Тўғонлар сув оқимини тўсиб, олдидаги сув сатҳини кўтарувчи гидротехник иншоотлардир

Топшириқни таркиби

1. 
   Мундарижа.
   
2. 
   Кириш.
   
3. 
   Тўғоннинг бўйлама қирқими ва планини қуриш.
   
4. 
   Тўғон бўйича ишлар ҳажмларини аниқлаш.
   
5. 
   Тўғоннинг қурилиш муддатини аниқлаш.
   
6. 
   Тўғон асосига қирқиладиган тупроқ тупроқтепаларини лойиҳалаш.
   
7. 
   Конни лойиҳалаш.
   
8. 
   Тўғон бўйича ер ишларини бажариш учун машиналарни танлаш.
   
9. 
   Ер ишларида машиналар иш унумдорлиги ва ишларнинг меҳнат сарфини аниқлаш.
   
10. 
    Тўғон бўйича ер ишларини бажаришга технологик харита тузиш.
    
11. 
    Тўғонга тупроқни жойлаштириш бўйича ишларни ташкил қилиш. Ишларни бажариш схемасини қуриш.
    
12. 
    Бетонқориш ускунасининг жихозларини танлаш ва ҳисоблаш.
    
13. 
    Ускунадан тўғонгача бетон қоришмасини ташиш воситасини танлаш ва ҳисоблаш.
    
14. 
    Тўғон қопламасига бетон қоришмасини жойлаштириш бўйича ишларни ташкил қилиш.
    
15. 
    Бетон ишларида банд бўлган ишчилар сонини аниқлаш.
    
16. 
    Иқтисодий қисм.
    
17. 
    Фойдаланилган адабиётлар рўйхати.
    

Тўғоннинг бўйлама қирқими ва планини тузиш
«Тўғоннинг бўйлама қирқими ва плани» (1-чизма)ни чизиш учун бошланғич маълумотлар топшириқ варақасидан олинади. Қуйидаги белгиларни киритамиз:
в_ус = 20.0 м– тўғон усти кенглиги;
m_х = 6.0 – тўғоннинг ҳул қиялиги коэффициенти;
m_к = 3.75 – тўғоннинг қуруқ қиялиги коэффициенти.
Тўғоннинг бўйлама қирқимини чизиш учун масштаб танлашимиз лозим. Вертикал масштабни топшириқ варағининг топологик схемасидаги горизонталлар қадамига боғлиқ ҳолда 1:200, горизонтал масштабни 1:7600 қабул қиламиз. Тўғоннинг плани учун горизонтал масштабни қолдириб, вертикални 1:2000 қабул қилинади.
Тўғон бўйича ишлар ҳажмини аниқлаш
Тўғон тўкмасининг ҳажми, тўғон асоси остига қирқиладиган тупроқнинг ҳажми (қирқма ҳажми), тўғон усти ва қияликларини текислаш майдон, бетон қоплама ҳажмини аниқланади.
Тўғон тўкмасининг ҳажми, мураккаб шакл ҳажми кўринишида бўлиб, содда шакллар ҳажмлари йиғиндиси каби аниқланиши мумкин. Бунда тўғонни вертикал ёки горизонтал қирқимлар ёрдамида содда шаклларга бўлиш мумкин. Вертикал қирқимлар усулини кўриб чиқамиз. Тўғонни вертикал қирқимлар билан бўлганда тегишли нуқталарда призмалар ҳосил бўлади. Геометриядаги формулалардан фойдаланиб, қуйидаги ифодаларни ёзишимиз мумкин. i – нуқтада тўкманинг кўндаланг кесимининг юзи (трапеция юзи):
W_i = [в_ус + 0,5 h_i (m_х + m_қ)]  h_i (м²)
бу ерда: h_i – кўрилаётган нуқтада тўкма баландлиги (м)
i ва j нуқталардаги қирқимлар орасидаги тўкма хажми:
V_i-j = W_i-j  _i-j = 0,5 (W_i + W_j) _i-j (м³)
бу ерда: _i-j – кўрилаётган нуқталар орасидаги масофа (м)
i – нуқтада қирқиладиган қатлам кўндаланг кесимини юзи:
= [в_ус + (m_x + m_қ) (h_i + 0,5 h_қир)] h_қир (м²)

бу ерда: h_кир – тўғон асоси остига қирқиладиган тупроқ қатламининг қалинлиги (м)
i ва j – нуқталардаги қирқимлар орасидаги қирқиладиган қатлам хажми:
(м³)
i-нуқтадаги қирқимда тўғон усти ва ҳўл қиялигини қопламасини кўндаланг кесимини юзи:
w_i^қоп = ( в_ус+ h_i ( √1+ m_ҳ ²)) h_қоп м²
i ва j – нуқталардаги қирқимлар орасидаги тўғон усти ва ҳўл қиялиги қопламасининг ҳажми:
V_i-j^қоп = w_i-j^қоп l_i-j =0,5(w_i^қоп +w_j^қоп) l_i-j м³
Бу ерда: h_қоп –тўғон усти ва ҳўл қиялиги қопламасининг қалинлиги (м).
i – нуқтада тўғон усти ва қияликларини текислаш узунлиги:
(м)
i ва j – нуқталардаги қирқим орасидаги тўғон усти ва қияликларини текислаш майдони:
(м²)
Демак, тўғон асоси остига қирқиладиган тупроқ ҳажми:
(м³)
Тўғонга жойлаштириладиган тупроқ ҳажми: