Threat Intelligence

Nurimov Xumoyun (Big Boss) 
29 
Fraud Detection System - firibgarlik darajasini monitoring 
qilish, aniqlash va boshqarishni ta'minlaydigan dasturiy yoki 
apparat-dasturiy kompleks. Deyarli har doim banklar, aloqa 
operatorlari, to'lov tizimlari uchun sozlangan bo'lishi kerak. 
FDS (firibgarlikni aniqlash tizimi) firibgarlikka qarshi uchta 
mexanizmdan foydalanadi: monitoring, aniqlash va javob berish.

Monitoring
deganda biz tizimning paydo bo'layotgan 
anomaliyalarni (foydalanuvchi profilidagi o'zgarishlarni), 
ilovalar, dasturlar tarmoq darajasida ham nazorat qilish 
qobiliyatini tushunamiz. Ixtisoslashgan qoidalar va statistik 
modellarni 
qo'llash 
orqali 
qayd 
hisobning 
o'zi, 
operatsiyalarning 
chastotasi 
va 
mijozning 
geografik 
joylashuvi kuzatiladi. 

Aniqlash
deganda biz FDSning katta hajmdagi tuzilmalangan 
ma'lumotlarni olish, tekshirish va tahlil qilish qobiliyatini 
tushunamiz. Tizimning ishlashi maxsus matematik modellar 
yordamida ishlab chiqilgan oldindan o'rnatilgan qoidalardan 
foydalanishga asoslangan, lekin operator aralashuvi ham 
ta'minlangan. 

---

Nurimov Xumoyun (Big Boss) 
30 

Qarama-qarshi choralar
deganda biz xavfsizlik guruhi 
tomonidan qabul qilingan faol va reaktiv choralarni 
tushunamiz. 
16. Konfidensial ma’lumotlarni sirqib chiqishi va unga 
tahdidlar. 
Ma'lumotlarning tarqalishi: 
Texnik kanallar orqali (himoyalangan) axborotning chiqib 
ketishi - himoyalangan axborot tashuvchisidan ma'lumotni ushlab 
turadigan texnik vositalarga jismoniy tashuvchidan nazoratsiz 
tarqalishi. 
Zaiflik
- bu tizimni yoki undagi ma'lumotlarni buzish uchun 
ishlatilishi mumkin bo'lgan bardoshsizlik turi. 
Maxfiy ma'lumotlar manbalari: 

Odamlar (xodimlar, mijozlar, tashrif buyuruvchilar, xizmat 
ko'rsatuvchi xodimlar). 

Hujjatlar moddiy va elektron shaklda taqdim etiladi. 

Axborot tashuvchilarning texnik vositalari va ularni qayta 
ishlash. 

Ishlab chiqarilgan mahsulotlar.Sanoat va ishlab chiqarish 
chiqindilari va boshqalar. 

---