Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

Magnit-rezonansli tomografiya (MRT)

Magnit  rezonansli  tomografiyа  a’zolar  tasvirini  olish  usullari 

orasida  eng  kuchlilaridan  hisoblanib,  rentgen  nurlarini  ishlatmas­

ligi bilan ajralib turadi. Bu organizm uchun zarari eng kam boʻl­

gan usul. Bu usulda vodorod atomlarining protonlari kuchli magnit 

maydoni bilan qoʻzgʻatiladi. Tana atomlari 63% i vodorod atomlari­

ga toʻgʻri keladi. Vodorod atomlarining yadrolarida protonlar oʻzini 

juda bir kichik negiz sifatida tutadi.Tashqi maydon ta’siri boʻlma­

ganda ular tasodifiy yoʻnaladi. Shunga qaramay kuchli magnit may­

doniga tushirilganda protonlar maydon bilan toʻgʻri keladi. Maydon 

bilan toʻgʻri kelgan protonlar maydonga va tekis joylashganlariga 

nisbatan  kichikroq  energiyaga  ega  boʻladi.  MRT  oʻtkazish  vaqti­

da  energiyaning  radiochastotali  impulslari  ishlatiladi  va  vodorod 

yadrolari ma’lum chastotada rezonansga uchraydi. Shunda tezlik bi­

lan radiotoʻlqinlar ishga tushib, protonlar oʻzining boshlangʻich ta­

biiy magnit maydonida bir tekislikda yotgan holatiga qaytib, boshqa 

chastotada rezonansga uchraydi. Radiotoʻlqinlardan olingan energi­

ya agralib chiqadi. Shu ikki holat oʻrtasidagi energiya farqi elek­

tromagnit  signal  koʻrinishda 

skaner  yordamida  koʻrinadi. 

Bu signallar komputerga uza­

tilib, tananing rangli tasviri 

MRT: yurak va oʻpkaning 

tasvirini hosil qilish 

imkoniyatini beradi.

---

Tibbiy kimyo / 1  

85

koʻrinishida  namoyon  boʻladi.  Vodorod  atomlari  organizmda  har 

xil  kimyoviy  muhitda  boʻlganligi  uchun,  har  xil  miqdordagi  en­

ergiyani yutadi. MRT usuli ayniqsa, oʻzida vodorod atomlarini suv 

molekulalari koʻrinishida tutgan yumshoq toʻqimalarning tasvirini 

olishda qo‘l keladi.

 

 

 

Kimyo va salomatlik