Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

М9МДАЖПКА
CJ 
9
« м м ............................................................................................. 3
К ирМ ................................................................................................. 4
Патологик анатомиянинг маэмуии ва вазифалари ..................
.4
Патологик анатомиянинг усуллари....................................................
6
Кискача тарихий маълумотлар ........................................................
8
Узбекистан Республикасида патологик анатомиянинг ривожланиш
тарихи.............................................................................................
10
Касмлм мкида умумий таъяимот..................................................... 13
Касаллик тушуияасинииг таърифи..................................................... 13
Этиологияси........................................................................... 
• 14
Патогеиези .....................................................................................15
Компенсатор жараёнлар..................................................................16
Морфогеиези................................................................................... 18
Патоморфозн...................................................................................18
Касалликларнинг таснифи................................................................19
Касалликларнинг биологик а*амияти .............................................. 20
\ужа(ра альтерациям ва адаптацияси ............................................ ( й )
Хужайра альтерацнясн ....................................................................26
Х,ужайра зарарланишининг сабаблари ва патогенезн ..................... 26
Гипоксия .................................................................................. 26
Кимёвий бнрикмалар ва дорилар.................................................29
Табиий (физик) омиллар ............................................................. 31
Биологик омиллар ...........................................................- . . . . 32
Иммун реакциялар...................................................... . . . . . . . 36
Ирсий камчиликлар ....................................................... . . . . . 36
Овмтланншнинг бузилиши .................................................... 
 
36
\ужайраиииг цариши ............................................................
 
37
\ужайра мйтар ва цайтмас зарарлаиишининг морфологиясн............. 38
Хужайра дистрофиялари.................................................................... 39
Оксил дистрофиялари ......................................................... 
41
6
г дистрофияси............................................... 
45
Углевод дистрофиялари..............................................................51
Некроз......................................................................................... 53
Хужайраникг мосла ниши (адаптацияси). ........................................ 67

---

Атрофия .................................................................................. 58
Г ипертрофия ............................................................................58
Р<асалликларнинг ультраструктура асослари ................................... 59
T^KMUtp ы оргамар альтерацмс* ................................................ 63
ДЦистрофия...................................................................................... 63
Строма-томир листрофияларн .........................................................63
Оцснл дистрофиялари................................................................... 64
Мукоил букиш ..........................................................................64
Фнбриноил букиш ..................................................................... 65
Гиалиноз ................................................................................. 66
Амилоилоз ................................................................................ 70
Ёг дистрофиялари (липидозлар).....................................................81
Нейтрал ёглар алмашннувинииг бузилиши ................................. 82
Холестерин ва эфирлари алиашинувининг бузилиши .................. 87
Строма-томирлардаги углевод дистрофиялари............................... 87
Шилимшик дистрофия ............................................................... 87
А. ралаш оцсил дистрофиялари .........................................................88
Хромопротеидлар алмашннувннииг бузилиши ............................... 88
Гемоглобиноген пигментлари .....................................................88
Липидогеи пигментлар............................................................... 96
Протеиногеи пигментлар ........................................................... 96
Нуклеопротеидлар алиашинувининг бузилиши..............................100
К альцнй алмашинувинннг бузилиши ............................................... 103
Суяклардаги кальций микдорининг узгариши.................................. 104
Юмшок тУкниаларнинг охакланиши ............................................... 105
Тош хосил булиши .........................................................................108
Некроз ......................................................................................... 110
Улим ........................................................................................... 121
Ада птация ва коииеясация жара<амаря............................................. 126
' Гипертрофия................................................................................... 126
4»изнологик гипертрофия .............................................................. 127
Ю>мпенсатор гипертрофия ............................................................ 127
В нкар гипертрофия .......................................................................130
I f ейрогуморал гипертрофия............................................................ 130
Гжпертрофик Усимталар.................................................................131
Филаоёклик....................................................................................... 131
Ат-рофия ....................................................................................... 133
Ф изиологик атрофия ..................................................................... 133
П атологик атрофия ....................................................................... 133
У гмумнй атрофия ........................................................................... 133
№_ахаллий атрофия ....................................................................... 135
Ги перплазия ..................................................................................138
Метаплазия....................................................................................139
Джсплазия......................................................................................140
Кои ва лимфа айламшммиг «умлмам................................................ 142

---

ш и н и и г б у з и л и ш и
......................................................................................................................... 144
А р т е р и а л г и п е р е м и я
............................................................................................ - • • 144
В е н о з г и п е р е м и я ...................................................................................................................... 146
К а м к о н л и к ................................................................................................................................... 151
Т о м и р л а р д е в о р и ш и к а с т л а н и ш и ва У т к а з у в ч а н л и г и н и н г о ш и ш и м у н о с а -
б а т и б и л а н р у й б е р а д и г а н у з г а р и ш л а р
........................................................................153
Кон к е т и ш и в а к о н к у й и л и ш и ......................................................................................... 153
Д и а п е д е з й у л и б и л а н кон к у й и л и ш и ........................................................................154
П л а з м о р р а г и я ..........................................................................................................................155
Г е м о с т а з ва ко н р е о л о г и к х о с с а л а р и н и н г б у з и л и ш и
.......................................156
С т а з .................................................................................................................................................156
Т р о м б о з
....................................................................................................................................... 157
Г е м о с т а з ....................................................................................................................................... 158
Т р о м б о г е н е з
............................................................................................................................. 164
КУп т о м и р и ч и д а к о н и в и б к о л и ш и ........................................................................... 174
“Э м б о л и я .......................................................................................................................................176
Т р о м б о э м б о л и я ............................................................................................................... 179
Ё г э м б о л и я с и ...................................................................................................................... 182
Х,аво э м б о л и я с н
...................................................................................... 
184
Г а з э м б о л и я с и
................................................................................................................... 185
Т у к и м а э м б о л и я с и ........................................................................................................ 186
Б а к т е р и а л э м б о л и я .........................................................................................................187
П а р а з и т л а р э м б о л и я с и ............................................................................................... 188
Ё т т а н а л а р э м б о л и я с и ............................................................................................... 188
Э м б о л и я л а р н и н г о к и б а т л а р и .................................................................................. 189
Ш о к ( к а р а х т л и к )
...................................................................................................................... 189
Ш и ш .................................................................................................................................... -
• ■ • 196
Д е г и д р а т а ц и я
.............................................................................................................
 
202
Т у к и м а с у ю к л и г и м и к д о р и н и н г у з г а р и ш и ................................................... . . . 196
Я л л и г л а н и ш .......................................................................................................................-
• • • 203
У т к и р я л л и г л а н и ш
...................................................................................................- • ■
■ 204
Э т и о л о г и я с и
в а п а т о г е н е з и
........................................................ 
- ■
• • 204
У т к и р я л л и г л а н и ш м е д и а т о р л а р и
..........................................................
• • 205
Т о м и р ф е н о м е н и ............................................................................................................... 210
Э к с с у д а ц и я ............................................................................................................................. 211
Х е м о т а к с и с ............................................................................................................................. 215
Ф а г о ц и т о з
............................................................................................................................. 217
Л е й к о ц и т л а р н и н г ф а о л л а ш у в и ва т У к и м а л а р н и н г и к к и л а м ч и т а р т - и б д а
з а р а р л а н и ш и
.................................................................................................................................... 219
С у р у н к а л и я л л и г л а н и ш ............................................................................................................ 221
Э т и о л о г и я с и в а п а т о г е н е з и ............................................................................................... 221
У т к и р ва с у р у н к а л и я л л и г л а н и ш м о р ф о л о г и я с и ................................................... 225
С е р о з я л л и г л а н и ш ................................................................................................................ 226
К а т а р а л я л л и г л а н и ш ......................................................................................................... 227
Ф и б р и н о з я л л и г л а н и ш
...................................................................................................... 228

---

Й к р и н г л и я л л и г л а и и ш
 
230
Ч и р и к я л л и г л а и и ш ................................................................................... , ........................ 234
Г е м о р р а г и к я л л и г л а и и ш ................................................................................................. 234
Г и с т и о ц и т а р я л л и г л а и и ш р е а к ц и я с и
..................................................... 234
И н т е р с т и ц и а л ва п е р и в а с к у л я р я л л и г л а и и ш
.................................................. 235
Г р а н у л ё м а т о з я л л и г л а и и ш
...........................................................................................235
Я л л и г л а и и ш н и и г а в ж о л и б л и м ф а с и с т е м а с и , л и м ф о и д ва м о н о ц и -
т а р - м а к р о ф а г а л с и с т е м а р о л и .................................................................................239
У т к и р в а с у р у н к а л и я л л и г л а и и ш л а р и и и г к л и н и к с и м п т о м л а р и . . . . 241
И м м у н о - п а т о л о г и к ж а р а ё н л а р ........................................
246
И м м у н с и с т е м а
................................................................................... 
246
Т - л и м ф о ц и т л а р ...............................................................................................................................247
Т а б и и й к и л л е р х у ж а й р а л а р
................................................................................................. 250
А н т и г е н е т к а з и б б е р у в ч и х у ж а й р а л а р .......................................................................... 251
А с о с и й г и с т о с и г и ш у в ч а н л и к к о м п л е к с а н т и г е н л а р ...............................................251
Т У к и м а л а р н и н г т а б и а т а н и ^ м у н и т е т г а а л о к а д о р а л ь т е р а ц и я с и . . . . 255
У т а с е з у в ч а н л и к р е а к ц и я с и н и н г б н р н н ч н т и п и .......................................... 256
У т а с е з у в ч а н л и к р е а к ц и я с и н и н г и к к и н ч и т и п и ............................................. 260
У т а с е з у в ч а н л и к р е а к ц и я с и н и н г у ч и н ч и т и п и ............................................. 262
У т а с е з у в ч а н л и к р е а к ц и я с и н и н г т ? р т и н ч и т и п и
.......................................... 267
Т р а н с п л а н т а т н и н г к ^ ч и б т у ш и ш и
................................................................................. 270
А у т о и м м у н к а с а л л н к л а р
....................... , - ^ г ...................................................................27 5
С и с т е м а к и з и л ю г и р и г н ( в о л ч а н к а с и ) ................................................................ 279
Р е в м а т о и д а р т р и т
............................................................................................................ 288
С и с т е м а с к л е р о д е р м и я с и
.............................................................................................. 293
Т у г у и ч а л и п е р и а р т е р и и т ............................................................................................... 298
В е г е н е р г р а н у л ё м а т о з и ..................................................................................................... 301
И м м у н и т е т т а н к и с л и г и х о л а т л а р и
..............................................................................302
Б и р л а м ч и и м м у н и т е т т а н к и с л и к х о л а т л а р и ......................................................303
Б р у т о н к а с а л л и г и
............................................................................................................... 303
Д и Ж о р ж и с и н д р о м и .................................................................................................................. 304
К о м б и н а ц и я л а н г а н оги р и м м у н и т е т т а н к и с л и г и ......................................................305
С е л е к т и в А и м м у н о г л о б у л и н т а н к и с л и г и
....................................................................305
В и с к о т т — О л д р и ч с и н д р о м и .................................................................................................. 3 06
И к к и л а м ч и и м м у н и т е т т а н к и с л и к х о л а т л а р и ...................................................307
Т у р м у ш д а о р т т и р и л г а н и м м у н и т е т т а н к и с л и г и с и н д р о м и ( Т О И Т С ) . 
307
Р е г е н е р а ц и я ...................................................................................................................................... 3 1 5
Ф и з и о л о г и к р е г е н е р а ц и я
......................................................................................................3 1 8
Р е п а р а т и в р е г е н е р а ц и я ......................................................................................................... 3 1 9
Э п и т е л и й р е г е н е р а ц и я с и .................................................................................................. 3 1 9
Б и р и к т и р у в ч и т у к и м а р е г е н е р а ц и я с и .................................................................3 2 0
Ю м ш о к т ^ к и м а л а р р е г е н е р а ц и я с и
...........................................................................321
С у я к ва т о г а й т ^ к и м а л а р р е г е н е р а ц и я с и ............................................................. 3 2 5
К,он ва т о м и р л а р р е г е н е р а ц и я с и
.............................................................................. 328
Р е г е н е р а ц и я м е х а н и з м и ......................................................................................................... 3 29
Р е г е н е р а ц и я г а т а ъ с и р р т к а з у в ч и о м и л л а р ............................................................. 331

---

П а т о л о г и к р е г е н е р а ц и я ..............................................
. ^ 2
.................................................. 333
И н ф е к ц и о н к а с а л л и к л а р
.............................................. ..................................................... 335
Э т и о л о г и я с и в а п а т о г е н е з и
.............................................^ . . 
 
................................ 337
В и р у с л а р к у з г а т а д и г а н к а с а л л и к л а р ................. рйг ^ ............................................ 346
$ т к и р р е с п и р а т о р в и р у с л и и н ф е к ц и я л а р .