Texnologiyasida


-Ma’ruza Tranzistorli kalitni hisoblash



Download 3,4 Mb.
bet26/44
Sana11.06.2022
Hajmi3,4 Mb.
#655351
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   44
Bog'liq
impulsli va raqamli MA\'RUZA

14-Ma’ruza

Tranzistorli kalitni hisoblash


Tuyinish rejimida tranzistor kalitini xisoblash uslubini kuramiz. 8.23-rasmda tranzistor kalit sxemasi keltirilgan kalitni tuydirish rejimiga keltirish uchun, kirish impulsi manfiy bo‘lib, hisoblashda quyidagilar , , , va tranzistor to‘g‘ri aniqlanadi.


Musbat kirish impulsi uchun n-p-n tranzistor kullaniladi, kalit sxemasi avvalicha o‘xshash bo‘ladi.
O‘zgarmas tok buyicha sxemaning hisobi odatdagidek bo‘lib, lekin to‘yinish (8.4) rejimi uchun tranzistor tasnifi hisobga olinadi.

(8.7)
(8.8)

8.23-rasm. To‘yinish rejimidagi tranzistorli kalit sxemasi


YUk chizig‘i (8.3) ikki nuqta (salti va qisqa tutashuv) orqali ko‘riladi.


Salti xolat: , .


Qisqa tutashuv: , .
YUk chizig‘ining (8.3) to‘yinish chizig‘i (8.4) bilan kesishishi «A» - nuqta quyidagilardan aniqlanadi , va . Bu holda (8.24-rasmga qarang). Kalitli sxemani loyixalashda kollektor toki tuyinish rejimida odatda berilgan bo‘lib, tranzistor tilini ruxsat etilgan tok orqali va «A» nuqta (demak ) orqali aniqlanadi. Bu tokning qiymati orqali qarshilik ( ) hisoblanadi.

8.24 - rasm. O‘zgarmas tok bo‘yicha kalitni hisoblash


Qarshilik - ni hisoblash uchun tranzistorni kirish tasnifidan to‘yinish rejimi ( ) uchun foydalanamiz. Baza toki va qarshilik lardan quyidagicha bo‘lishi kerak.


8.25-rasmga binoan «A» nuqtani kirish tasnifidagi baza toki qiymatiga mos bo‘lgan baza – emitter kuchlanishini chiqish tasnifiga belgilaymiz. Agarda berilgan bo‘lsa, yuk chizigi salti rejimdan ( ) «A» nukta orqali o‘tib, tokning qisqa tutashuv qiymatini aniklaydi. Qisqa tutashuv toki , bo‘lganligidan qarshilikning qiymatini ( ) aniqlash mumkin. Agarda katta (35V), bo‘lsa, yuk chizig‘i notug‘ri ko‘rilgan bo‘ladi.



8.25-rasm. Tranzistorning kirish tasnifi


Bunday holda «A» nuqta uchun yuk chizig‘isiz quyidagi tenglamalar sistemasi - ni aniqlash uchun o‘rinli bo‘ladi:




;


; (8.9)
(8.10)

To‘yinish jarayonini tezlashtirish uchun ba’zan kalit sxema uchun to‘yinish koeffitsienti tushinchasi kiritiladi.


To‘yinish koeffitsienti , .
Koeffitsientni taklif etilgan kiymati chunki S – ni ortishi bilan kalit ulanish vaqti kamayadi, lekin bunda kalit uzilish vaqti ortadi.
Kalitni oddiy hisobi:
– («A», va nuqtalar koordinatlari)
; .
, deb olamiz;


.


, deb qabul qilamiz bunda ;
- ni hisoblaymiz.
, bo‘lganida quyidagini hosil qilamiz:


; .

Tranzistor uchun taxminiy talablar:




Uke o‘tish=1520V; ; .

Kalitni to‘yingan sohasi uchun to‘liq modeli quyidagi (2.26-rasmga qarang) ko‘rinishda bo‘ladi:





8.26-rasm. kalitni holati uchun to‘liq modeli


Bunda , bo‘lib - ni ta’minlaydi.



8.27-rasm. Ib ≥ Ib to‘y holat uchun kalitning sodda modeli

Sodda variantida tranzistor qutblari K, E va B – bir potensialli deb hisoblash mumkin.


Kalitni qirqish rejimida hisoblash.
Kalit sxemasi va o‘zgarmas tok bo‘yicha hisoblash xolatlari 8.28-rasmda keltirilgan.
Tranzistor yopish uchun uning qirqish qismiga musbat impuls keladi. Tranzistorni to‘liq yopilishi uchun A1 – ishchi nuqtasi ( ) tasnifining eng ostki qismiga joylanishi lozim. Bunda . O‘zgarmas tok rejimi bo‘yicha hisoblash ham shuningdek bo‘ladi. 8.27-rasmda qirqish rejimidan kalit modeli keltirilgan.
Tranzistorni yopish rejimini ta’minlovchi (nukta A1) qymatni kalitni kirish qismiga keluvchi ( ) impuls amplitudasini hisoblaymiz.



8.28-rasm. Kalitli sxemaning qirqish rejimi va o‘zgarmas tok bo‘yicha elementlarni hisoblash



8.27-rasm. Qirqish rejimidagi kalit modeli


Tranzistorni kirish tasnifini quyidagi ma’lum ifoda bilan yozamiz:


,

bu erda - baza tokining teskari ulangan tranzistor uchun qiymati;




- issiqlik potensiali (25mV normal holatdagi T=293K);


qirqilish rejimida
Bunda
.
Agarda , bo‘lsa , bo‘ladi tranzistorli kalitni A1 nuqtada ishlashini ta’minlaydi. Ushbu holatni ta’minlash uchun , bulishi kerak.


.

Impuls amplitudasini aniqlaymiz.




.

Kuchlanish qiymati - unlab millivoltlar, shuning uchun bo‘ladi.


Kalitli sxemaning soddalashtirilgan modeli (0,30,5)V baza kuchlanishi, kollektor va emitter uziq holda bo‘ladi

Xulosalar:


Tranzistorli kalit asosan ikki xolatda (qirqish va to‘yinish) bo‘ladi:

  1. Tranzistorli kalitning to‘yinish rejimi. Uning soddalashtirilgan modelida K – kollektor va E – emitter birlashtirilgan. Bunda . Agarda berilgan bo‘lsa, - ni hisoblanadi.

  2. Tranzistorli kalitni qirqish rejimida K – kollektor va E – emitterlar uziq bo‘lib bazaga yopish kuchlanishi beriladi.

Tranzistorli kalitlarning afzalliklari: kichik baza toki bilan - katta qiymatli kollektor tokini boshqarilishidir. Demak KE – kalit yoysiz (kontaktsiz) o‘chirib – ulagich vazifasini bajaradi.



Download 3,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish