Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти



Download 20,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet320/388
Sana09.04.2022
Hajmi20,98 Mb.
#540346
1   ...   316   317   318   319   320   321   322   323   ...   388
Bog'liq
Одам патологияси асослари I кисм

Х р о м о с о м а л а р м у т а ц и я с и г а а л о щ а д о р и рс и й к а с а л л и к л а р
х р о м о с о м а к а с а л л и к л а р и д е б аталади.
Х р о м о с о м а л а р х у ж а й ­
р а я д р о с и н и н г а с о с и й с т р у к т у р а - ф у н к ц и о н а л э л е м е н т л а р и
б у л и б , ч и з и к л и т а р т и б д а ж о й л а ш г а н г е н л а р н и у з и д а ж о к и ­
л а д и ва и р с и й а х б о р о т н и с а к л а ш , к а й т а т и к л а ш н и , ш у н и н г ­
д е к бу а х б о р о т н и б е л г и л а р к у р и н и ш и д э ю з а г а ч и к а р и ш н и н г
б о ш л а н г и ч к и с м и н и т а ъ м и н л а б б е р а д и .
Х р о м о с о м а л а р н и н г а с о с и й в а з и ф а л а р и :
1) м о л е к у л а н и н г Д Н К т у з и л м а с и д а ж о й л а ш г а н и рс и й а х ­
б о р о т т а ш у в ч и л а р и — г е н л а р н и с а к л а б б ор и ш ,
2) и рс и й а х б о р о т н и н г у з - у з и д а н т а к р о р л а н и ш и н и т а ъ м и н -
л а ш ,
3) уни б е л г и х о л и д а ю з а г а ч и к а р и ш учун у т к а з и ш ,
4) о т а - о н а л а р б е л г и л а р и н и а в л о д д а б и р о р т а р з д а к а й т а
у ч р а ш и н и т а ъ м и н л а ш в а б о ш к а л а р д а н и б о р а т .
Ту та шг а н г е н л а р г у р у у л а р и н и н г с о н и в а тутаилув тартиби-
н и н г $зга р иш и .
— 
б и о л о г и к т у р л а р и э в о л ю ц и о н у з г а р у в ч а н л и -
г и н и н г м у щ м о м и л и д и р .
Х р о м о с о м а л а р н и н г уз в а з и ф а л а р и н и а д о э т и б б о р и ш и
у л а р т у з и л и ш и н и н г у з г а р и б т у р и ш и б и л а н м а х к а м б о г л и к .
Х у ж а й р а н и н г б у л и н и ш и , м и т оз ё к и м е йо з в а к т и г а к е ли б, х р о ­
м о с о м а л а р к о н ц е н т р а ц и я с и о ш и б б о р и ш и н а т и ж а с и д а х а р
к и м д а х а р х и л б у л а д и г а н х р о м о с о м а л а р ш а к л л а н и б о л а д и .


И н д и в и д х р о м о с о м а л а р и в а у л а р н и н г т у п л а м л а р и н и х у ж а й р а
б у л и н и ш и н и н г м е т а ф а з а д а в р и д а т а с в и р л а б б е р и ш му мк ин .
Б ( / л и н и ш н и н г ме тафа за д а в р и д а г и с оматик х у ж а й р а л а р
тула х р о м о с о м а туплами м о р ф о л о г и к б е л г и л а р и н и н г жами
м а ж м у а с и кариотип д е б а та ла ди .
О д а м н и н г н о р м а л к а р ио т и -
пида 2 3 ж у ф т х р о м о с о м а б у л а д и , ш у л а р н и н г 22 ж у ф т и ауто- 
с о м а л а р ва 1 ж у ф т и ж и н с и й х р о м о с о м а л а р д и р . А ё л л а р д а XX, 
э р к а к л а р д а э с а XY х р о м о с о м а л а р у ч р а й д и . Ц е н т р о м е р н и н г
о л г а н у р н и х а р бир х р о м о с о м а учун д о и м и й б у л а д и .
Х р о м о с о м а т а н а с и х а р хи л д а р а ж а д а (оч, т у к б у л и б )
б у я л а д и г а н с е г м е н т л а р г а б у л и н а д и . Х а р б и р х р о м о с о м а д а г и
ан а ш у н д а й с е г м е н т л а р н и н г в а з и я т и ва к а т т а - к и ч и к л и г и , с о ­
ни у з и г а хос т а р з д а б у л а д и , ш у н и н г учун х а р к а н д а й х р о м о ­
сома г у п л а м и н и к и м г а т е г и ш л и э к а н и н и а н и к л а б о л и ш м у м ­
кин. 
X р о м о с о м а н и н г у н д а г и г е н л а р ц а н д а й тартиб б и л а н ва
б ир -б и . р и г а нисбатан щандай м а с о ф а д а ж о й л а ш г а н и б е л г и л а б
ц р й и л г а н
тасвири 
х р о м о с о м а
хар ит а с и
д е б
айтилади.
А л о х и д а о л и н г а н г е н л а р ж у д а к и ч и к б у л г а н и у ч у н х р о м о с о ­
м а л а р х а р и т а с и д а у л а р н у к т а л а р х о л и д а т а с в и р л а н а д и . Ана 
ш у н д а й н у к т а л а р н и г е н е ти к л о к у с л а р д е й и л а д и . Х р о м о с о м а -
л а р д а г е н л а р д оим о у з г а р м а с т а р т и б б и л а н , м а ъ л у м н у к т а -
л а р д а ж о й л а ш г а н б ул а ди .
О т а - о н а л а р г а м е т а л а р и ( е т и л г а н ж и н с и й х у ж а й р а л а р и )
ёки э н д и г и н а б ул и н а б о ш л а г а н з и г о т а ( у р у г л а н г а н тухум 
х у ж а й р а )
д а г и
х р о м о с о м а л а р
сони 
ё к и
т у з и л и ш и н и н г
у з г а р и ш и х р о м о с о м а к а с а л л и к л а р и г а о л и б к е л а д и .
И н с о н п о п у л я ц и я с и д а у ч р а й д и г а н х р о м о с о м а к а с а л л и к л а -
ри у м у м а н о л и н г а н д а 1 ф о и з г а б о р а д и . Х о м и л а д о р л и к н и н г
биринч:и уч о йид а у ч р а й д и г а н б о л а т у ш и ш х о л л а р и н и н г 50 
фоизи х р о м о с о м а у з г а р и ш л а р и г а а л о к а д о р л и г и а н и к л а н г а н .
Х р о м о с о м а л а р сонининг у з г а р и ш и . Х р о м о с о м а л а р к а м чи -
л и к л а р и н и н г х а м м а ш а к л
в а х и л л а р и о д а м д а т о п и л г а н .
Хо зир х р о м о с о м а т у п л а м л а р и с о н и н и н г и к к и х и л у з г а р и ш и
аникла_нган: 
п о л и п л о и д и я
в а
а н е у п л о и д и я .
П о л и п л о и д и я д а
г а п л о и д т у п л а м к а р р а л и с у р а т д а к у п а й и б к е т а д и ( Зп — т р ип -
лоид ия , 4п — т е т р а п л о и д и я ) . П о л и п л о д и я у з - у з и д а н б о л а ту- 
шишиг а, я ъ ни спонтан а б о р т л а р г а ол иб к е ла ди . Х р о м о с о м а т^п- 
л а м и д а г и х р о м о с о м а л а р с о н и н и н г к а р р а л и м а с т а р з д а х а м м а
У з г а р и ш л а р и
а н е у п л о и д и я
д е г а н а т а м а б и л а н б и р л а ш т и р и л а -
ди. Б у н д а а й р и м х р о м о с о м а л а р с он и ^ з г а р а д и . Ч у н о н ч и , дип- 
л ои д т у п л а м д а к у ш и м ч а х р о м о с о м а б у л и ш и —
тр и с о ми я ,
хро- 
м о с о м а л а р и д а н б и т т а с и н и н г б у л м а с л и г и —
м о н о с о м и я
ш у л а р
ж у м л а с и д а н д и р .
М а ъ л у м к и , н о р м а д а г а м е т а л а р е т и л и б к е л а ё т г а н л и г и д а
г о м о л о г и к х р о м о с о м а л а р т у р л и х у ж а й р а л а р г а а ж р а л и ш и ке- 
рак . Х р о м о с о м а л а р д а н б и р о р ж у ф т и н и н г а ж р а л м а й к о л и ш и


ва шу ж у ф т н и н г тухум х у ж а й р а я д р о с и г а у т и ш и и а т и ж а с и д а
о н а д а к у ш и м ч а х р о м о с о м а л и т у п л а м ю з а г а к е л а д и (трисо- 
мия). Б о р д и ю , а ж р а л м а й к о л г а н х р о м о с о м а ж у ф т и йунал- 
т и р у вч и т а н а ч а г а ут иб к о л с а , у х о л д а я д р о д а б и т х а х р ом о со ­
ма е т и ш м а й к о л а д и ( м о н о с о м и я ) . Ана ш у н д а й т у х у м с п е р м а ­
т о з о и д б и л а н
у р у г л а н г а н и д а
з и г о т а д а о д а т д а г и д иплоид 
т у п л а м у р н иг а а н е у п ло и д т у п л а м п айдо б ул а ди . А у то со ма л ар - 
нинг м о н о с о м и я с и х а ё т б и л а н с и г и ш м а й д и г а н ходисадир.
Т р и с о м и я о д а м д а к у п р о к у ч р а й д и г а н п а т о л о г и я б у л и б хисоб- 
л а н а д и , м а с а л а н , П а т а у с и н д р о м и ( а у т о с о м а л а р н и н г 13 ж у фт
х р о м о с о м а л а р б у йи ча т р и с о м и я с и ) , Э д в а р д с с и и д р о м и (18- 
ж у ф т б у йи ча ) , Д а у н к а с а л л и г и (21 ж у ф т ) ш у л а р ж у м л а с и -
д а н д и р . Б и р к а н ч а х р о м о с о м а к а с а л л и к л а р и ж и н с и й х р о м о ­
с о м а л а р с он ин и нг у з г а р г а н и г а б о г л и к д и р . М а с а л а н , Х-хромо- 
с о м а м о н о с о м и я л а р и Ш е р е ш е в с к и й — Т е р н е р с и н д р о м и г а са- 
б а б б у л с а , ж и н с и й х р о м о с о м а л а р т р и с о м и я с и К л а й н ф е л т е р
с и н д р о м и г а с а б а б б у л а д и .
Х р о м о с о м а л а р м у т а ц и я с и х а р хил б у л и ш и н и х.ам э сл ат и б 
у т и ш к е р а к . Ж и н с и й х у ж а й р а л а р д а г и м у т а ц и я л а р б аъз и
х о л л а р д а т у л а ш а к л д а г и х р о м о с о м а к а с а л л и к л а р и п а й д о б у­
л и ш и г а о л и б к е л а д и . Б у н д а о р г а н и з м н и н г х а м м а л у ж а й р а л а -
р и д а э м б р и о г е н е з д а ( а й н и к с а з и г о т а б у л и н и ш и н и н г б ошлангич 
д а в р л а р и д а ) ю з а г а к е л а д и г а н бир х и лд аг и х р о м о с о м а мутация- 
л а р и б у л а д и . Б о ш к а х о л л а р д а а р а л а ш ш а к л д а г и х ромос ома 
к а с а л л и к л а р и ю з а г а к е л а д и , б у н д а х у ж а й р а л а р н и н г ф а к а т
бир к и с м и д а х р о м о с о м а а н о м а л и я с и б у л а д и ( м о з а и ц и з м ) .

Download 20,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   316   317   318   319   320   321   322   323   ...   388




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish