Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

Stronsiy (Sr) elеmеntining оdаm оrgаnizmigа ta’siri

Stronsiy Sr. Yer poʻstlogʻida 4–10

­2 

% 

miqdorda boʻladi. U yuqori va quyi or­

ganizmlarning suyak tarkibida uchray di. 

Stronsiyning kimyoviy jihatdan kalsiy­

ga  oʻxshash  boʻlib,  barcha  tirik  orga­

nizmlarning  asosiy  qurilish  elementi 

hisob lanadi.  Stronsiy  tuproqqa  oson 

yutilib,  kalsiy  bilan  oʻrin  almashib  oʻ­

simlik orqali odam va hayvon organizmi­

ga tushib, katta xavf tugʻdirishi mumkin. Atom elektrostansiyalari 

ishlash jarayonida radioaktiv stronsiy ajraladi. Atom bombalari 

portlaganda  5%  stronsiy  hosil  boʻladi.  Kalsiy  yetishmovchiligi­

da organizm radioaktiv stronsiy tarqalgan muhitda uni suyaklarga 

yigʻa boshlaydi. Stronsiy koʻpincha kalsiy koʻp boʻlib magniy kam 

boʻlgan a’zolarda uchraydi. 

Stronsiy organizmga tushgandan soʻng fosfatli birikmalardagi 

Ca

2+

 ning oʻrnini egallaydi. Bu birikma suyak toʻqimasining asosi­

---

Tibbiy kimyo / 1  

123

ni tashkil etadi va stronsiyli raxitni keltirib chiqaradi. Bu element­

ni  a’zolardan  chiqarib  yuborish  imkoniyati  juda  oz,  shu  sababli 

toʻqimalar  doimiy  ichki  nurlanishga  uchrab  turadi  va  leykemiya 

kelib  chiqadi,  bu  esa  jigar,  miya  ishining  buzilishiga  olib  keladi. 

Stronsiy  osteoporozni  davolashda,  koʻzning  oq  pardasi  oʻzgaru­

vchanliklarida va oʻsmaga qarshi vosita sifatida keng qoʻllaniladi. 

Tibbiyotda  radioaktiv  stronsiy  koʻz  kasalliklari  va  teri  kasal­

liklarini davolashda ishlatiladi.