Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти



Download 20,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet293/388
Sana09.04.2022
Hajmi20,98 Mb.
#540346
1   ...   289   290   291   292   293   294   295   296   ...   388
Bog'liq
Одам патологияси асослари I кисм

А со р а т л а р и . 
С еп с и с н и н г к а с а л л и к о к и б а т и н и б е л г и л а б
б е р а д и г а н а с ос и й о к и б а т л а р и н и н г ж у м л а с и г а б у й р а к - ж и г а р
е т и ш м о в ч и л и г и , н а ф а с , ю р а к - т о м и р л а р е т и ш м о в ч и л и г и , т р о м ­
б о э м б о л и я , п не в мо н и я , э н д о к а р д и т к и р а д и . Б у н д а й а с о р а т -
л а р н и н г п ай д о б у л и ш и и н т о к с и к а ц и я в а ж а р а ё н н и н г т а р к а ­
л и б к е т г а н и г а б о г л и к д и р .
С е п с и с н и н г э нг д а х ш а т л и а с о р а т и — с е п т и к шок.


ИРСИЙ КА СА ЛЛ И КЛА Р
П О Л И Г Е Н К А С А Л Л И К Л А Р
М О Н О Г Е Н К А С А Л Л И К Л А Р
А утосом -дом и нан т т а р з ­
д а наслга у т а д и г а н к а ­
сал л икл ар
М а р ф а н к а с а л л и г и
О и л а в и й г и п е р х о л е с т е р и -
н е м и я
Тарщок, н е й р о ф и б р о м а т о з
( Р е к л и н г х а у з е н к а с а л л и ­
г и )
А утосом -рецесси в т а р з д а
наслга у т а д и г а н к а с а л ­
ликлар

истоз ф и б р о з
Ф е н и л к е т о н у р и я
Г а л а к т о з е м и я
А л ь б и н и з м
В и л ь с о н к а с а л л и г и
Г л и к о г е н о з л а р
Л и зос ом ал т у п л а н и ш к а ­
салликлари:
Г о ш е к а с а л л и г и
Н и м а н н
— 
Пик. к а с а л л и г и
Тей
— 
С а к с к а с а л л и г и
М у к о п о л и с а х а р и д о з л а р
Х -хромосома б и л а н тута-
шиб, рецессив ва д о м и ­
нант т а р з д а н а с л г а
у т а д и г а н к а с а л л и к л а р
Х Р О М О С О М А К А С А Л Л И К Л А Р И
Д а у н к а с а л л и г и
К л а й н ф е л т е р с и н д р о м и
Ш е р е ш е в с к и й
— 
Т е р н е р
с и н д р о м и
И р с и й к а с а л л и к л а р ж у м л а с и г а х р о м о с о м а ва г е н му тация-
л а р и ту фа й л и п а й д о б р л а д и г а н к а с а л л и к л а р к и р а д и .
Б у к а ­
с а л л и к л а р о д а м з о т г а ж у д а к а д и м з а м о н л а р д а н б е р и м а ъ л у м ,
л е к и н и нс он у л а р н и н г с и р - а с р о р и н и ф а к а т с у н г г н ун й и л л и к -
л а р м о б а й н и д а б и л и б о л ди . И р с и я т н и т а ш и б ю р у в ч и м о д д а — 
Д Н К , к о д л а н и ш м е х а н и з м л а р и н и н г к а ш ф э т и л и ш и и р с и й к а ­
с а л л и к л а р п а й д о б у л и ш и д а м у т а ц и я л а р к а н д а й а х а м и я т г а
э г а э к а н л и г и н и т у ш у н и б о л и ш г а и м к о н берд и.
И р с и я т б и р л и г и г е н д и р , и р с и й а х б о р о т шу г е н ё р д а м и д а
х у ж а й р а д а н х у ж а й р а г а у т и б б о р а д и . Г е н л а р Д Н К д а н т у з и л ­
г а н б у л и б , х р о м о с о м а л а р д а ж о й л а ш г а н . Х а р б и р г е н д а Д Н К
м о л е к у л а с и д а г и
п у р и н
в а 
п и р и м и д и н
н у к л е о т и д л а р и н и н г
у з и г а хо с а л о х и д а б и р т а р т и б д а ж о й л а ш у в и к у р и н и ш и д а код- 
л а н г а н а х б о р о т б у л а д и , бу а х б о р о т , я ъ н и у ш а н у к л е о т и д л а р -


нинг Д Н К м о л е к у л а с и д а ж о й л а ш и ш т а р т и б и в а т а р з и б о ш к а
хеч б и р г е н д а т а к р о р л а н м а й д и . Г е н е т и к а х б о р о т н и н г б ир л и г и
учта ё нд ош н у к л е о т и д д а н т а ш к и л т о п г а н т у з и л м а — кодон- 
дир; х,ар б и р кодон п о л и п е п т и д з а н ж и р и н и н г б и т т а а м и н о к и с -
л о т а с и н и б е л г и л а б б е р а д и . Ш у н д а й к и л и б , и рс и й, я ъ н и г е н е ­
тик к о д уч к и с м д а н т а р к и б т о п г а н , я ъ н и т р и п л е т д и р .
К о д л а н г а н ахб ор от ген Д Н К с и д а н и н ф о р м а ц и о н Р Н К де- 
ган м о д д а ё р д а м и д а м о л е к у л а г а « к у ч и р и б ё з и л а д и » , Р Н К
х у ж а й р а я д р о с и д а с и н т е з л а н и б , к е й и н ц и т о п л а з м а г а , э ндоп- 
л а з м а т и к тур р и б о с о м а л а р и г а у т а д и . Б у е р д а у н и н г м ол ек у-
л а л а р и 5 — 10 т а рибосома м о л е к у л а л а р и б и л а н б ир и ки б , поли- 
р и б о с о м а л а р х оси л к и л а д и в а у ё к и бу ф е р м е н т ё к и м а ъ л у м
бир о к с и л с и нт е з и учун б и р н а в к о л и п , я ъ н и м а т р и ц а рол ин и 
у йна йди. А м и н о к и с л о т а л а р о к с и л с и н т е з и д а и ш т и р о к э т а
о л а д и г а н б у л и ш и учун у л а р а д е н о з и н т р и ф о с ф а т ( А Т Ф ) ё р д а ­
мида « ф а о л х о л г а у т к а з и л и ш и » , с у н г р а э с а а к ц е п т о р - м о л е к у -
л а л а р г а ( т р а н с п о р т Р Н К г а ) б и р и к и ш и к е р а к .
Ш у н д а й к и л и б , д а с т л а б Д Н К д а н у к л е о т и д л а р н и н г м а х с у с
т а р з д а ж о й л а ш у в и к у р и н и ш и д а к о д л а н г а н а х б о р о т Р Н К нук- 
л е о т и д л а р и н и н г у з и г а хос т а р т и б д а , м а х с у с т а р з д а ж о й л а ш у -
вига о л и б к е л а д и , я ъ ни
т р а н с к р и п ц и я
х о д и с а с и б у л и б ут а д и ,
с у н г р а о к с и л м о л е к у л а с и д а г и а м и н о к и с л о т а л а р н и н г м а ъ л у м
т а р т и б д а ж о й л а ш у в и к а й т а д а н к о д л а н а д и ,
т р а н с л я ц и я
д еб
шуни а й т и л а д и .
Г ен ет и к м а т е р и а л н и н г а с о с и й х у с у с и я т л а р и ш у н д а н ибо- 
р а т к и , у а х б о р о тн и о л иб ю р у в ч и м о д д а б у л и б , ю к о р и д а
а й т и л г а н л а р д а н к у р и н иб т у р г а н и д е к , у з - у з и н и к а й т а д а н ю з а ­
га к е л т и р а о л а д и . У м у м а н а й т г а н д а , г е н л а р х а й р о н к о л а р л и
д а р а ж а д а б а р к а р о р б у л а д и ва о д а т д а , у з г а р м а г а н х о л д а ке- 
йинги а в л о д л а р г а утиб б о р а д и . Б и р о к , в а к т и - в а к т и б и л а н
у л а р д а х а р хил с а б а б л а р г а к у р а у з г а р и ш л а р р у й б е р и б к о ­
л а д и, м у т а ц и я л а р д е б ш у н и а й т и л а д и . М у т а ц и я г а у ч ра -
г ан а н а ш у н д а й я н ги ш а к л д а г и г ен о д а т д а у н ч а л и к б а р к а р о р
б у л м а й д и ва я нг и у з г а р и ш л а р г а х а м б о ш к а г е н л а р к а б и у н ­
ч а л и к я хш и б е р и л м а й д и .
М у т а ц и я н и генетик а х б о р о т н и н г тусатдан у з г а р и б к,оли-
ш и г а о л и б к е л а д и г а н ирс и й у з г а р и ш д е б аташ м у м к и н .
М у т а -
ц и я л а р н и н г х р о м о с о м а м у т а ц и я л а р и д е б а т а л а д и г а н б а ъ з и
т у р л а р и х р о м о с о м а л а р т у з и л и ш и д а с е з и л а р л и у з г а р и ш л а р
руй б е р и ш и б и л а н б и р г а д а в о м э т и б б о р а д и . Б у у з г а р и ш л а р
х р о м о с о м а д а н к а н д а й б у л м а с и н б и р о р к и с м и н и н г й у к о л и б
к е т иш и ( е т и ш м а с л и г и ёки д е л е ц и я ) ё х у д и к к и б а р а в а р к у п а й ­
иб, и к к и нусха б у л и б к о л и ш и ( д у п л и к а ц и я ) д а н и б о р а т б у л и ­
ши м у м к и н . Х р о м о с о м а т у з и л и ш и н и н г у з г а р и ш и х р о м о с о м а ­
д а н к а н д а й б у л м а с и н б и р о р к и с м и н и н г у н и н г б о ш к а ж о й и г а
утиб к о л и ш и , я ъ н и т р а н с л о к а ц и я д а н и б о р а т б у л и ш и х а м


м у мк ин . Н и х о я т , х р о м о с о м а н и н г к а н д а й б у л м а с и н б и р о р к и с ­
ми у з и н и н г у ш а ж о й и д а т у р г а н и х о л д а 180° га б у р а л г а н
б у л и ш и м у м к и н ( и н в е р с и я ) .
Ген м у т а ц и я л а р и ё к и н у к т а - н у к т а м у т а ц и я л а р м о л е к у л а
т у з и л и ш и д а г и ш у н д а й к и ч и к у з г а р и ш л а р б и л а н а л о к а д о р
б у л а д и к и , у л а р н и м и к р о с к о п о с т и д а х а м к у р и б б улмай ди .
У л а р Д Н К м о л е к у л а с и м а ъ л у м к и с м и д а г и н у к л е о т и д л а р тар-
т и б и н и н г у з г а р и б к о л г а н и г а , а к с а р и у ёки бу к о д о н д а г и б и ­
рор н у к л е о т и д н и н г б о ш к а н у к л е о т и д б и л а н а л м а ш и н и б к о л ­
г а н и г а б о г л и к б у л а ди .
М у т а ц и я г а о л и б к е л а д и г а н с а б а б л а р х и л м а - х и л д и р . Х а р
хил т у р д а г и и о н л а ш т и р у в ч и н у р л а р , р е н т г е н н у р л а р и б ил ан
к о с м и к н у р л а р , б а ъ з и к и м ё в и й м о д д а л а р ( и п р и т н и н г азотли 
а н а л о г л а р и , ф о р м а л и н , а л к и л л о в ч и м о д д а л а р ) , у л ь т р а б и н а ф -
ш а н у р л а р м у т а ц и я г а с а б а б б у л и ш и м у м к и н , м у т а г е н л а р деб 
а н а ш у н д а й о м и л л а р н и а й т и л а д и .
И р с и й к а с а л л и к л а р н и у р г а н и ш д а у л а р н и
тугма

Download 20,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   289   290   291   292   293   294   295   296   ...   388




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish