The economy of enterprise

 
Қисқача хулосалар 
Ишлаб чиқариш ва корхона фаолиятининг самарадорлиги
«мода»га 
эргашиш ёки аввалги режали иқтисодиётнинг акс-садоси эмас. Корхонанинг 
муваффақияти ва иқтисодий жиҳатдан барқарорлиги самарали хўжалик 
юритишга асосланади. 
Самарадорлик
- хўжасизлик, исрофгарчилик ва бошқа талофатларнинг 
антиподидир. Бироқ самарадорлик ўз-ўзидан автоматик равишда келмайди. 
Фан-техника тараққиёти, ишлаб чиқариш қувватлари ва ресурслардан оқилона 
фойдаланиш, 
тежамкорликка 
риоя 
қилиш, 
ишлаб 
чиқаришни 
интенсивлаштириш, бошқарув тизимини такомиллаштириш ва оқилона 
инвестицион сиёсат самарадорликни оширишнинг муҳим омили ва йўналиши 
бўлиб хизмат қилади. 
Самарадорликнинг асоси
харажатларни минималлаштириш ва фойдани 
максималлаштиришдадир. Корхона хўжалик юритишининг самарадорлигини 
тавсифловчи асосий кўрсаткичлар сифатида меҳнат маҳсулдорлиги, фонд 
қайтими ва фонд сиғими, материал сиғими, меҳнат сиғими, рентабеллик ва 
ҳоказоларни кўрсатиш мумкин. 
Корхонанинг барқарорлиги ёки ночорлиги унинг самарали ёки самарасиз 
фаолият юритишини мос равишда акс эттиради. Бу жиҳатдан бугунги хўжалик 
юритиш амалиёти тўлов қобилияти коэффициенти, хусусий ва қарзга олинган 
айланма 
маблағлар 
нисбати 
коэффициенти, 
молиявий 
мустақиллик 
коэффициенти ва хусусий айланма воситалар билан таъминланганлик 
коэффициенти каби кўрсаткичлар тизимидан фойдаланади. 
Турли корхоналарда хўжалик юритиш самарадорлигига ўз имкониятлари 
ва юзага келувчи иқтисодий имкониятлардан келиб чиққан ҳолда турли усуллар 
ёрдамида эришилади. Самарадорликка эришишнинг ҳамма учун тўғри келувчи 
ягона йўли мавжуд эмас. Корхонанинг вазифаси барча фаолият турларида 
самарадорликка эришиш йўлларини қидиришдир. 
 
Таянч иборалари 
Ишлаб чиқариш самарадорлиги, самара, самарадорлик, иқтисодий 
самарадорлик, ижтимоий-иқтисодий самарадорлик, хўжалик самарадорлигини 
ошириш омиллари, ишчи кучидан фойдаланиш самарадорлиги, меҳнат 
қуроллари(асосий фондлар)дан фойдаланиш самарадорлиги, рентабеллик ёки 
капиталнинг даромадлилиги, корхоналарнинг иқтисодий ночорлик белгилари, 
тўлов қобилияти коэффициенти, хусусий ва қарзга олинган маблағлар нисбати 
коэффициенти, молиявий мустақиллик коэффициенти, хусусий айланма 

---

100 
маблағлар билан таъминланганлик коэффициенти, корхона фаолияти 
самарадорлигини ошириш йўллари ва омиллари, фан-техника тараққиёти, 
ташкилий-иқтисодий омиллар.