Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

Г и п е р т р о ф и я хУж а й р а р л ч а м л а р и н и н г ка т т а л а ш уви д и р .
Б у ж а р а ё н г а х у ж а й р а л а р н и н г к у п г и н а к и с м и к у ш и л и б кета- 
д и г а н б у л с а , у х о л д а о р г а н л а р г и п е р т р о ф и я с и б о ш л а н а д и .
Г и п е р т р о ф и я г а к у й и д а г и л а р с а б а б б у л и ш и м у м к и н : 1) 
ф у н к ц и о н а л ф а о л л и к н и н г к у ч а й и ш и , 2) г о р м о н л а р н и н г узига 
х о с т а ъ с и р и . Г и п е р т р о ф и я ф и з и о л о г и к ва п а т о л о г и к ж а р а ё н ­
л а р м а х а л и д а к у з а т и л и ш и м у м к и н . Х о м и л а д о р л и к д а в р и д а
б а ч а д о н н и н г ф и з и о л о г и к т а р з д а к а т т а л а ш и б б о р и ш и х у ж а й ­
р а л а р г и п е р т р о ф и я с и ( х у ж а й р а л а р р л ч а м л а р и н и н г к а т т а л а -
ш у в и ) в а х у ж а й р а л а р г и п е р п л а з и я с и ( х у ж а й р а л а р с о нининг
о р т и ш и ) г а б о г л и к д и р .
Б а ч а д о н м у с к у л х у ж а й р а л а р и г и п е р т р о ф и я с и а ё л жинсий 
г о р м о н л а р и — э с т р о г е н л а р т а ъ с и р и д а с и л л и к м у с к у л х у ж а й ­
р а л а р и д а ж о й л а ш г а н э с т р о г е н р е ц е п т о р л а р и и ш т и р о к и билан 
ж о н л а н а д и . Б у р е ц е п т о р л а р г о р м о н л а р н и н г я д р о д а г и Д Н К
б и л а н у з а р о т а ъ с и р к и л и ш и г а й у л о ч а д и ва шу т а р и к а с и л ­
л и к м у с к у л х у ж а й р а л а р и д а г и о к с и л с и н т ез и ни к у ч а й т и р а д и .

---

О к с и л
си н т ез и ж а р а ё н л а р и н и н г к у ч а й и ш и
шу х у ж а й ­
р а л а р н и н г г и п е р т р о ф и я г а у ч р а ш и г а о л и б б о р а д и
. Б у
— 
г о р -
м о н л а р т аъсирига а л о к а д о р ф и з и о л о г и к г и п е р т р о ф и я г а
ми- 
с ол дир .
Ж и с м о н и й ж и х а т д а н о р т и к ч а з у р к е л а д и г а н ш а р о и т л а р д а
х у ж а й р а л а р х а ж м и н и н г к а т т а л а ш у в и т а б и а т а н
адапт ив д е б
Х и с о б л а н у в ч и г и п е р т р о ф и я г а
м и с о л б у л и ш и м у м к и н . М и о ­
к а р д ва с к е л е т м у с к у л л а р и х у ж а й р а л а р и а й н и к с а г и п е р т р о ­
ф и я л а н а д и , чунки у л а р к у ч а й и б б о р а ё т г а н а л м а ш и н у в ж а р а ­
ё н л а р и д а р а ж а с и г а м и т о з й у л и б и л а н б у л и н и б , м о с л а н а ол- 
м а й д и. М а с а л а н , а р т е р и а л б о с и м ю к о р и к у т а р и л г а н и д а к а р -
д и о м и о ц и т л а р г и п е р т р о ф и я с и з у р а й и б б о р а д и . Ж и с м о н а н з у р
к е л а д и г а н ш а р о и т л а р д а с к е л е т м у с к у л л а р и х у ж а й р а л а р и г и ­
п е р т р о ф и я л а н а д и . Б у н д а х у ж а й р а н и н г э х т и ё ж и б и л а н ф у н к ­
ц и о н а л и м к о н и я т л а р и у р т а с и д а м у в о з а н а т к а р о р т о п а д и г а н
б у л и ш и учун ф е р м е н т л а р в а ф и л а м е н т л а р к у п р о к с и н т е з л а -
н а д и. М и о ф и л а м е н т л а р с о н и н и н г к у п а й и ш и м е т а б о л и з м к у ч ­
л и б у л и б т у р г а н и х о л д а ж и с м о н и й ж и х а т д а н х и й л а з у р бе- 
р и ш г а и мко н т у г д и р а д и .
К а р д и о м и о ц и т л а р н и н г
а д а п т и в
г и п е р т р о ф и я с и г а
с а б а б
б у л г а н о м и л л а р уз т а ъ с и р и н и у т к а з и ш д а д а в о м э т а в е р а д и г а н
б у л с а , бу н а р с а у ш а х у ж а й р а л а р н и н г а д а п т и в и м к о н и я т л а р и
т у г а б к о л и ш и г а о л и б к е л и ш и м у м к и н . А н а ш у н д а м у с к у л то- 
л а л а р и д а д е к о м п е н с а ц и я ж а р а ё н л а р и б о ш л а н а д и к и , б у н и н г
а с о с и д а к и с к а р у в ч а н м и о ф и б р и л л я р э л е м е н т л а р н и н г л и з и с г а
у ч р а ш и ва к а м а й и б к о л и ш и ё т а д и . Д е к о м п е н с а ц и я н и н г а с о ­
с и й с а б а б л а р и :
1) г и п е р т р о ф и я л а н г а н т о л а л а р н и н г к,он б и ­
л а н дуруст т а ъ м и н л а н м а й к,олиш и, 2 ) о к с и д л а н и ш ж а р а ё н л а ­
р и н и н г с у с а й и б кетиши, 3 ) ок;сил син т ези а л ь т е р а ц и я с и в а д е ­
г р а д а ц и я с и д а н иборат б у л и ш и м у м к и н .