The economy of enterprise

XI BOB. KORXONANING INVESTITSION FAOLIYaTI 
 
11.1. Investitsiyalar korxonaning ishlab chiqarish salohiyati  
rivojlantirish va mustahkamlash vositasi sifatida 
 
Korxonalar  xo’jalik  yuritish  va  ishlab  chiqarish  faoliyatining  muhim 
jihatlaridan  biri  ishlab  chiqarish  va  iqtisodiy  salohiyatni  rivojlantirish  va  saqlab 
qolishdir. Korxonalarning  bu  yo’nalishdagi  faoliyati  investitsion  faoliyat  deb  ataladi 
hamda “Investitsion faoliyat to’g’risida” gi Qonun va boshqa huquqiy hujjatlar bilan 
tartibga solinadi. 
Investitsiyalar 
− korxonalar va xalq xo’jaligi miqyosida yangi ishlab chiqarish 
korxonalari yaratish yoki mavjud korxonalarni zamonaviylashtirish, ilg’or texnika va 
texnologiyalarni o’zlashtirish, mahsulot ishlab chiqarish va foyda (daromad)  olishni 
ko’paytirish  maqsadida  uzoq  muddatli  mablag’lar  kiritilishidir.  Investitsiyalar 
ijtimoiy 
ishlab 
chiqarish 
tuzilmasini 
yaxshilash, 
ishlab 
chiqarishdagi 
nomutanosibliklarini  bartaraf  qilish  va  iste’mol  bozorini  ta’minlashda  alohida 
e’tiborga ega. 
Investitsiyalarni  shakllantirish  va  ulardan  foydalanish,  mamlakat  va  xo’jalik 
yurituvchi  sub’ektlarning  investitsion  siyosati  asosida  amalga  oshiriladi.  Bu  siyosat 
birinchidan,  kapital  qo’yilmalarning  ustivor  yo’nalishlarini,  ikkinchidan,  ishlab 
chiqarish  kuchlarini  to’g’ri  joylashtirish  va  rivojlantirish,  uchinchidan,  fan-texnik 
taraqqiyoti va butun iqtisodiyotning rivojlanishini belgilab beradi. Investitsiyalarning 
“xo’jayini”  sifatida  korxonalarning  o’zidan  tashqari,  davlatni,  mahalliy  hokimiyat 
idoralari va xususiy tadbirkorlarni ko’rsatish mumkin. 
Ko’pincha  investitsiya  deganda  kapital  qo’yilmalar  ko’zda  tutiladi,  bu  narsa 
investitsiyalar  tabiatini  inkor  qilmaydi  va  ularning  mohiyatini  noto’g’ri  aks 
ettirmaydi.  Investitsiyalar,  bozor  iqtisodiyotidagi  boshqa,  jumladan,  biznes, 
raqobatchilik,  ishbilarmonlik  tushunchalari  kabi,  ma’muriy-buyruqbozlik  tizimidan  
bozor  iqtisodiyotiga  o’tilayotgan  bugungi  kunlarda  xo’jalik  yuritish  nazariyasi  va 
amaliyotida o’z o’rnini topmoqda. Shu bilan birga, “kapital qo’yilmalar” atamasining 
o’z izohlari ham mavjud.