoti amaliyotida ko’pincha suratini bir-biriga to’g’ri kelishi 
qo’llaniladi (128-rasm).
Tekshirish odatda yo’qolgan odam boshini fotosuratidan fas hamda profil 
holda negativ tayyorlanishdan boshlanadi. Hosil bo’lgan negativ xira shishali 
fotoapparatga qo’yiladi va u bo’ylab kalla suyagi shunday holatga koltiriladiki, bu 
fotosuratdagi boshni holatiga to’g’ri kelsin. Shundan keyin xuddi shunday 
masshtabda, xuddi daraksiz yo’qolgan odamni boshi fotosi plastinkada suratga 
olinadi. Bunda emulsiyani ob’ektivdan buriladi, chunki keyinchalik boshi va 
kallasining negativlari emulsiyada bir-birini ustiga tushadi. Boshi va kallasining 
negativlik tasviri konturlar bo’shlig’i va tanishuvchi nuqtaga to’g’ri keladi. Bir-
biriga to’g’ri kelgan negativlar kattalashtirilgach, kallasi va boshini bir-biriga 
o’xshashligini izohlaydi.
Boshi va kallasini bir-biriga to’g’ri kelishini tamg’a olish orqali ham 
to’lig’icha tekshiriladi. Agar bir-biriga to’g’ri kelishini aniqlab bo’lmasa, 
tekshiriluvchi kalla u odamning murdasini fotosuratiga o’xshamasligi to’g’risidagi 
xulosaga kelinadi. Topilgan murda noma’lum odamning murdasi haqidaligi 
to’g’risida kat’iy qarorga kelish faqat bir-biriga to’g’ri keluvchi ma’lumotlar 
(jinsini to’g’ri kelishi, yoshi, fotosuratining to’g’ri kelish natijalari, tishlarini 
solishtirma tekshirish va boshqalar) orqali amalga oshiriladi.
627
а
б
в

---