Texnologiyasi

9-§. Dolomi ishlab chiqarish texnologiyasi 
Dolomitlar  va  dolomitli  oxaktosh  O‘zbekistonda  keng  tarqalgan.  Bu  tog‘ 
jinslari  qurilishda  yirik  bloklar  shaklida,  hamda  betonlarda  chaqiq  tosh  sifatida 
ishlatiladi.  Respublikamizda  dolomit  konlarida  pardozlovchi  plitalar  ishlab 
chiqarish  massa  bo‘yicha  50%  sanoat  chiqindilari  yuzaga  kelib,  ularning  asosiy 
qismi maxsus chuqurlarga ko‘miladi.  
Kuydirilgan  dolomit  asosida  dolomit  oxagi,  kaustik  dolomit  va  olovga 
bardoshli material olinadi.  

---

175 
 
Dolomitni bog‘lovchi material sifatida qurilishda ishlatish chegaralangan. 
Dolomit  xomashyo  material  sifatida  uyilma  zichligi  450-500  kg/m
3
  g‘ovak 
to‘ldiruvchi ishlab chiqarishda keng ishlatiladi.  
 Dolomit  xomashyo  asosida  engil  to‘ldiruvchilar  ishlab  chiqarish,  ularni 
betonda qo‘llash xalq xo‘jaligida katta ahamiyatga ega.   
Dehqonobod  dolomiti  0,1  mm  dan  kichik  o‘lchamli  donalardan  tashkil 
topgan bo‘lib,  mayda  krisstal  strukturaga ega.  Makrostrukturasi  birjinsli bo‘lmay, 
g‘ovak  tog‘  jinslari  shaklida  tabiatda  uchraydi.  Dolomit  kristallari  oq  rangda 
bo‘lib,  ba’zan  sariq  rangda  va    jigar  rangda  bo‘ladi.  Bu  esa  xomashyo  tarkibida 
metall oksidi mavjudligi bilan tushuntiriladi.  
Dehqonobod dolomiti konidan beshta namuna olinib, quyidagi xususiyatlari 
aniqlandi: 
                                                                                                      7.6-jadval